Ngày 13/5/2025, Chủ tịch UBND huyện Cầu Kè, tỉnh Trà Vinh (cũ) đã ban hành Quyết định số KQ2500077755_2505131446 phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu Gói thầu số 27: Thi công xây dựng, thuộc dự án “Đê bao ven sông Tân Dinh ngăn triều cường khu vực xã An Phú Tân, Tam Ngãi, Thông Hoà, huyện Cầu Kè”; theo đó “Liên danh Thi công xây dựng Đê bao ven sông Tân Dinh ngăn triều cường khu vực xã An Phú Tân, Tam Ngãi, Thông Hòa, huyện Cầu Kè” (Công ty TNHH Vật liệu Xây dựng Ba Vũ - Công ty TNHH Trung Nhân Hậu - Công ty TNHH MTV Xây dựng Thương Mại Tuấn Tài Trà Vinh) là đơn vị trúng thầu với giá 80,534 tỷ đồng (giá gói thầu 102,338 tỷ đồng); tỷ lệ tiết kiệm 21,31% - tương đương tiết kiệm cho ngân sách 21,804 tỷ đồng.
Tuy nhiên, chỉ 10 ngày sau, Tổng Công ty xây dựng nông nghiệp và phát triển nông thôn Thanh Hoá - Công ty cổ phần (một nhà thầu tham dự) đã gửi Đơn kiến nghị số 01/2025, mở ra một chuỗi diễn biến phức tạp. (Công ty này đại diện cho “Liên danh gói thầu số 27 - Đê Tân Dinh” – cùng với Công ty TNHH MTV XD-TM Tín Thành Vĩnh Long – dự thầu với giá 86,785 tỷ đồng. Tuy nhiên sau đó bị trượt thầu vì “không đáp ứng về yêu cầu kỹ thuật nêu trong E-HSMT”)
Trong đơn kiến nghị, Công ty này cho rằng Liên danh trúng thầu không đủ năng lực, kinh nghiệm để đảm bảo thực hiện gói thầu (liên quan đến các công trình tương tự), đồng thời cũng đặt ra dấu hỏi về việc huy động nhân sự, thiết bị, vì cho rằng theo dữ liệu thu thập riêng của đơn vị thì thấy có sự trùng lắp với các công trình khác. Ngoài ra Công ty cũng bày tỏ nghi vấn về sự minh bạch trong việc tổ chức mời thầu và chấm thầu.

Sau khi nhận được đơn kiến nghị, ngày 26/5/2025, Chủ đầu tư là UBND huyện Cầu Kè đã có văn bản phúc đáp số 1804/UBND-KT về việc không xem xét, giải quyết kiến nghị kết quả lựa chọn nhà thầu Gói thầu số 27, với lý do nhà thầu kiến nghị theo Khoản 2, Điểm b, Điều 91 của luật Đấu thầu số 22/2023/QH15, thì đơn vị giải quyết đơn kiến nghị thuộc về người có thẩm quyền.
Tuy nhiên bên cạnh đó, ngày 23/5/2025, Giám đốc Sở Tài chính tỉnh Trà Vinh (cũ), ông Nguyễn Văn Phương cũng đã nhận được Đơn kiến nghị nêu trên và lập tức cho tiến hành kiểm tra công tác tổ chức lựa chọn nhà thầu Gói thầu số 27.
Ngày 30 tháng 6 năm 2025, (Ngay ngày cuối cùng khi tỉnh Trà Vinh (cũ) được sát nhập chung với tỉnh Bến Tre (cũ) và Vĩnh Long (cũ) thành tỉnh Vĩnh Long (mới), ông Nguyễn Văn Phương – Giám đốc Sở Tài chính đã ban hành Kết luận kiểm tra số 295/KL-STC, trong đó kiến nghị hủy kết quả của gói thầu này.
Kiến nghị vấp phải nhiều ý kiến trái chiều của các đơn vị, đặc biệt là Liên danh trúng thầu và Chủ đầu tư đều có công văn phản đối.
Kết luận của Sở Tài chính về tiêu chuẩn "hợp đồng tương tự"
Cụ thể tại Kết luận, Sở Tài chính nhận xét Chủ đầu tư đã thực hiện đúng quy định. Các thủ tục pháp lý trong quá trình tổ chức lựa chọn nhà thầu cũng được thực hiện cơ bản theo trình tự, thủ tục. Về hồ sơ nhân sự, Sở Tài chính ghi nhận có 02 nhân sự chủ chốt của Liên danh trúng thầu có tên trong các gói thầu khác, nhưng đã được nghiệm thu hoàn thành và đưa vào sử dụng trong thời gian gần đây. Đối với việc huy động thiết bị thi công chủ yếu, qua rà soát, Sở Tài chính chưa phát hiện trùng lắp với các gói thầu khác mà Liên danh này đã huy động.
Tuy nhiên điểm mấu chốt trong bản Kết luận này, chính là nhận định của Sở Tài chính về tiêu chuẩn đánh giá về kinh nghiệm thực hiện hợp đồng xây lắp tương tự. Cụ thể, Sở này nhận định rằng E-HSMT được duyệt đã yêu cầu về kinh nghiệm theo trường hợp "gói thầu gồm tổ hợp nhiều công trình". Tuy nhiên, qua xem xét quy mô và tính chất của dự án Đê bao ven sông Tân Dinh ngăn triều cường, Sở Tài chính đánh giá gói thầu số 27 thực tế thuộc loại "công trình độc lập" (Công trình Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cấp IV), chứ không thuộc loại tổ hợp nhiều công trình.
Bên cạnh đó, Kết luận kiểm tra cũng nêu rõ việc E-HSMT yêu cầu loại kết cấu tương tự đối với công trình này "chưa phù hợp với tại phụ lục 2 Thông tư số 06/2021/TT-BXD ngày 30 tháng 6 năm 2021 của Bộ Xây dựng". Thông tư này của Bộ Xây dựng quy định về phân cấp công trình xây dựng và hướng dẫn áp dụng trong quản lý hoạt động đầu tư xây dựng.

