Su-57 là máy bay chiến đấu thế hệ thứ 5 đầu tiên của Không quân Nga, được phát triển bởi Cục thiết kế Sukhoi và được thiết kế để đối phó với môi trường chiến tranh ngày càng phức tạp và các máy bay chiến đấu tiên tiến của các nước khác. Su-57 cũng được định vị là chiến đấu cơ chủ lực trong tương lai của Không quân Nga.
Trước hết, Su-57 áp dụng thiết kế tàng hình tiên tiến, bằng cách giảm mặt cắt phản xạ radar (RCA) và sử dụng nhiều công nghệ tàng hình khác nhau, giúp giảm khả năng máy bay chiến đấu bị đối phương phát hiện; đồng thời cải thiện khả năng sống sót và hiệu quả chiến đấu.
Hệ thống cảm biến phát hiện mục tiêu đáng chú ý là radar quét mảng pha chủ động tiên tiến của Su-57, giúp mang lại cho phi công khả năng phát hiện và theo dõi mục tiêu tốt nhất; cung cấp cho phi công khả năng nhận biết mục tiêu trong mọi điều kiện thời tiết.
Thứ hai, Su-57 có khả năng cơ động tuyệt vời, bao gồm khả năng siêu cơ động và khả năng bay tốc độ cao. Công nghệ điều khiển vectơ lực đẩy và thiết kế cánh được tối ưu hóa, cho phép nó thực hiện các thao tác khó trên không, giúp Su-57 có ưu thế trước đối thủ và khả năng tránh đòn đánh của đối phương.
Là chiến đấu cơ thế hệ 5, Su-57 còn có khả năng hành trình siêu âm mà không cần phải bật tăng lực, giúp máy bay có thể nhanh chóng tiếp cận chiến trường và nhanh chóng tham chiến. Su-57 có khả năng chiến đấu đa nhiệm, khi có thể sử dụng nhiều loại tên lửa không đối không và không đối đất, bom và các loại vũ khí khác.
Hệ thống vũ khí và khả năng đối phó điện tử của Su-57 cho phép nó thực hiện nhiều nhiệm vụ khác nhau như chiếm ưu thế trên không, tấn công mặt đất, tàu mặt nước, mang lại cho Không quân Nga sức mạnh chiến đấu mạnh mẽ.
Dù chương trình phát triển Su-57 gặp một số vấn đề trong quá trình phát triển và thử nghiệm dẫn đến thời gian đưa vào biên chế chiến đấu bị chậm, nhưng Không quân Nga đã bắt đầu tiếp nhận tiêm kích Su-57 và có kế hoạch tăng dần số lượng.
Tuy nhiên hiện nay, Su-57 vẫn đang giai đoạn hình thành khả năng chiến đấu và với số lượng hạn chế. Nhưng do xung đột Nga-Ukraine chưa có dấu hiệu kết thúc sớm, nên việc tăng cường huấn luyện và tăng số lượng Su-57 đã được Không quân Nga quan tâm.
Theo tuyên bố mới nhất của Bộ Công thương Liên bang Nga, có khả năng Rostec đã giao 12 chiếc Su-57 trong năm 2023, nâng số lượng máy bay đã bàn giao cho Không quân Nga lên 22 chiếc. Ngoài ra, bắt đầu từ năm 2024, Rostec cũng đặt mục tiêu đạt tốc độ sản xuất tối đa 15 chiếc Su-57 mỗi năm.
Cho đến nay, chưa có xác nhận nào về việc nhìn thấy máy bay Su-57 trên bầu trời Ukraine, nhưng có suy đoán rằng, Moscow đã dùng chúng để tấn công các mục tiêu của Kiev. Ngày 5/11/2023, một kênh Telegram cho rằng, một chiếc Su-57 đã được nhìn thấy bay trên bầu trời ở khu vực Luhansk, miền đông Ukraine?
Một thông tin của tình báo Anh hồi tháng 1 vừa qua cho biết, Nga "gần như chắc chắn đã sử dụng chiến đấu cơ Su-57 để thực hiện các nhiệm vụ chiến đấu tại Ukraine". Còn trang Topwar của Nga vào tháng 6/2022 đưa tin, một máy bay Su-57 đã tiến hành tham chiến ở Ukraine và được giao nhiệm vụ xác định và tiêu diệt các trận địa phòng không của Ukraine.
