Cá cơm là loại cá nhỏ, thân hình mảnh, dài khoảng 3-7 cm, có màu trắng bạc hoặc ánh xanh khi còn sống. Mắt cá tròn to, thân mềm, xương nhỏ và thường được ăn nguyên con. Có nhiều loài cá cơm khác nhau, phổ biến nhất là cá cơm trắng, cá cơm than và cá cơm sọc. Đây là loại cá có giá trị kinh tế cao nhờ sản lượng đánh bắt lớn và dễ chế biến thành nhiều món ăn ngon, đa dạng.
Theo tìm hiểu, cá cơm phân bố chủ yếu ở vùng biển nhiệt đới và cận nhiệt đới, đặc biệt phổ biến ở khu vực châu Á, Địa Trung Hải, và ven biển Đại Tây Dương. Tại Việt Nam, cá cơm xuất hiện nhiều ở các vùng biển miền Trung, Nam Trung Bộ và Nam Bộ, đặc biệt là các tỉnh như Phú Yên, Khánh Hòa, Bình Thuận, Cà Mau, Bạc Liêu... Vào mùa cá (thường từ tháng 3 đến tháng 8 âm lịch), ngư dân đánh bắt cá cơm với sản lượng lớn, phục vụ tiêu thụ trong nước và xuất khẩu.
Thịt cá cơm ngọt, thơm, mềm và ít tanh. Nhờ có xương mềm, khi ăn cả con sẽ cảm nhận được độ béo nhẹ và hậu vị mằn mặn đặc trưng của cá biển. Cá cơm tươi có thể chế biến đơn giản mà vẫn giữ được vị ngon tự nhiên, còn cá cơm khô thì đậm đà, dễ bảo quản và rất đưa cơm.
Nếu trước đây cá cơm không được ưa chuộng thì giờ đây chúng trở thành đặc sản nổi tiếng. Ở các chợ và siêu thị, cá cơm tươi thường dao động từ 40.000-80.000 đồng/kg, tùy mùa và khu vực đánh bắt. Trong khi đó, cá cơm khô loại ngon có giá từ 150.000-300.000 đồng/kg, còn các sản phẩm chế biến sẵn như cá cơm rim, cá cơm cháy tỏi ớt có giá từ 100.000-200.000 đồng/hũ tùy trọng lượng.
Với hương vị thơm ngon, dễ ăn và ít tanh, cá cơm có thể chế biến thành nhiều món ăn bổ dưỡng cho mẹ bầu như: cá cơm kho nghệ giúp chống viêm và tăng cường miễn dịch; cháo cá cơm rau củ nhẹ bụng, dễ tiêu hóa, phù hợp khi mẹ mệt mỏi hoặc ốm nghén; cá cơm rim mặn ngọt kích thích vị giác, bổ sung protein và khoáng chất cần thiết cho sự phát triển của thai nhi.
Ngoài ra, mẹ bầu cũng có thể thưởng thức các món như cá cơm chiên giòn ăn kèm cơm trắng, hoặc cá cơm hấp gừng để giảm mùi tanh và giữ nguyên dưỡng chất. Tuy nhiên, cần lưu ý chọn cá cơm tươi hoặc khô sạch, không chứa muối hoặc phụ gia bảo quản, và nên chế biến theo cách nấu, hấp, kho nhạt để đảm bảo an toàn. Ăn cá cơm đúng cách không chỉ giúp mẹ bầu bổ sung dinh dưỡng mà còn hỗ trợ xương chắc khỏe, tăng cường trí não cho bé từ trong bụng mẹ.
Những lợi ích của cá cơm với mẹ bầu
Hỗ trợ kiểm soát cân nặng
Cá cơm ít calo nhưng giàu protein, giúp mẹ bầu cảm thấy no lâu, giảm cảm giác thèm ăn vặt – hỗ trợ duy trì cân nặng hợp lý trong thai kỳ. Đồng thời, lượng protein này còn giúp duy trì và phát triển khối cơ bắp, đặc biệt hữu ích với mẹ bầu hay vận động nhẹ hoặc tập yoga.
An toàn cho phụ nữ mang thai
Không giống các loại cá lớn dễ chứa thủy ngân, cá cơm lành tính, không tích tụ độc tố, rất phù hợp cho mẹ bầu. Ngoài ra, cá cơm còn là nguồn acid folic tự nhiên – chất cần thiết trong giai đoạn đầu thai kỳ để ngăn ngừa dị tật ống thần kinh ở thai nhi.
Ngăn ngừa thiếu máu
Cá cơm chứa sắt và một số vi khoáng quan trọng như kẽm, magie, giúp sản xuất hồng cầu và phòng chống thiếu máu – một vấn đề phổ biến ở mẹ bầu.
Tốt cho sức khỏe tim mạch
Cá cơm giàu chất béo không bão hòa, đặc biệt là omega-3, giúp giảm cholesterol xấu (LDL), ngăn ngừa mảng bám trong động mạch. Điều này hỗ trợ mẹ bầu duy trì huyết áp ổn định và giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch – vốn dễ xảy ra trong thai kỳ do thay đổi nội tiết tố.
Chăm sóc làn da khỏe mạnh
Omega-3, vitamin E và selen có trong cá cơm không chỉ tốt cho tim mạch mà còn bảo vệ làn da mẹ bầu khỏi tác hại của gốc tự do, ánh nắng mặt trời và lão hóa sớm. Cá cơm giúp duy trì làn da mịn màng, giảm mụn, nếp nhăn và tăng độ đàn hồi tự nhiên của da – điều mà mẹ bầu nào cũng quan tâm trong suốt thai kỳ.
Bổ sung canxi, tốt cho xương và răng
Một ưu điểm lớn của cá cơm là được ăn cả con, giúp hấp thu tối đa lượng canxi và vitamin A – hai dưỡng chất cực kỳ cần thiết cho sự phát triển xương và răng của thai nhi, đồng thời ngăn ngừa loãng xương, đau nhức khớp ở mẹ bầu.
Tăng cường sức khỏe đôi mắt
Vitamin A trong cá cơm không chỉ giúp sáng mắt mà còn giảm nguy cơ thoái hóa điểm vàng và đục thủy tinh thể – hai vấn đề thị lực phổ biến khi mang thai do thiếu vi chất hoặc thay đổi hormone.