Từ những nhận định trên, Sở Tài chính kết luận rằng việc Chủ đầu tư, Bên mời thầu, Tư vấn đấu thầu và Tư vấn thẩm định KQLCNT đã đánh giá E-HSDT của Liên danh trúng thầu "đạt yêu cầu của E-HSMT là chưa phù hợp theo quy định". Sở Tài chính đã kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh hủy Quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu và xem xét hủy thầu Gói thầu số 27.
Sự không đồng nhất ý kiến giữa các cơ quan
Tuy nhiên, câu chuyện về "hợp đồng tương tự" không dừng lại ở đó. Trong quá trình kiểm tra, Sở Tài chính đã có văn bản xin ý kiến của các cơ quan quản lý chuyên ngành, bao gồm Sở Xây dựng tỉnh Trà Vinh (cũ) và Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Trà Vinh (cũ), về việc xác định loại kết cấu công trình tương tự.
Phản hồi từ Sở Xây dựng tại Công văn số 1046/SXD-QLHT ngày 26 tháng 6 năm 2025 đã đưa ra những ý kiến có phần khác biệt. Sở Xây dựng phúc đáp rằng Công trình Đê bao ven sông Tân Dinh ngăn triều cường khu vực xã An Phú Tân, Tam Ngãi, Thông Hoà, huyện Cầu Kè, với quy mô đê kết hợp với đường giao thông trên đê và kết cấu láng nhựa trên nền cấp phối đá dăm, cấp công trình cấp IV, là phù hợp về tính tương tự với công trình Nâng cấp mở rộng Đê bao kết hợp giao thông liên ấp Tân Qui 1 - Tân Qui 2 và công trình Đường ven Sông Hậu, huyện Cầu Kè.
Tương tự, đối với hạng mục cống, Sở Xây dựng cũng khẳng định hạng mục Cống bê tông cốt thép, cấp IV của gói thầu đang xét là phù hợp về tính tương tự với cống thuộc các công trình như Các tuyến đường nội ô thị trấn Cầu Quan, Xây dựng mới và sửa chữa các tuyến đường giao thông trên địa bàn các xã Tập Ngãi, Ngãi Hùng, và Nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 60.

Trước những ý kiến này của Sở Xây dựng, trong Kết luận của mình Sở Tài chính nhận định "nội dung văn bản của 02 cơ quan quản lý chuyên ngành chưa có sự thống nhất", đặc biệt là ý kiến của Sở Xây dựng chỉ đề cập tính tương tự về kết cấu đường giao thông mà không đề cập về kết cấu đê bao đối với công trình nông nghiệp và PTNT, và đối với công trình cống chỉ ý kiến tính tương tự về kết cống bê tông cốt thép cấp IV theo như yêu cầu của E-HSMT.
Được biết câu chuyện về gói thầu số 27 hiện đang được UBND tỉnh Vĩnh Long (mới) quan tâm chỉ đạo. Chủ tịch UBND tỉnh đã giao Sở Tài chính (mới) phối hợp với các Sở, ngành liên quan nhanh chóng xem xét, rà soát và tham mưu, đề xuất UBND tỉnh xử lý.
Luật sư Nguyễn Văn Lập , Đoàn luật sư TP. HCM:
Sự không đồng nhất trong cách xác định và áp dụng tiêu chuẩn "hợp đồng tương tự" giữa các cơ quan quản lý nhà nước đang đặt ra một câu hỏi lớn về tính nhất quán trong công tác đấu thầu. "Hợp đồng tương tự" là một trong những tiêu chí quan trọng nhất để đánh giá năng lực và kinh nghiệm của nhà thầu, nhằm đảm bảo đơn vị được lựa chọn có đủ khả năng thực hiện gói thầu một cách hiệu quả.
Khi có sự khác biệt trong cách diễn giải quy định, nó có thể tạo ra những rào cản không đáng có cho nhà thầu hoặc ngược lại, dẫn đến việc lựa chọn những đơn vị không thực sự phù hợp với yêu cầu của gói thầu. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến tính công bằng, minh bạch của cuộc đấu thầu mà còn tiềm ẩn rủi ro về chất lượng và tiến độ thực hiện dự án.
Vấn đề này nên có sự chỉ đạo và thống nhất từ cấp cao hơn để có thể đưa ra một quyết định cuối cùng, rõ ràng và có cơ sở pháp lý vững chắc. Đây sẽ là một trường hợp thực tiễn để các địa phương rút kinh nghiệm trong việc áp dụng các quy định đấu thầu mới, nhằm hướng tới một môi trường đấu thầu chuyên nghiệp và hiệu quả hơn.