Đại tá Yuriy Ignat, người phát ngôn Không quân Ukraine, cho rằng, không loại trừ khả năng máy bay Su-57 đã tham chiến tại Ukraine, vì đơn giản là không có cách nào để phân biệt máy bay trên radar. Ông Ihnat cho biết trong một cuộc phỏng vấn: "Đối với chúng tôi, các mục tiêu trên không là dấu vết trên radar".
Giới phân tích cho rằng, Không quân Nga tránh cho Su-57 thâm nhập vào không phận Ukraine, vì sợ bị phòng không Ukraine bắn hạ. Trong khi Không quân Nga chỉ có tối đa khoảng 22 chiếc Su-57, nên chúng vẫn là tài sản cực kỳ quý giá của Không quân Nga.
Tiếp theo là Su-57 là chiến đấu cơ hoàn toàn mới, do vậy cần có thời gian để hình thành khả năng chiến đấu của phi đội, từ viết giáo trình, tài liệu, đến xây dựng quy tắc bay, chiến thuật cũng như việc phối hợp, hiệp đồng, công tác bảo đảm kỹ thuật… Đây là một khối lượng công việc khổng lồ.
Nhưng trong bối cảnh cuộc xung đột Nga-Ukraine chưa có dấu hiệu chấm dứt, thì Không quân Nga chắc chắn đẩy mạnh nhiệm vụ huấn luyện, cắt ngắn thời gian xây dựng quy trình. Cùng với việc tăng số lượng Su-57 vừa qua, chắc chắn là phi đội Su-57 của Nga đã sẵn sàng có thể chiến đấu.
Do vậy, mặc dù có nhiều thông tin về việc Không quân Nga đã sử dụng máy bay Su-57 ở chiến trường Ukraine, nhưng đều chưa được kiểm chứng. Câu hỏi đặt ra đó là, đến bao giờ, Không quân Nga sẽ chính thức sử dụng Su-57 ở chiến trường Ukraine?
Theo phân tích, thời điểm mà Su-57 của Nga chính thức tham chiến tại chiến trường Ukraine theo dự báo, chính là khi Ukraine đưa số chiến đấu cơ F-16 vào chiến đấu. Với số lượng ít ỏi, F-16 của Ukraine sẽ không làm nhiệm vụ chi viện trực tiếp chiến đấu mặt đất, mà đảm nhiệm hai nhiệm vụ là phòng không và phóng tên lửa hành trình Storm Shadow.
Với nhiệm vụ như trên, F-16 sẽ hoạt động xa chiến tuyến, khi sử dụng các loại tên lửa không đối không AIM-120 có tầm bắn trên 100km, với nhiệm vụ tiêu diệt những chiến đấu cơ Su-34 thả bom lượn của Nga. Với những cảm biến và tên lửa tấn công tầm xa, Su-57 với nhiệm vụ chính sẽ bảo vệ những chiếc Su-34, thay cho tiêm kích Su-35.
Ngoài ra, Su-57 sẽ tham gia nhiệm vụ tấn công mục tiêu mặt đất với tên lửa hành trình Kh-69. Với trọng lượng chỉ 770 kg, nhưng tên lửa Kh-69 lại có sức công phá khủng khiếp và là vũ khí tấn công mặt đất chính của Su-57, khi thiết kế của tên lửa vừa trong khoang vũ khí của máy bay.
Với tên lửa Kh-69, những chiếc Su-57 sẽ có thể bay vào vùng lãnh thổ Ukraine, nhưng do Nga kiểm soát, phóng tên lửa hành trình vào các mục tiêu quan trọng như sở chỉ huy, kho tàng, điểm tập trung quân.
Với tầm bắn 300 km, Kh-69 là loại tên lửa hành trình có mức độ chính xác nhất của Nga hiện nay, khi độ lệnh mục tiêu chỉ là 3 mét. Với tầm bắn như vậy, những chiếc Su-57 của Nga sẽ đảm nhiệm tiêu diệt các mục tiêu ở bờ đông sông Dnieper.
Nếu chính thức tham chiến ở chiến trường Ukraine, Su-57 cũng là chiến đấu cơ thế hệ 5 duy nhất tham gia một cuộc chiến tổng lực. Mặc dù có nhiều mối đe dọa, nhưng đó cũng là môi trường thực chiến để Su-57 chứng tỏ năng lực chiến đấu cũng như khẳng định vị thế của nó trong tương lai, cả trong lực lượng Không quân Nga và thị trường xuất khẩu (Nguồn ảnh: Sputnik, Topwar).
