Tạp chí Time của Mỹ từng phối hợp với nhiều ấn phẩm nổi tiếng khác để thực hiện một cuộc bình chọn: Cuốn sách nào đã có ảnh hưởng sâu sắc đến bạn? Trong số đó, có một cuốn sách rất được yêu thích, xếp hạng chỉ sau Kinh Thánh. Cuốn sách này chính là "Thế giới không lời than phiền" của tác giả người Mỹ Will Bowen.
Ông viết trong sách rằng: "Than phiền giống như hơi thở hôi, bản thân không cảm nhận được, nhưng nó lại hiện diện khắp nơi. Khi nó phát ra từ miệng người khác, chúng ta sẽ nhận ra; nhưng khi nó từ miệng mình phát ra, chúng ta lại làm ngơ".
Than phiền là lựa chọn đầu tiên của nhiều người để giải tỏa áp lực, nhưng cũng là cách đối phó kém hiệu quả nhất. Người quen than phiền, lầm tưởng than phiền là sự cứu rỗi, cuối cùng lại bị than phiền bào mòn. Còn người thực sự tỉnh táo, họ không bao giờ than vãn.
Đúng như câu nói: Kẻ mạnh không oán trách người, người trí không oán trách mình. Khi bạn từ bỏ thói quen than phiền, không còn than thở khắp nơi, không còn tự dằn vặt bản thân thì sẽ chẳng điều gì có thể làm bạn bận tâm nữa.
1. Người hay than phiền khó có được cuộc sống tốt đẹp
Trong sách, tác giả có một câu nói gây ấn tượng sâu sắc rằng: "Than phiền khiến chúng ta tập trung năng lượng vào những bất công, thất bại trước mắt thay vì giải quyết vấn đề. Đây là một hành vi tràn đầy năng lượng tiêu cực, chỉ khiến chúng ta trở nên tồi tệ hơn".
Đây cũng là tổng kết từ trải nghiệm của chính tác giả. Năm ấy, vừa bước vào tuổi dậy thì, ông đã nặng hơn 100 kg. Thân hình mập mạp khiến ông bị trêu chọc, ông bắt đầu buông xuôi, than thở không ngớt.
Vì trì hoãn nên ông lỡ việc, nhưng lại đổ lỗi cho vận rủi. Không tìm được việc tốt, ông cho rằng ông chủ không biết nhìn người. Sự nghiệp không thuận lợi thì trách môi trường xã hội không tốt. Sau khi lập gia đình, tác giả vẫn giữ thói quen than phiền như trước, chưa bao giờ nghĩ đến cảm nhận của đối phương. Cuối cùng, người vợ không thể chịu đựng nổi đã đề nghị ly hôn.
Sau ly hôn, ông vẫn dai dẳng than vãn, rất ít người muốn gần gũi. Áp lực không thể giải tỏa khiến ông cả ngày phát điên, sức khỏe cũng đi xuống. Khi buộc mình phải tĩnh tâm suy nghĩ sâu sắc, cuối cùng ông nhận ra chính sự than phiền đã từng bước đẩy mình đến bờ vực bi kịch.
Cuộc sống này, 9 phần 10 là những điều không như ý. Khi than thở, oán trách cuộc sống, bạn tưởng việc đó khiến mình nhẹ nhõm phần nào nhưng từ trường tiêu cực đã hình thành, kéo bạn vào vực sâu của nỗi khổ đau lớn hơn.
Nói những điều xấu hoặc lời khó nghe, suy nghĩ của bạn sẽ hướng đến những điều khó chịu. Theo thời gian, mọi thứ sẽ ngày càng tệ hơn và cuối cùng hình thành một vòng luẩn quẩn. Nỗi buồn lớn nhất của con người chính là dùng ngôn ngữ tiêu cực để tiên đoán cuộc đời mình. Càng than phiền, càng khó mà có được cuộc sống tốt đẹp.
2. Người thực sự mạnh không bao giờ đổ lỗi cho người khác
Trong sách, tác giả chia sẻ một trải nghiệm khó quên trong quá trình trưởng thành của mình khi chó cưng mà ông nuôi nhiều năm bị xe tông trọng thương nhưng tài xế đã bỏ chạy. Nhìn con vật bị thương thoi thóp, tác giả đau lòng nhưng bất lực.
Ông than phiền tài xế cẩu thả, gây lỗi mà không chịu trách nhiệm. Ông trách mình và gia đình đã không chăm sóc tốt cho chú chó, cuối cùng gây ra điều đáng tiếc. Sự oán giận khiến ông đêm không ngủ được, cuối cùng vẫn không thể thay đổi mọi thứ.
