Sau kỳ nghỉ lễ, cha mẹ cần quan tâm và từng bước đưa trẻ trở lại với chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh. Việc cân bằng lại dinh dưỡng cho trẻ không chỉ là điều chỉnh khẩu phần ăn mà còn liên quan đến việc xây dựng thói quen sống tích cực, khoa học hơn.
 |
| Hình minh hoạ/ Nguồn: Internet |
Đưa trẻ trở lại nhịp sinh hoạt ổn định
Bước đầu tiên để cân bằng dinh dưỡng là tái lập lại nhịp sinh hoạt hợp lý. Trong kỳ nghỉ, trẻ có thể đã quen với việc ngủ muộn, thức dậy trễ và bỏ bữa sáng. Thói quen này kéo dài sẽ ảnh hưởng đến đồng hồ sinh học, làm giảm cảm giác thèm ăn vào những giờ ăn chính, từ đó dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng hoặc ăn vặt quá nhiều.
Phụ huynh nên thiết lập lại khung giờ cố định cho giấc ngủ, các bữa ăn và thời gian vận động nhẹ nhàng. Trẻ cần ngủ đủ 9–10 tiếng mỗi ngày và nên được khuyến khích ăn sáng đầy đủ, vì đây là bữa ăn giúp trẻ nạp năng lượng cho cả ngày hoạt động.
Hạn chế thực phẩm không lành mạnh, ưu tiên thực phẩm tự nhiên
Sau kỳ nghỉ, trẻ thường bị “bội thực” bởi thức ăn nhanh, bánh ngọt, nước có gas, các loại đồ chiên rán và thực phẩm chế biến sẵn. Đây đều là những thực phẩm giàu năng lượng nhưng nghèo dinh dưỡng, dễ gây tăng cân, nóng trong người, đầy bụng và rối loạn tiêu hóa.
Thay vì cắt giảm đột ngột, cha mẹ nên giảm dần lượng tiêu thụ các món này, đồng thời thay thế bằng các món ăn nhẹ nhàng hơn như cháo, súp, canh rau, cá hấp hoặc thịt luộc. Việc này giúp đường ruột của trẻ “nghỉ ngơi”, phục hồi và tăng khả năng hấp thu dưỡng chất.
Tăng cường rau xanh, trái cây tươi và chất xơ
Chất xơ có vai trò quan trọng đối với hệ tiêu hóa, giúp phòng tránh táo bón – một tình trạng thường gặp ở trẻ sau kỳ nghỉ khi ăn nhiều đạm, béo và ít chất xơ. Rau củ quả còn cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất cần thiết như vitamin A, C, E, sắt, kẽm, magie… giúp tăng cường sức đề kháng và làm mát cơ thể.
Cha mẹ nên chuẩn bị bữa ăn hàng ngày có từ 2–3 loại rau xanh khác nhau, kết hợp với trái cây tươi như chuối, cam, táo, đu đủ, thanh long, dưa hấu… Trẻ cũng cần được uống đủ 1,5–2 lít nước mỗi ngày để thanh lọc cơ thể và hỗ trợ quá trình tiêu hóa.
Bổ sung đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng
Một chế độ dinh dưỡng cân đối bao gồm đầy đủ bốn nhóm chính:
Chất đạm: thịt nạc, cá, trứng, sữa, các loại đậu, tôm, cua… giúp trẻ phát triển cơ bắp và hệ miễn dịch.
Chất béo: dầu thực vật (dầu ô liu, dầu mè, dầu hướng dương…), mỡ cá, các loại hạt… đóng vai trò cung cấp năng lượng và hấp thu các vitamin tan trong dầu như A, D, E, K.
Tinh bột: gạo, mì, khoai, ngô, yến mạch… là nguồn năng lượng chính cho hoạt động hằng ngày.
Vitamin và khoáng chất: từ rau, củ, quả, sữa và các sản phẩm từ sữa.
Sữa và các chế phẩm từ sữa như sữa chua, phô mai cũng rất quan trọng vì cung cấp canxi và lợi khuẩn hỗ trợ hệ tiêu hóa.
Tập cho trẻ thói quen ăn uống lành mạnh
Duy trì bữa ăn gia đình, ăn đúng giờ, không vừa ăn vừa xem tivi hay điện thoại là cách giúp trẻ hình thành thói quen ăn uống lành mạnh. Khi trẻ tham gia chuẩn bị bữa ăn, được lựa chọn món mình thích trong phạm vi cho phép, trẻ sẽ có hứng thú và ăn uống chủ động hơn.
Phụ huynh cũng nên trò chuyện, giải thích để trẻ hiểu được lợi ích của các loại thực phẩm lành mạnh. Sự kiên nhẫn và đồng hành của cha mẹ là yếu tố then chốt giúp trẻ thay đổi thói quen một cách tự nhiên, không gượng ép.
Khuyến khích vận động thể chất song song với dinh dưỡng
Cân bằng dinh dưỡng không thể tách rời với việc vận động. Sau kỳ nghỉ, trẻ có thể ít vận động hơn do dành nhiều thời gian cho thiết bị điện tử. Cha mẹ nên khuyến khích trẻ ra ngoài chơi, tham gia các hoạt động thể chất như đá bóng, đạp xe, nhảy dây hoặc chơi các môn thể thao phù hợp với lứa tuổi. Điều này không chỉ giúp trẻ tiêu hao năng lượng dư thừa mà còn kích thích tiêu hóa và giúp xương chắc khỏe hơn.
