Theo BS.CK1 Trần Ngọc Lưu – Khoa Nhiễm, Bệnh viện Nhi đồng 2, so với 3 tuần trước, số ca mắc sốt xuất huyết có tăng nhưng chưa đến mức bùng phát thành đợt dịch lớn như các năm trước. Mỗi ngày, bệnh viện ghi nhận khoảng 5-7 ca mới nhập viện, tổng số bệnh nhân nội trú dao động từ 10-15 ca.
“Trong tổng số bệnh nhân nội trú tại Bệnh viện Nhi đồng 2, số ca nặng (phải hồi sức tích cực) chiếm số lượng ít, trung bình khoảng 1-2 ca mỗi tuần”, bác sĩ Lưu nói.
Điển hình là trường hợp của bệnh nhi T.T.N (9 tuổi, ngụ tại TP.HCM), đang điều trị sốt xuất huyết tại Khoa Nhiễm. Trước đó, bệnh nhi sốt cao, mệt mỏi, được điều trị tại Bệnh viện Lê Văn Việt nhưng tình trạng diễn tiến nặng, xuất hiện dấu hiệu sốc và cô đặc máu. Bệnh nhi được điều trị bù dịch tinh thể nhưng không đáp ứng tốt, phải chuyển sang dùng dịch cao phân tử và được chuyển lên Bệnh viện Nhi đồng 2.
Hiện tại, tình trạng lâm sàng của bệnh nhi đã tạm ổn định, không còn sốc, đang thở oxy. Bệnh nhi được tạm ngưng dịch truyền nhưng vẫn đang trong giai đoạn nguy hiểm, cần được theo dõi chặt chẽ vì nguy cơ biến chứng vẫn còn.
Dù chỉ đầu mùa mưa nhưng đã xuất hiện rải rác các ca sốt xuất huyết nặng.
Cảnh giác với biến chứng
Thực tế, đến thời điểm hiện tại, tình trạng sốt xuất huyết chưa có dấu hiệu nghiêm trọng hơn so với mọi năm, nhưng số ca nhập viện đang có xu hướng tăng, dù chỉ mới ở đầu mùa mưa. Do đó, cần cảnh giác, theo dõi sát tình trạng sức khỏe của trẻ để kịp thời phát hiện và xử lý khi cần thiết.
Độ tuổi mắc sốt xuất huyết trải dài từ 1-16 tuổi, không tập trung vào nhóm tuổi cụ thể. Trẻ dưới 1 tuổi có nguy cơ mắc bệnh thấp hơn. Ngược lại, trẻ từ 5 tuổi trở lên, đặc biệt là lứa tuổi đi học, chiếm đa số ca bệnh.
Đối tượng dễ bị sốt xuất huyết rải rác ở mọi độ tuổi. (Ảnh minh họa).
Đối với các bệnh sốt siêu vi khác cũng do virus gây ra, trẻ thường gây sốt cao trong 1–2 ngày đầu, nhưng từ ngày thứ 3–4 trở đi, trẻ thường tỉnh táo hơn, vui vẻ và hồi phục nhanh, ít có nguy cơ xuất huyết. Khi giảm sốt, trẻ có thể vui vẻ, ăn uống trở lại. Ngược lại, với sốt xuất huyết, dù trẻ đã hạ sốt nhưng vẫn có nguy cơ trở nặng.
Lý giải về điều này, bác sĩ Lưu cho biết sốt xuất huyết dễ trở nặng và có nguy cơ gây biến chứng nghiêm trọng nếu không được theo dõi sát sao và điều trị kịp thời. Quá trình diễn tiến của sốt xuất huyết thường chia thành ba giai đoạn.
Giai đoạn đầu tiên, từ ngày 1-3, trẻ thường bị sốt cao và khó hạ sốt. Tuy nhiên, đây chưa phải là giai đoạn nguy hiểm nhất.
