Cách phòng tránh các bệnh truyền nhiễm mùa hè

Các bệnh mùa hè đều có thể phòng tránh được nếu mỗi người nâng cao ý thức giữ gìn vệ sinh, chủ động tiêm phòng, thực hiện các biện pháp bảo vệ sức khỏe.

Những căn bệnh thường gặp trong mùa này như sốt xuất huyết, tay chân miệng, tiêu chảy cấp, viêm não Nhật Bản, cảm cúm, viêm đường hô hấp,… nếu không được phòng tránh kịp thời có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là trẻ nhỏ và người già. Do đó, việc chủ động phòng tránh là rất cần thiết.

Những bệnh truyền nhiễm thường gặp mùa hè

Sốt xuất huyết: Đây là bệnh truyền nhiễm do virus Dengue gây ra, lây truyền qua muỗi vằn. Bệnh thường khởi phát với các triệu chứng như sốt cao đột ngột, đau đầu, đau cơ, buồn nôn, phát ban và chảy máu bất thường. Nếu không được điều trị kịp thời, sốt xuất huyết có thể gây biến chứng nguy hiểm, thậm chí tử vong.

2.jpg
Ảnh minh hoạ/ Nguồn Internet

Bệnh tay chân miệng: Thường gặp ở trẻ em dưới 5 tuổi, do virus đường ruột gây ra. Bệnh dễ lây qua đường miệng – phân, nước bọt hoặc tiếp xúc với dịch tiết từ mụn nước. Trẻ mắc bệnh có thể sốt, đau họng, xuất hiện mụn nước ở tay, chân, miệng. Một số trường hợp nặng có thể dẫn đến viêm màng não, viêm não, nguy hiểm đến tính mạng.

Tiêu chảy cấp, ngộ độc thực phẩm: Vào mùa hè, thực phẩm dễ bị ôi thiu, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển. Việc ăn phải thức ăn nhiễm khuẩn hoặc không đảm bảo vệ sinh dễ gây tiêu chảy cấp, rối loạn tiêu hóa hoặc ngộ độc thực phẩm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

Cảm cúm và các bệnh đường hô hấp: Thay đổi nhiệt độ đột ngột do sử dụng điều hòa không hợp lý, thời tiết oi bức, môi trường ô nhiễm là những yếu tố khiến cơ thể dễ bị cảm cúm, viêm họng, viêm phế quản.

Viêm não Nhật Bản: Là bệnh nguy hiểm do virus truyền qua muỗi, thường gặp ở trẻ em. Bệnh tiến triển nhanh, có thể gây tổn thương hệ thần kinh trung ương, để lại di chứng nặng nề như bại liệt, thiểu năng trí tuệ, thậm chí tử vong.

Biện pháp phòng tránh

Giữ gìn vệ sinh cá nhân và môi trường sống: Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, nhất là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Vệ sinh sạch sẽ nhà cửa, đồ chơi trẻ em, các vật dụng sinh hoạt. Dọn dẹp ao tù nước đọng, phát quang bụi rậm để hạn chế nơi sinh sản của muỗi.

Đảm bảo nhà ở thông thoáng, đủ ánh sáng.

Ăn uống hợp vệ sinh: Ăn chín, uống sôi, tránh dùng thực phẩm chưa qua chế biến kỹ. Hạn chế ăn hàng rong, thực phẩm không rõ nguồn gốc. Bảo quản thực phẩm đúng cách, không để thực phẩm chín và sống lẫn lộn.

Chủ động tiêm phòng đầy đủ: Đưa trẻ đi tiêm chủng đầy đủ theo đúng lịch, đặc biệt là các vắc xin phòng bệnh như viêm não Nhật Bản, sởi – quai bị – rubella, bạch hầu – ho gà – uốn ván. Tiêm vắc xin phòng ngừa cúm hàng năm cho cả người lớn và trẻ em.

Phòng chống muỗi đốt

Mặc quần áo dài tay khi ra ngoài, nhất là vào sáng sớm và chiều tối. Ngủ màn kể cả ban ngày. Sử dụng kem chống muỗi, nhang muỗi hoặc vợt điện diệt muỗi. Không để nước đọng trong các vật dụng như xô chậu, chai lọ,…

Nâng cao sức đề kháng cho cơ thể

Uống đủ nước, ăn nhiều rau xanh, trái cây giàu vitamin C. Tập thể dục thường xuyên, ngủ đủ giấc để tăng cường hệ miễn dịch. Hạn chế thức khuya, stress kéo dài.

Nếu xuất hiện các triệu chứng như sốt cao, nôn mửa, tiêu chảy liên tục, phát ban, co giật, hoặc những biểu hiện bất thường, người bệnh cần được đưa đến cơ sở y tế gần nhất để được khám và điều trị kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm.

Nhiều bệnh nhi nhập viện do mắc sởi

Bệnh sởi là bệnh truyền nhiễm cấp tính, lây lan mạnh, có khả năng gây dịch do vi rút sởi gây nên.

Theo thống kê của Sở Y tế Hà Nội, từ đầu năm 2025 đến ngày 27/3, thành phố ghi nhận 1.474 trường hợp mắc sốt phát ban nghi sởi; trong đó 1.320 trường hợp sởi xác định.

