Những vụ việc về thực phẩm bẩn gần như xảy ra liên tục ở các địa phương thời gian gần đây khi lực lượng chức năng ra quân rà soát, kiểm tra.

Liên hoàn thực phẩm bẩn bị thu giữ

Mới đây, ngày 13/6, hơn 20 tấn sản phẩm động vật đông lạnh không rõ nguồn gốc, trong đó nhiều loại nội tạng như lòng lợn, dồi sụn, lách bò, cuống họng, trứng gà non… cùng nhiều loại thịt, xương, chân bò, gà... đã bốc mùi hôi, xuất hiện nấm mốc, đã bị lực lượng chức năng tỉnh Nam Định phát hiện, tạm giữ khi đang trên đường vận chuyển vào các tỉnh phía Nam.

Lô hàng được vận chuyển trên xe tải mang biển kiểm soát 50H-017.25, kéo theo rơ-moóc container lạnh BKS 51R-349.19 do tài xế Hoàng Đại Bảo (trú tại huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình) điều khiển. Toàn bộ số hàng hoá trên tài xế không xuất trình được hoá đơn chứng từ, không rõ nguồn gốc xuất xứ nên đã bị lực lượng chức năng tạm giữ toàn bộ lô hàng để điều tra, xử lý vụ việc theo quy định của pháp luật.

Một vụ thực phẩm "bẩn" khác cũng vừa được phát hiện vào chiều 11/6 tại Bình Dương. Cụ thể, Phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Bình Dương phối hợp với lực lượng quản lý thị trường (QLTT), kiểm tra, phát hiện thực phẩm "bẩn" trong kho đông lạnh ở TP Thuận An. Theo đó, lực lượng chức năng kiểm tra Công ty TNHH Đầu tư kho vận Miền Nam ở P Lái Thiêu, TP Thuận An (Bình Dương), đã phát hiện nhiều loại thực phẩm hết hạn sử dụng, của nhiều chủ hàng thuê đang được lưu trữ tại đây.

Cụ thể, qua kiểm tra 21 container đông lạnh do Công ty TNHH Đầu tư kho vận Miền Nam đang cho thuê, lực lượng chức năng phát hiện 2 kho đông lạnh đang lưu trữ trên 6,2 tấn thịt gà, thịt heo, ức vịt, xúc xích… không rõ xuất xứ, nhãn mác và đã hết hạn sử dụng. Làm việc với lực lượng chức năng, chủ của các lô hàng khai nhận số thực phẩm kể trên được mua trôi nổi trên thị trường nên không có hóa đơn chứng từ, giấy tờ chứng minh nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa.

Lực lượng chức năng xác định, đây là vụ thu giữ thực phẩm không rõ nguồn gốc lớn nhất từ đầu năm 2025 đến nay.

Hà Nội cũng là một trong những địa phương phát hiện, xử lý nhiều vụ thực phẩm "bẩn" trong thời gian qua.

Theo đại diện Phòng Cảnh sát kinh tế, Công an TP Hà Nội, chỉ trong vòng khoảng 1 tháng qua, Phòng đã phối hợp với các cơ quan chức năng liên tiếp bắt giữ chục vụ việc về thực phẩm bẩn. Những thực phẩm bẩn này chủ yếu là thịt, nội tạng động vật, gia cầm như thịt, lòng, nầm trâu bò, lợn, trứng, tràng gà...

Trong quá trình kiểm tra, các loại thực phẩm này đều được cấp đông, không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc xuất xứ. Nhiều thực phẩm đã bốc mùi hôi thối, hỏng mốc.

Điển hình như ngày 13/5, Đội 6, Phòng Cảnh sát Kinh tế, Công an TP Hà Nội đã phối hợp với Đội QLTT số 17, Chi cục QLTT Hà Nội kiểm tra đột xuất địa điểm tập kết hàng hóa tại khu đất đối diện ngõ 197, phố Thúy Lĩnh, phường Lĩnh Nam, quận Hoàng Mai. Qua kiểm tra, phát hiện 20 thùng xốp dán kín, bên trong chứa 800 kg trứng gà non và tràng gà.

