Theo các tài liệu, cung nữ cuối cùng của triều Nguyễn (1802 - 1945) - bà Lê Thị Dinh là cháu ngoại của Quận Công Ưng Quyến - em trai của 3 vị vua triều Nguyễn là Kiến Phúc, Hàm Nghi, Đồng Khánh.
Con trai bà Lê Thị Dinh là ông Nguyễn Như Trị (sinh năm 1943) cho biết mẹ sinh ngày 1/1/1920 tại làng Hòa Duân, xã Phú Thuận (huyện Phú Vang, TT-Huế).
Khi lên 8 tuổi, bà Lê Thị Dinh được gọi vào cung phục vụ cho Thánh Cung Hoàng hậu - vợ vua Đồng Khánh và Hoàng Thái hậu Từ Cung - vợ vua Khải Định.
Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, bà Lê Thị Dinh (trái ảnh) theo đức Từ Cung - mẹ vua Bảo Đại về ở tại cung An Định (Huế) để chăm lo cho Hoàng Thái hậu.
Khác với các cung nữ tiền triều, bà Lê Thị Dinh được phép lập gia đình khi còn làm việc trong cung. Chồng bà là ông Nguyễn Như Đào - tài xế của vua Bảo Đại và Hoàng hậu Nam Phương.
Bà Lê Thị Dinh hầu cận đức Từ Cung cho đến ngày Hoàng Thái hậu qua đời tại Huế vào năm 1980.
Sau khi đức Từ Cung mất, bà Lê Thị Dinh về ở tại phủ Kiên Thái Vương cùng các con và chuyên lo thờ tự, hương khói cho 5 vị vua triều Nguyễn là Đồng Khánh, Kiến Phúc, Hàm Nghi, Khải Định, Bảo Đại. Trong ảnh là bà Lê Thị Dinh và 2 con trai. Người bên phải là ông Nguyễn Như Trị.
Là nhân chứng lịch sử về nhà Nguyễn - triều đại phong kiến cuối cùng Việt Nam tại Cố đô Huế, bà Lê Thị Dinh am tường nhiều lễ tiết, nghi thức, trang phục, trang điểm, ẩm thực, sinh hoạt chốn Cung đình Huế xưa.
Do vậy, bà Lê Thị Dinh đã cung cấp nhiều thông tin bổ ích, có giá trị giúp các nhà nghiên cứu, cơ quan chuyên môn, phóng viên báo chí, các đoàn làm phim khi tìm hiểu về đời sống cung đình dưới thời nhà Nguyễn. Trong ảnh là bà Lê Thị Dinh bên ban thờ vua Nguyễn tại phủ Kiên Thái Vương.
Vào ngày 7/1/2020, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã ký thiếp mừng thọ 100 tuổi (tính theo dương lịch) đối với cụ bà Lê Thị Dinh. Vào năm 2021, bà qua đời tại Huế, hưởng thọ 102 tuổi.
