Không ít bạn trẻ nghĩ rằng tim mạch chỉ đáng lo khi về già, nhưng thực tế, nhiều trường hợp nhồi máu cơ tim, đột quỵ ở tuổi dưới 40 đã được ghi nhận. Vậy đâu là những dấu hiệu sớm để người trẻ có thể nhận biết và bảo vệ trái tim của mình trước khi quá muộn?
Vì sao bệnh tim mạch ngày càng trẻ hóa?
Trong 10 năm qua, các nghiên cứu y tế cho thấy số ca mắc bệnh tim mạch ở người dưới 40 tuổi tăng nhanh. Nguyên nhân chính đến từ:
Lối sống ít vận động: Xu hướng làm việc văn phòng, ngồi nhiều trước máy tính khiến máu lưu thông kém, dễ dẫn đến rối loạn mỡ máu, cao huyết áp – tiền đề gây bệnh tim.
Chế độ ăn uống thiếu khoa học: Thức ăn nhanh, đồ chiên rán, nhiều dầu mỡ, kết hợp cùng thói quen uống nước ngọt có gas, rượu bia khiến tim và mạch máu chịu áp lực lớn.
Căng thẳng, stress kéo dài: Người trẻ đối mặt áp lực học tập, công việc, tài chính… làm gia tăng hormone căng thẳng (cortisol, adrenaline) gây tăng huyết áp và rối loạn nhịp tim.
Thói quen hút thuốc lá, thuốc lá điện tử: Chất nicotin và hóa chất độc hại trong khói thuốc làm hẹp mạch máu, thúc đẩy xơ vữa động mạch sớm.
Yếu tố di truyền: Nếu trong gia đình có người mắc bệnh tim mạch, nguy cơ người trẻ cũng bị cao hơn.
Dấu hiệu sớm cảnh báo bệnh tim mạch ở người trẻ
Không phải lúc nào bệnh tim cũng khởi phát đột ngột. Nhiều triệu chứng ban đầu dễ bị bỏ qua hoặc nhầm lẫn với mệt mỏi thông thường. Người trẻ cần lưu ý:
Khó thở, hụt hơi: Thường xuất hiện khi gắng sức, leo cầu thang hoặc thậm chí khi nghỉ ngơi.
Đau tức ngực: Cảm giác nặng ngực, bóp nghẹt, lan ra vai, cổ, lưng hoặc cánh tay. Đây là dấu hiệu điển hình của bệnh mạch vành.
Nhịp tim bất thường: Tim đập nhanh, bỏ nhịp, hồi hộp bất thường. Một số trường hợp cảm giác như tim “nhảy loạn nhịp”.
Mệt mỏi kéo dài: Cơ thể suy giảm năng lượng, dễ kiệt sức ngay cả khi làm việc nhẹ.
Chóng mặt, hoa mắt, ngất xỉu: Biểu hiện của rối loạn nhịp tim, tụt huyết áp hoặc tim không bơm máu đủ lên não.
Phù mắt cá chân, bàn chân: Tim suy yếu khiến dịch ứ đọng trong cơ thể.
Đổ mồ hôi nhiều, đặc biệt vào ban đêm mà không rõ lý do.
Những dấu hiệu này tuy có thể thoáng qua nhưng nếu lặp lại thường xuyên, người trẻ cần đi khám sớm để loại trừ bệnh tim mạch.
Khi nào cần đi khám ngay?
Một số tình huống nguy hiểm tuyệt đối không được chủ quan:
Đau ngực dữ dội, kéo dài trên 10 phút, kèm khó thở, vã mồ hôi lạnh.
Ngất xỉu đột ngột, tim đập quá nhanh hoặc quá chậm.
Khó thở cấp tính, cảm giác nghẹt thở, không thể nằm ngửa.
Đây có thể là biểu hiện nhồi máu cơ tim hoặc suy tim cấp, cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để cấp cứu.
Cách phòng ngừa bệnh tim mạch ở người trẻ
Để bảo vệ trái tim khỏe mạnh, người trẻ có thể chủ động thực hiện:
Tập thể dục đều đặn: Ít nhất 30 phút/ngày với các môn vừa sức như đi bộ, yoga, bơi, chạy bộ, đạp xe.
Ăn uống khoa học: Ăn nhiều rau xanh, trái cây, cá; hạn chế chất béo bão hòa, muối, đường và thức ăn nhanh.
Ngủ đủ giấc, tránh thức khuya: Ngủ kém làm tim phải hoạt động căng thẳng hơn.
Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia: Đây là yếu tố nguy cơ hàng đầu của bệnh tim mạch.
Kiểm soát cân nặng, huyết áp, đường huyết và mỡ máu.
Khám sức khỏe định kỳ: Người trẻ nên đi kiểm tra tim mạch ít nhất 1–2 lần/năm, đặc biệt nếu có tiền sử gia đình mắc bệnh.
Ý kiến chuyên gia
Theo các chuyên gia tim mạch: Một trong những sai lầm phổ biến của người trẻ là chủ quan trước những triệu chứng sớm của bệnh tim. Rất nhiều ca nhồi máu cơ tim nhập viện ở độ tuổi 30–35 mà trước đó chỉ có vài biểu hiện thoáng qua như mệt mỏi, hồi hộp, đau ngực nhẹ.
Nếu bỏ qua các tín hiệu cảnh báo, bệnh có thể tiến triển âm thầm và bùng phát dữ dội. Vì vậy, ngay khi có dấu hiệu bất thường, đặc biệt là khó thở, đau ngực, tim đập nhanh, cần đi khám sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Bệnh tim mạch ở người trẻ không còn hiếm gặp và ngày càng có xu hướng gia tăng. Việc nhận biết sớm các triệu chứng, thay đổi lối sống lành mạnh và thăm khám định kỳ sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ biến chứng nguy hiểm. Chủ động lắng nghe cơ thể chính là cách tốt nhất để mỗi người trẻ bảo vệ trái tim khỏe mạnh cho tương lai.