Bệnh nhân ghi nhận tại 30/30 quận, huyện, thị xã của Hà Nội. Kết quả phân tích một số đặc điểm dịch tễ học các trường hợp mắc sởi xác định cho thấy hầu hết bệnh nhân mắc bệnh là trẻ em dưới 5 tuổi (chiếm 64%) và chưa được tiêm chủng hoặc tiêm chủng chưa đủ 2 mũi vắc xin sởi (chiếm 83%).

Hiện tại, ngành Y tế Hà Nội tập trung tiếp tục thực hiện chiến dịch tiêm vắc xin sởi cho trẻ em từ 6 tháng đến dưới 9 tháng tuổi theo chỉ đạo của Bộ Y tế và UBND Thành phố từ ngày 17/2/2025. Tính đến 27/3, toàn thành phố đã tiêm được 22.604 trẻ trên tổng số 23.421 trẻ thuộc diện tiêm chủng (đạt tỷ lệ 97%).

Nhieu benh nhi nhap vien do mac soi
Ảnh minh hoạ/Internet 

Tính từ đầu đợt dịch đến nay, các bệnh viện của TP HCM đã tiếp nhận 8.087 ca bệnh sởi (4.781 ca nội trú, 3.306 ca ngoại trú). Trong đó, có 151 ca cần hỗ trợ hô hấp (chiếm tỷ lệ 1,6%); 7 ca tử vong. Thành phố cũng tiếp nhận 12.226 ca bệnh sởi từ các tỉnh khác (7.681 ca nội trú, 4.545 ca ngoại trú), chủ yếu là trẻ em có bệnh lý bẩm sinh hoặc bệnh lý nền nặng và không được tiêm chủng trước đó.

Mới đây, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Bình Dương cũng đã ghi nhận ca ca tử vong đầu tiên do bệnh sởi trong năm 2025. Ca tử vong là bé gái N.T.B.T, 8 tháng tuổi, tạm trú ở thị trấn Lai Uyên, huyện Bàu Bàng, có tiền sử mắc hội chứng Prader Willi (rối loạn gen di truyền hiếm gặp), chưa tiêm vắc xin sởi.

Còn theo Sở Y tế tỉnh Cà Mau, từ đầu năm 2025 đến nay, ngành y tế đã tiêm được hơn 50.000 liều vắc xin ngừa sởi - rubella cho trẻ trong độ tuổi. Hiện còn khoảng 1.000 liều vắc xin, ngành y tế tiếp tục tiêm vét đến hết tháng 3 năm 2025 thì kết thúc chiến dịch. Từ đầu năm 2025 đến nay, toàn tỉnh Cà Mau đã có gần 3.000 ca mắc sởi.

Từ đầu năm đến nay, Bệnh viện Nhi Hà Nội đã tiếp nhận gần 300 ca mắc sởi điều trị nội trú và hơn 100 ca mắc sởi điều trị ngoại trú. Trước tình hình dịch, bệnh sởi diễn biến phức tạp, công tác kiểm soát, phòng ngừa lây nhiễm chéo trong Bệnh viện Nhi Hà Nội được tăng cường. Đặc biệt, việc phân luồng, chẩn đoán sớm ca bệnh từ khâu nhập viện đến phòng cách ly và khu vực điều trị được tiến hành đồng bộ, bài bản.

Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Văn Trưởng, Phó Trưởng Khoa, phụ trách khoa Hồi sức tích cực - Chống độc, Bệnh viện Nhi Hà Nội cho biết, trong số những bệnh nhân mắc sởi nhập viện điều trị nội trú, hầu hết có biến chứng viêm phổi, một số bệnh nhân viêm phổi biến chứng nặng, suy hô hấp, phải hỗ trợ thở oxy, thở máy xâm nhập và không xâm nhập.

Tại Bệnh viện Nhi Trung ương từ đầu năm 2025 tới nay cũng ghi nhận hơn 2.700 ca mắc sởi. Hiện trung bình mỗi ngày bệnh viện khám, sàng lọc cho khoảng từ 70-90 ca, cao điểm có ngày hơn 100 ca. Trong số đó có 13 ca tử vong, song các ca tử vong này là bệnh nhân có những bệnh nền phức tạp như: viêm phổi, đẻ non, rối loạn chuyển hóa, teo đường mật, viêm màng não, teo đường mật.

Theo TS Cao Việt Tùng, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương, cùng với số trẻ mắc sởi tăng cao thì biểu hiện lâm sàng các ca bệnh sởi năm nay thường không điển hình, khó nhận định; có trường hợp trên lâm sàng chỉ ghi nhận trẻ sốt, hoặc có trẻ chỉ có biểu hiện tiêu chảy sau đó phát ban nên cha mẹ khó phát hiện sớm.

Làm rõ thêm về việc tiêm chủng vắc xin, TS Lê Kiến Ngãi, Trưởng khoa Kiểm soát nhiễm khuẩn (Bệnh viện Nhi Trung ương) cho biết, trong số bệnh nhân nhập viện khám và điều trị tại bệnh viện có gần 70% số trẻ trên 9 tháng tuổi bị mắc sởi. Với độ tuổi này lẽ ra trẻ đã phải được tiêm đủ vắc xin theo quy định nhưng có tới gần 60% trẻ không tiêm mũi vắc xin nào.

Đối với dịch sởi ở người lớn, từ cuối năm 2024 đến nay, Viện Y học nhiệt đới (Bệnh viện Bạch Mai) đã khám, điều trị cho 104 bệnh nhân sởi, trong đó có nhiều ca diễn biến nặng phải thở máy xâm nhập và sử dụng hệ thống tim phổi nhân tạo (ECMO).