Ung thư đại tràng là căn bệnh phổ biến, có thể gặp ở mọi lứa tuổi. Bệnh thường bắt đầu dưới dạng tế bào nhỏ gọi là polyp đại tràng. Theo thời gian, khối polyp phát triển thành u ác tính gây ung thư. Đến nay, y học vẫn chưa tìm ra nguyên nhân gây bệnh.
Ung thư đại tràng là bệnh phổ biến, số ca tử vong cao. Ảnh: Freepik.
Ung thư đại tràng khi khởi phát bệnh thường không có triệu chứng điển hình. Theo Medical News Today, những biểu hiện dưới đây có thể là dấu hiệu sớm cảnh báo bệnh:
- Thay đổi nhu động ruột, rối loạn bài tiết gây táo bón, tiêu chảy kéo dài.
- Co thắt dạ dày, trực tràng.
- Chảy máu trực tràng.
- Đi ngoài kèm máu.
- Mệt mỏi, chán ăn, sút cân không rõ nguyên nhân.
- Đau vùng xương chậu.
- Thiếu máu (do chảy máu trong ruột gây hạ tế bào hồng cầu).
Ngoài các triệu chứng nêu trên, ở giai đoạn muộn, bệnh nhân có thể sờ thấy khối u nổi dưới da bụng, bụng chướng to, vàng da…
Theo WebMD, nếu được chẩn đoán và phát hiện trước khi bệnh di căn, người mắc có cơ hội chữa khỏi. 90% bệnh nhân ở giai đoạn đầu sống thêm ít nhất 5 năm.
Căn cứ vào tiến triển của khối u, ung thư đại tràng chia thành 5 giai đoạn:
- Giai đoạn 0: Thời điểm này còn được gọi là ung thư biểu mô tại chỗ. Lúc này, khối u chưa phát triển ra ngoài ruột kết. Nếu phát hiện bệnh ở giai đoạn này, tỷ lệ chữa khỏi ung thư đại tràng cao.
- Giai đoạn 1: Bệnh đã phát triển sang lớp mô ngoài ruột kết nhưng chưa đến các hạch bạch huyết hay lan sang cơ quan khác.
- Giai đoạn 2: Khối u ác tính lan ra lớp ngoài đại tràng nhưng vẫn nằm trong ruột kết.
- Giai đoạn 3: Ung thư phát triển qua các lớp ngoài ruột kết và đi đến một trong 3 hạch bạch huyết.
- Giai đoạn 4: Ung thư di căn ra các mô ngoài thành ruột. Ở giai đoạn này, các cơ quan lân cận cũng có tế bào ung thư.
Nếu phát hiện sớm, ung thư đại tràng có thể chữa khỏi. Ảnh: American Cancer Society.
Mayo Clinic thống kê những yếu tố nguy cơ tăng khả năng mắc ung thư đại tràng bao gồm:
- Tuổi: Ung thư đại tràng có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, nhưng phần lớn người mắc bệnh đều từ 50 trở lên. Tuy nhiên, số ca mắc ung thư đại tràng ngày càng trẻ hóa không rõ nguyên nhân.
- Bệnh nhân bị viêm đường ruột: Các bệnh mạn tính như viêm loét đại tràng, Crohn (chứng viêm nhiễm gây tổn thương sâu ở đường tiêu hóa).
- Hội chứng di truyền: Các đột biến gene di truyền qua các thế hệ là yếu tố khiến nhiều người dễ mắc ung thư đại tràng hơn. Các hội chứng di truyền phổ biến làm tăng nguy cơ mắc bệnh này là đa u tuyến có tính gia đình (FAP), hội chứng Lynch.
- Chế độ ăn ít chất xơ, nhiều mỡ: Một số nghiên cứu đã chỉ ra nguy cơ mắc ung thư ở đường tiêu hóa đối với những người ăn nhiều thịt đỏ, đồ chế biến sẵn cao hơn nhóm nạp nhiều rau xanh và chất xơ.
- Tiểu đường, béo phì.
- Sử dụng chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá…
Medical News Today khuyến cáo không có phương pháp nào triệt tiêu nguy cơ mắc ung thư đại tràng. Tuy nhiên, chúng ta có thể giảm nguy cơ bằng các cách sau đây:
- Duy trì cân nặng hợp lý.
- Tập thể dục thường xuyên.
- Nạp nhiều trái cây, rau xanh và ngũ cốc nguyên hạt.
- Hạn chế ăn chất béo bão hòa và thịt đỏ.
- Không hút thuốc, uống rượu, sử dụng chất kích thích khác.
Phát hiện sớm là chìa khóa giúp điều trị khỏi ung thư đại tràng. Do đó, American College of Physicians khuyến cáo những người ở độ tuổi 50-75 nên tầm soát, xét nghiệm phân 2 năm/lần và nội soi đại tràng 10 năm/lần.
