Cá từ lâu được xem là thực phẩm “vàng” trên bàn ăn nhờ giàu đạm dễ tiêu, axit béo omega-3, vitamin D cùng nhiều khoáng chất thiết yếu. Các chuyên gia dinh dưỡng khuyên nên ăn cá ít nhất 2 lần mỗi tuần để tốt cho tim mạch, não bộ, duy trì vóc dáng, chống lão hóa và tăng tuổi thọ.

Tuy nhiên, không phải bộ phận nào của cá cũng an toàn. Bên cạnh những phần thịt giàu dinh dưỡng, tồn tại những “góc tối” chứa ký sinh trùng, vi khuẩn và chất độc nguy hiểm mà nhiều người vẫn vô tư ăn, tưởng bổ dưỡng. Dưới đây là ba bộ phận cần đặc biệt lưu ý.

Đầu cá – “kho báu” hay ổ vi khuẩn?

Nhiều người thích ăn đầu cá vì cho rằng giàu chất béo tốt cho não bộ. Thực tế, phần đầu cá chứa axit béo không bão hòa và phốt pho lipid, có lợi cho trí nhớ. Tuy nhiên, đầu cá, đặc biệt là phần mang cá, tiếp xúc trực tiếp với môi trường nước, lọc bùn, rác và các chất ô nhiễm.

Chính vì vậy, đầu cá và mang cá dễ tích tụ ký sinh trùng, vi khuẩn và kim loại nặng. Cá sống trong ao hồ ô nhiễm càng nguy hiểm. Nếu mua cá mà thấy đầu có mùi lạ như dầu hỏa hay thuốc trừ sâu, tuyệt đối không nên ăn dù chế biến kỹ đến đâu.

Lớp màng đen và ruột – nơi “ẩn nấp” của độc tố

Khi mổ cá, bên trong bụng xuất hiện lớp màng đen mỏng – phúc mạc – có nhiệm vụ bảo vệ nội tạng. Đây cũng là nơi lắng đọng nhiều tạp chất, ký sinh trùng và độc tố. Ăn phải lớp màng này khiến cá có vị đắng, tanh và dễ gây rối loạn tiêu hóa.

Đi kèm là phần ruột cá, chứa thức ăn tiêu hóa dở dang cùng nhiều vi khuẩn. Cá nuôi ở môi trường ô nhiễm càng khiến ruột trở thành “túi chứa độc chất”. Dù nhiều người vẫn chế biến ruột cá chiên giòn hay xào, nếu sơ chế không kỹ, họ vô tình đưa vào cơ thể ổ vi khuẩn và ký sinh trùng, tiềm ẩn nguy cơ ngộ độc thực phẩm.

Mật cá – hiểm họa chết người nhưng vẫn được coi là “đại bổ”

Mật cá là bộ phận cực kỳ nguy hiểm nhưng vẫn tồn tại nhiều quan niệm sai lầm rằng uống mật cá chữa bệnh, bổ gan, sáng mắt hay tăng cường sinh lý. Thực tế, chưa có nghiên cứu khoa học nào chứng minh những lợi ích này.

Ngược lại, mật cá chứa enzyme tiêu hóa cùng các độc tố nguy hiểm như tetrodotoxin và natri cyprinid sulfat. Những chất này có thể tấn công gan, thận và hệ thần kinh, gây buồn nôn, đau bụng dữ dội, tiêu chảy, co giật, vàng da, suy thận cấp, suy hô hấp, thậm chí tử vong chỉ sau vài giờ. Đáng lo ngại, độc tố trong mật cá không bị phá hủy bởi nhiệt độ, nghĩa là dù chiên, hấp hay nấu chín, vẫn giữ nguyên độc tính.

Do đó, tuyệt đối không ăn mật cá sống hay chín. Khi chế biến, cần cẩn thận loại bỏ mật để tránh làm vỡ, ngấm vào thịt và gây mùi đắng, khó ăn cũng như nguy cơ ngộ độc.

Lời khuyên khi ăn cá

Chọn cá tươi, đánh bắt hoặc nuôi ở môi trường sạch.

Ưu tiên phần thịt chắc, ít tiếp xúc trực tiếp với môi trường ô nhiễm.

Loại bỏ đầu, mang, ruột, màng đen và mật trước khi chế biến.

Nấu chín hoàn toàn để loại bỏ ký sinh trùng, vi khuẩn còn sót lại.

Ăn cá đúng cách không chỉ bổ dưỡng mà còn an toàn cho sức khỏe. Nhận thức và điều chỉnh thói quen khi chế biến các bộ phận cá sẽ giúp bạn và gia đình tận hưởng món ăn ngon mà không phải đối mặt với rủi ro tiềm ẩn.