Máy bay ném bom tiền tuyến - "Thú mỏ vịt" Su-34 Fullback được xác định là một trong những loại chiến đấu cơ chủ chốt của không quân cũng như không quân hải quân Nga giai đoạn đầu thế kỷ 21.
Su-34 Fullback được thiết kế nhằm thay thế "người tiền nhiệm" là oanh tạc cơ cánh cụp cánh xòe Su-24 Fencer được chế tạo từ thời Liên Xô và đã tỏ ra lạc hậu, khó lòng đáp ứng đầy đủ yêu cầu của chiến tranh hiện đại.
Là một nhánh của dòng Su-27 Flanker nổi tiếng, Su-34 mặc dù được tối ưu hóa cho nhiệm vụ tấn công mặt đất - mặt biển những cũng có năng lực không chiến chẳng thua kém gì tiêm kích chiếm ưu thế trên không chuyên nghiệp.
Nhờ khả năng bay linh hoạt ở độ cao thấp, được tích hợp các thiết bị điện tử hàng không tinh vi và tải trọng vũ khí lớn cùng tầm bay xa, Su-34 được kỳ vọng sẽ giúp cho không quân Nga chiếm ưu thế đáng kể trước NATO.
Kênh truyền hình Zvezda mới đây đưa tin, phi đội Su-34 thứ hai trong trung đoàn không quân cận vệ hỗn hợp số 2 thuộc sư đoàn không quân cận vệ số 21 - quân đoàn phòng không - không quân số 14 của quân khu Trung tâm đóng tại sân bay Chelyabinsk đã đi vào trực chiến.
Theo các hợp đồng đã ký, nhà máy tại Novosibirsk đã bàn giao cho Bộ Quốc phòng Nga 132 chiếc Su-34, đủ trang bị cho 4 trung đoàn, giúp doanh nghiệp duy trì hoạt động sản xuất trong vòng 10 năm qua.
Mặc dù vậy Bộ Quốc phòng Nga đang cho thấy dấu hiệu sẽ không đặt hàng sản xuất Su-34 với số lượng lớn nữa, nhà máy Novosibirsk mặc dù có thể bàn giao 14 - 16 máy bay mỗi năm nhưng hiện họ chỉ còn "nợ" 4 chiếc theo các hợp đồng đã ký.
Quan trọng hơn, đề án mua sắm trang bị quốc phòng giai đoạn 2018 - 2027 do Bộ Quốc phòng Nga công bố cho thấy số lượng Su-34 được sản xuất mới có thể chỉ là 48 chiếc nữa mà thôi.
Hiện tại tỷ suất lợi nhuận của nhà máy Novosibirsk ở mức rất thấp, chỉ đạt 3 - 5 % mỗi năm, con số này sẽ còn sụt giảm mạnh trong thời gian tới khi dự kiến họ chỉ bàn giao 6 chiếc Su-34 mỗi năm cho không quân Nga.
Chính vì vậy, "hiện đang có những thảo luận về việc có nên giữ lại toàn bộ dây chuyền sản xuất Su-34 tại Novosibirsk hay hợp lý hơn là chuyển sang nhà máy chính của Sukhoi đặt tại Komsomolsk on Amur - KnAAPO".
Nếu được thông qua, nhà máy Novosibirsk sẽ chỉ sản xuất các linh kiện và khối linh kiện mà thôi, còn lại toàn bộ quá trình lắp ráp tổng thành Su-34 sẽ được triển khai ở một nhà máy đặt tại vùng Viễn Đông.
Nếu vậy đây thực sự là một thông tin buồn đối với tập đoàn Sukhoi, bởi vì họ từng kỳ vọng sẽ bán được tới hàng trăm "thú mỏ vịt" Su-34 cho Bộ Quốc phòng Nga.
Giải pháp được nhà máy Novosibirsk đưa ra nhằm cứu vãn tình thế nhiều khả năng sẽ là đẩy mạnh xúc tiến xuất khẩu Su-32 - phiên bản thương mại của Su-34 cho các đối tác nước ngoài.
Tuy nhiên phương án trên rất khó thành hiện thực, bởi công việc của Su-34 hoàn toàn có thể được giải quyết bằng Su-30SM hoặc Su-35S, ngoài ra hai dòng chiến đấu cơ đa năng trên còn mạnh hơn hẳn Fullback ở khả năng không chiến.
