UAV vũ trang CH-4 của Trung Quốc dường như không giành được sự tin tưởng, bởi một số nhà khai thác lớn của họ. Theo một thông tin từ Tổng thanh tra Mỹ vào tháng 8/2019, Không quân Iraq chỉ còn một chiếc CH-4 hoạt động, trong số khoảng 10 chiếc mua trước đó.
Chỉ huy lực lượng đặc nhiệm hỗn hợp Mỹ - Iraq trong chiến dịch do Mỹ dẫn đầu, nhằm xóa sổ Nhà nước Hồi giáo tự xưng IS ở Iraq và Syria, nói với Tổng thanh tra Mỹ rằng, các vấn đề bảo trì kém là nguyên nhân hỏng hóc của hầu hết các UAV CH-4 của Iraq.
UAV CH-4 gần giống với UAV MQ-1 Predator do Mỹ sản xuất. Máy bay không người lái của Trung Quốc, được điều khiển từ xa thông qua vệ tinh và có thể mang theo nhiều loại tên lửa.
Với lợi thế giá rẻ và việc bán UAV không đi kèm điều kiện chính trị và thủ tục giấy tờ liên quan như việc mua UAV có vũ trang của Mỹ; nên chỉ trong một thời gian ngắn, UAV của Trung Quốc đã trở nên phổ biến trong quân đội các quốc gia Trung Đông.
Tuy nhiên câu “tiền nào của ấy” quả là không sai; số UAV mà Trung Quốc bán cho các quốc gia Trung Đông xuống cấp quá nhanh. Không quân Jordan vào tháng 6/2019 đã phải “bán tống, bán tháo” 6 chiếc CH-4 của họ.
Không rõ tại sao Jordan lại cố gắng loại bỏ UAV CH-4 chỉ ba năm sau khi mua chúng. Nhưng có thể liên quan đến việc số UAV này thường xuyên xảy ra hỏng hóc và những nỗ lực không ngừng của Jordan, trong việc để nghị Mỹ bán UAV kiểu Predator.
Jordan đã mua UAV CH-4 trang bị tên lửa vào khoảng năm 2016, sau khi những nỗ lực Jordan mua UAV vũ trang từ Mỹ, đã bị chính quyền của Tổng thống Barack Obama từ chối, khi nước này yêu cầu mua UAV vũ trang MQ-1.
Phi đội số 9 của không quân Jordan đã sử dụng số UAV do Trung Quốc sản xuất. Một đơn vị tương tự sử dụng UAV khác của không quân, bao gồm Schiebel S-100 Camcopters và Leonardo Falcos. Mãi đến tháng 5/2018, không quân Jordan mới công khai UAV CH-4 trước công chúng.
Hãng tin Al-Monitor đưa tin : “Được sản xuất bởi Tổ chức Thương mại Quốc tế Hàng không Vũ trụ Trung Quốc, UAV CH-4B đã tìm thấy một thị trường tốt ở Trung Đông; lý do một phần cu của Trung Quốc có chỗ đứng, chính là Mỹ khắt khe trong việc bán UAV vũ trang, cho các đồng minh của họ trong khu vực”.
Ai Cập, Ả Rập Xê-út, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và Iraq đều đã mua phiên bản vũ trang của UAV CH-4B và loại này đã được sử dụng rộng rãi trong các chiến dịch ở Yemen và chống lại các lực lượng của Nhà nước Hồi giáo tự xưng IS ở Iraq.
Trong các quốc gia trên, Jordan chưa bao giờ từ bỏ việc cố gắng mua UAV vũ trang của Mỹ. Những chiếc UAV MQ-9 Reaper do công ty General Atomics của Mỹ chế tạo lớn hơn, có có cảm biến, vũ khí và liên kết thông tin tốt hơn so với UAV của Trung Quốc.
Khi đến thời Tổng thống Donald Trump, đã cởi mở hơn trong việc phê duyệt việc bán máy bay không người lái cho khách hàng Trung Đông, không chỉ vì lợi ích quân sự mà còn là một cách cạnh tranh thương mại với Trung Quốc.
Tờ Al-Monitor giải thích: “Chính quyền Donald Trump lo ngại rằng, vũ khí mang nhãn “Madein China” đang trở nên phổ biến trên các chiến trường Trung Đông. Tuy nhiên dưới thời Tổng thống Biden, các chính sách bán vũ khí cho khu vực Trung Đông đang dần bị khép lại”.
Với số lượng ngày càng tăng, các đồng minh truyền thống của Mỹ ở Trung Đông đang quay sang Bắc Kinh để mua các công nghệ mà Mỹ hạn chế xuất khẩu, với tư cách là một bên ký kết các hiệp ước kiểm soát vũ khí quốc tế.
Lầu Năm Góc ngày càng lo ngại rằng, hoạt động bán vũ khí ngày càng tăng của Trung Quốc, có thể giúp nước này có thêm sức ảnh hưởng, để đảm bảo chỗ đứng kinh tế và quân sự cũng như các mối quan hệ với các đồng minh của Mỹ trong khu vực, mà các quan chức quốc phòng thường kiểm soát hầu bao.
Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ, phụ trách các vấn đề Ấn Độ - Thái Bình Dương Randall Schriver nói với Al-Monitor tại một cuộc họp tại Lầu Năm Góc gần đây, có thể Jordan muốn thay thế UAV CH-4 do Trung Quốc sản xuất, bằng các UAV tốt hơn của Mỹ.
Dựa trên kinh nghiệm sử dụng UAV CH-4 của khách hàng tại Trung Đông, Tập đoàn Khoa học và Công nghệ Hàng không Vũ trụ Trung Quốc đã phát triển chiếc UAV CH-5 lớn hơn và mạnh hơn, nhằm cạnh tranh quyết liệt với những UAV của Mỹ.
UAV CH-5 có thể mang trọng tải bên trong với các cảm biến đến 200 kg và số vũ khí bên ngoài đến 918 kg. Với trọng tải như vậy, CH-5 có thể mang theo tối đa 16 tên lửa dẫn đường chính xác.
Theo Tạp chí quốc phòng Jane’s cho biết: UAV CH-5 có trọng lượng gần tương đương với MQ-9 Reaper, mặc dù nó vẫn giữ động cơ piston, thay vì động cơ phản lực cánh quạt như của UAV Reaper.
Một điều an ủi cho Iraq là UAV CH-4 không phải là trường hợp duy nhất gặp phải các vấn đề về bảo trì. Trước đó Iraq cũng mua 10 UAV ScanEagle nhỏ hơn từ hãng Insitu của Mỹ; nhưng do hợp đồng bảo trì với các nhà thầu Mỹ hết hiệu lực, nên các UAV ScanEagle gặp phải vấn đề về nhiễu tín hiệu. Nguồn ảnh: Sina.
