Sau khi 10 tiểu đoàn của Quân đội Nga ở Mariupol lên phía bắc tham chiến, họ chỉ để lại một bộ phận nhỏ Quân đội Nga và lực lượng vũ trang Chechnya tiếp tục bao vây Nhà máy thép Azovstal; nơi lực lượng vũ trang Ukraine còn lại tại Mariupol đang cố thủ.
Tuy nhiên khu vực Nhà máy thép Azovstal quá rộng (diện tích tổng thể là 11 km2), bỗng chốc biến thành nhiều kẽ hở. Ngay cả máy bay trực thăng của Ukraine, cũng đã nối lại các nhiệm vụ không vận tới Nhà máy thép, để giải cứu và tiếp viện vũ khí.
Có thể thấy từ những bức ảnh do Tiểu đoàn Azov công bố, họ có các bệ phóng tên lửa chống tăng Tekken 3 mới nhất và các loại vũ khí khác của châu Âu và Mỹ. Như vậy có khả năng, những vũ khí này mới được tiếp viện.
Thậm chí binh lính của Tiểu đoàn Azov cũng tổ chức lễ Phục sinh trong các đường hầm, phân phát pho mát, mứt dâu tây và bánh mì. Thậm chí vào ngày 21/4, Tiểu đoàn Azov cũng điều xe tăng và xe bọc thép tấn công vào cảng của lính thủy đánh bộ Nga.
Ngay sau khi lực lượng chủ lực của Quân đội Nga rút đi, Tiểu đoàn Azov đã ra khỏi Nhà máy thép và tiếp tục phục kích tấn công Quân đội Nga và các phương tiện vận tải hậu cần vũ trang Donetsk. Trước tình hình như vậy, Quân đội Nga tiếp tục dùng pháo bắn thẳng vào các vị trí nghi ngờ trong Nhà máy thép Azovstal.
Do vậy có thể khẳng định, hiện Lực lượng vũ trang Ukraine cố thủ trong Nhà máy thép Azovstal, có cả vũ khí hạng nặng được cất giấu trong tầng hầm của Nhà máy thép và có thể có rất nhiều đường hầm và tầng hầm của các tòa nhà chưa được biết đến.
Vậy tại sao Quân đội Nga khó sử dụng bom khoan, đạn pháo và bom nhiệt áp để phá hầm nhà máy thép? Lý do không đơn giản như vậy, do các đường hầm và tầng hầm khác nhau dưới Nhà máy, được xây dựng từ thời Liên Xô rất kiên cố. Hơn nữa, Quân đội Ukraine đã mở rộng và củng cố cho chắc chắn.
Theo các chuyên gia, có khả năng các đường hầm và tầng hầm của Nhà máy thép còn có các đường nhánh, có thể kết nối với các đường hầm và hệ thống thoát nước ngầm trong khu đô thị và cảng Mariupol.
Hiện Nga dừng hỏa lực mạnh và 10 tiểu đoàn chiến đấu của Nga đã rút khỏi trận địa tại Mariupol để tăng cường cho mặt trận Donbass, nên Quân đội Ukraine trong Nhà máy thép mới có thể lên mặt đất.
Hiện tại, Quân đội Ukraine và Tiểu đoàn Azov trong Nhà máy thép Azovstal có thể có máy phát điện, kết nối Internet và cũng có thể sử dụng cả UAV để theo dõi và trinh sát các hành động của quân Nga.
Vấn đề khó khăn lớn nhất với các lực lượng phòng thủ Ukraine tại Nhà máy thép Azovstal, là rất nhiều lương thực và đạn dược dự trữ, do đã bị Quân đội Nga phá hủy. Trong mấy này qua, có thông tin trực thăng của Ukraine bay cực thấp vào tiếp tế lúc nửa đêm.
Quân đội Nga hiện chỉ còn một số ít đang ở lại Mariupol, một mặt họ vẫn đang trinh sát, xây dựng kế hoạch đột phá vào khu vực Nhà máy. Một mặt, họ cũng phải nâng cao cảnh giác với quân tiếp viện của Ukraine ở hướng Zaporozhye, cách đó hơn 50 cây số.
Tuy nhiên, tờ Daily Mail của Anh nói rằng, trên thực tế không có công sự ngầm sáu tầng trong Nhà máy thép Azovstal, điều này là quá phóng đại. Các cơ sở dưới lòng đất của Nhà máy thép, được xây dựng trong thời Liên Xô, để cất giấu và chuyển máy móc qua đường hầm, khi bị Quân đội Mỹ ném bom. Đồng thời, cung cấp chỗ trú ẩn cho công nhân.
Tuy nhiên, các đường hầm và tầng hầm trong Nhà máy thép rất dài và phức tạp, để lại nhiều lối ra vào khác nhau và những cánh cửa bí mật. Quân đội Ukraine và Tiểu đoàn Azov để lại 100-150 người khác trên mặt đất của Nhà máy thép, để giám sát các hành động của quân Nga.
Còn phần lớn các đơn vị khác của Quân đội Ukraine và Tiểu đoàn Azov được chia thành hàng trăm nhóm nhỏ, mỗi nhóm hoạt động trong một khu vực dưới lòng đất. Hầu hết trong số họ không thể biết toàn bộ bức tranh của đường hầm, và họ sẽ chỉ biết một khu vực hoạt động nhỏ của họ.
Những đường hầm và tầng hầm có nhiều lỗ thông hơi và cửa bí mật, thường được xây dựng trong các tòa nhà; đặc biệt là trong các bức tường của các nhà máy, và thậm chí trong tầng hầm của một số ngôi nhà kín đáo. Để tìm những cánh cửa, lối vào và lỗ thông hơi bí mật này, cũng là điều tương đối khó khăn.
Để có thể kiểm soát hoàn toàn Nhà máy thép, quân Nga cần có một số lượng lớn bộ binh để kiểm soát vị trí trên mặt đất. Nếu không, những đội quân nhỏ vào Nhà máy thép, sẽ trở thành mục tiêu cho bắn tỉa và cạm bẫy mìn được giăng sẵn.
Tuy nhiên để hoàn thành việc bình định Nhà máy thép Azovstal, thì bản thân lực lượng dân quân Donetsk không thể đảm nhiệm; vừa qua Tập đoàn dân quân tổng hợp số 1 Donetsk, đã phải chịu hơn 5.700 thương vong ở Mariupol.
Còn lực lượng đặc nhiệm Chechnya không có mặt ở đây để truy quét trong các đường hầm. Vì vậy, hiện tại Quân đội Nga thực hiện chiến thuật bao vây chặt, không cho Quân đội Ukraine ra tay gây rối là đủ. Chờ đối thủ hết lương thực, đạn dược, buộc phải đầu hàng.