Giai đoạn nguy hiểm bắt đầu từ ngày 3-6, là lúc dễ xuất hiện các biến chứng nghiêm trọng như: cô đặc máu dẫn đến sốc, chảy máu, rối loạn đông máu và tổn thương các cơ quan nội tạng (như: tim, gan...). Từ sau ngày thứ 7-10, bệnh mới bước vào giai đoạn hồi phục.
“Nếu trẻ hết sốt nhưng vẫn lừ đừ, mệt mỏi, ói nhiều, đau bụng, xuất huyết dưới da, chảy máu cam, nôn ra máu, đi tiểu hoặc đi cầu ra máu, cần đưa trẻ đi khám ngay, bất kể ngày hay đêm. Bệnh viện đa khoa và chuyên khoa nhi đều làm việc 24/24 nên không nên ngần ngại đi khám vào ban đêm. Nếu chậm trễ có thể khiến bệnh trở nặng, nhất là ở trẻ em”, bác sĩ Lưu nhắc nhở.
Chăm sóc bị bệnh đúng cách
Những điều không nên làm
Bác sĩ Lưu cũng lưu ý, nhiều phụ huynh khi thấy con sốt xuất huyết thường lo lắng quá mức, đưa trẻ nhập viện ngay cả khi chưa có dấu hiệu nguy hiểm. Tuy nhiên, việc này làm tăng nguy cơ lây nhiễm chéo cho trẻ. Các bác sĩ sẽ cân nhắc kỹ lưỡng và nhập viện khi cần thiết. Nếu chưa cần thiết, phụ huynh hoàn toàn có thể theo dõi tại nhà và tái khám ngoại trú theo hướng dẫn.
Bên cạnh đó, nhiều cha mẹ lo lắng khi thấy trẻ mệt mỏi, tụt tiểu cầu, ăn uống kém, nên tự ý cho trẻ truyền dịch hoặc dùng thuốc không theo chỉ định. Tuy nhiên, bác sĩ Lưu cảnh báo, việc này có thể gây biến chứng như: Tràn dịch màng phổi, màng bụng, suy hô hấp. Do đó, không nên tự ý truyền dịch hay dùng thuốc không cần thiết.
Các biện pháp dân gian như: Cắt, lễ để hạ sốt cũng cực kỳ nguy hiểm, vì có thể làm trẻ mất máu nhiều hơn và tăng nguy cơ nhiễm trùng từ vết cắt trên da.
Phụ huynh cần hiểu đúng cách chăm sóc trẻ bị sốt xuất huyết. (Ảnh minh họa).
Những điều nên làm
Trong chăm sóc tại nhà, phụ huynh nên tập trung bù nước cho trẻ bằng cách cho trẻ uống nước lọc, oresol pha đúng tỉ lệ, nước trái cây loãng, cháo lỏng, sữa, ăn đồ ăn mềm, dễ tiêu, chia thành nhiều bữa nhỏ.
Tuyệt đối không cho trẻ uống nước có màu đỏ, đen (như siro, nước có màu), vì khi trẻ ói sẽ khó phân biệt là nôn ra máu hay thức ăn. Tránh nước ngọt có ga, nước trà vì có thể làm trẻ mất nước và cô đặc máu nặng hơn.
Về phòng bệnh, phụ huynh cần cắt đứt đường truyền bệnh lây lan qua muỗi vằn Aedes bằng cách cho trẻ ngủ mùng kể cả ban ngày. Đồng thời, mặc quần áo dài tay, bôi kem chống muỗi phù hợp với lứa tuổi của trẻ.
Bác sĩ Lưu khuyến cáo, hiện nay, đã có vắc xin phòng sốt xuất huyết dành cho trẻ từ 4 tuổi trở lên, phụ huynh có thể cân nhắc tiêm cho con để giảm nguy cơ bệnh nặng và biến chứng.
Ngoài sốt xuất huyết, một số bệnh khác lây qua muỗi như viêm não Nhật Bản cũng cần được chú ý. Vì vậy, phụ huynh nên kiểm tra lại lịch tiêm chủng của con và tiêm đầy đủ các mũi cần thiết.