Khi bình tĩnh lại, ông dần hiểu ra, than phiền không phải là liều thuốc tiên để đạt được điều mình muốn mà là ngọn lửa thiêu đốt chính mình. Ông dần bình tĩnh lại, chấp nhận sự thật việc chú chó bị tông, tích cực cứu chữa chú chó và bắt đầu cố gắng thay đổi bản thân.
Mỗi ngày chúng ta đều tiếp xúc với những người và những sự việc khác nhau, luôn có những va vấp khiến ta khó chịu, bực bội. Một khi chế độ than phiền được kích hoạt, nó sẽ tạo ra hiệu ứng cánh bướm khổng lồ, cuốn chúng ta vào một vòng luẩn quẩn sâu hơn. Chỉ khi dành thời gian và năng lượng than phiền để giải quyết vấn đề, dù là chuyện tệ hại đến đâu, ắt sẽ có bước ngoặt.
Người xưa nói rằng, kẻ yếu luôn thích bới móc tìm nguyên nhân, người mạnh mẽ thì rèn luyện bản thân trong mọi việc. Họ dành thời gian và năng lượng vào những việc thiết yếu, nâng cao khả năng đối phó với mọi việc. Khi đó, dù gặp việc khó đến đâu, bạn cũng sẽ có thể bình tĩnh mà xoay sở.
3. Người khôn ngoan không tự tiêu hao bản thân trong những lời than phiền
Số phận không bao giờ hoàn hảo, luôn để lại cho chúng ta những tàn cuộc khó lòng giải quyết. Người trí thực sự không chống lại hiện thực mà chấp nhận và thay đổi một cách bình tĩnh.
Trong sách, tác giả nói về người bạn Hall của mình với đầy sự kính trọng. Năm 39 tuổi, Hall mắc bệnh nặng, dù đã chi hết tiền tiết kiệm nhưng sức khỏe vẫn không cải thiện. Khi đến thăm, tác giả bị bất ngờ bởi tinh thần lạc quan của bạn mình.
Một chú chim bay qua, một bông hoa nở, tất cả đều trở thành chất liệu để Hall tạo ra những câu chuyện vui vẻ, khiến cả hai cười phá lên. Tác giả không hiểu, hỏi bạn tại sao trải qua bao nhiêu khổ sở mà không hề than phiền hay buồn rầu, Hall trả lời một cách khó hiểu: "Hôm nay không phải ngày 15”.
Thì ra, khi mới được chẩn đoán bệnh, Hall rất tuyệt vọng, thường xuyên trút giận bằng cách chửi rủa. Ông than thở tại sao mình lại xui xẻo đến vậy, giận mình bình thường không biết quý trọng sức khỏe, than phiền số phận thật trái ngang. Mỗi ngày trong đầu ông có vô số suy nghĩ không ngừng quấy nhiễu, khiến ông cảm thấy nghẹt thở, ngày càng lo lắng, bất an.
Nhận ra nếu cứ tiếp tục như vậy chỉ làm bệnh tình thêm nặng, Hall bắt đầu có ý thức tập trung vào những điều tốt đẹp. Sợ mình không thể lập tức loại bỏ thói quen than phiền, ông tự đặt ra cho mình một vùng đệm: Mỗi tháng chỉ được than phiền vào ngày 15, những ngày khác phải sống vui vẻ.
Sau một thời gian kiên trì, ông phát hiện dù đến ngày 15, mình cũng không còn gì để than phiền nữa. Cứ thế, nỗi oán giận dần được hóa giải, niềm vui lấp đầy mỗi ngày. Tác giả cuốn sách không khỏi cảm thán: "Sống một cuộc đời biết ơn thay vì một cuộc đời than phiền, bạn sẽ phát huy được sức mạnh đảm bảo sức khỏe".
Cuộc sống luôn đưa ra cho chúng ta những cái bẫy bất ngờ. Than phiền không ngừng nghỉ sẽ khiến chúng ta tiêu hao năng lượng. Chỉ có chấp nhận và thay đổi, chúng ta mới từng bước thoát khỏi khó khăn.
Người thực sự thông minh không chống đối những thất bại và khổ đau mà cuộc đời ban tặng, ngược lại còn coi đó là cơ hội để thử thách. Họ biến những bài học từ đó thành kinh nghiệm và năng lượng, thúc đẩy bản thân nhanh chóng thích nghi và trưởng thành. Với họ, tất cả những khó khăn gặp phải thực ra đều là để đưa lối họ vượt qua.