Tại thời điểm kiểm tra, chủ lô hàng không xuất trình được hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc hàng hóa. Các thùng hàng không có nhãn mác, không ghi rõ nhà sản xuất, nơi sản xuất, cũng như điều kiện bảo quản theo quy định. Chủ hàng khai nhận số hàng hóa trên vừa được thu mua. Toàn bộ lô hàng đã được lập biên bản, niêm phong và đưa về kho lạnh tạm giữ tại quận Hai Bà Trưng để phục vụ điều tra.

Trước đó, ngày 5/5, Đội 7, Phòng Cảnh sát Kinh tế, Công an TP Hà Nội đã phối hợp với Đội QLTT số 17, Cục QLTT Hà Nội kiểm tra việc chấp hành pháp luật trong sản xuất, kinh doanh đối với điểm tập kết, kinh doanh thực phẩm có địa chỉ tại Km 12, đường Ngọc Hồi, xã Vĩnh Quỳnh, huyện Thanh Trì, TP Hà Nội do Lê Hồng Phong, SN 1983, thường trú huyện Diễn Châu, Nghệ An làm chủ.

Tại thời điểm kiểm tra, tổ công tác phát hiện 2.560kg trứng non, 200 kg trứng gà, 3.050kg nầm heo, 1.200kg tràng heo (khoảng hơn 7 tấn) là thực phẩm đông lạnh chưa qua sử dụng không có hóa đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc xuất xứ. Tổ công tác đã tiến hành tạm giữ toàn bộ số hàng hóa trên để xác minh, làm rõ và xử lý theo quy định của pháp luật.

Một vụ thực phẩm bẩn rúng động khác là hồi tháng 4/2025, Công an Đồng Nai phối hợp Sở Y tế kiểm tra đột xuất cơ sở kinh doanh thực phẩm đông lạnh tại khu phố 10, phường Xuân An, TP Long Khánh do ông Nguyễn Thanh Hùng làm chủ. Tại đây, lực lượng phát hiện cơ sở đang lưu trữ hơn 5,3 tấn thực phẩm đông lạnh không rõ nguồn gốc, xuất xứ.

Tiếp tục làm việc, ông Hùng khai đang gửi trên 25 tấn các sản phẩm thực phẩm đông lạnh không rõ nguồn gốc, xuất xứ tại hai kho lạnh của hai công ty ở TP Thủ Đức, TP HCM.

Công an đã tạm giữ số thực phẩm đông lạnh trên và tổ chức lấy mẫu kiểm nghiệm. Kết quả có gần 6,9 tấn vú heo, trên 1,5 tấn dồi trường heo bị ô nhiễm vi sinh vật "salmonella".

Quá trình điều tra, ông Hùng khai mua số thực phẩm đông lạnh trên từ các hội nhóm mua bán thực phẩm đông lạnh trên mạng xã hội, không có hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc.

Chủ cơ sở đã bị xử phạt về các hành vi kinh doanh hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ, vi phạm các quy định về an toàn thực phẩm, kinh doanh sản phẩm động vật tươi sống bị ô nhiễm vi sinh vật với số tiền trên 203 triệu đồng và buộc tiêu hủy trên 30,3 tấn thực phẩm đông lạnh bị ô nhiễm vi sinh vật.

Thực phẩm bẩn lên bàn ăn... hậu quả khôn lường

Có lẽ, chưa bao giờ chúng ta lại cảm thấy bất an với bữa ăn hàng ngày của mình như hiện nay, ngay cả khi ăn ở nhà, cũng như khi đi ăn tại các hàng quán bởi liên tục phát hiện các vụ thực phẩm bẩn. Nếu không bị phát hiện, thu giữ thì hàng chục, hàng trăm tấn thực phẩm bẩn sẽ được phân phối đi khắp nơi và sẽ lên bàn ăn.

Theo bác sĩ Chu Thị Dung, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM- Cơ sở 3, thời gian qua việc thực phẩm bẩn, thực phẩm giả liên tục bị phát hiện đã gây lo ngại cho nhiều người và xã hội. Không chỉ ảnh hưởng quyền lợi người tiêu dùng, thực phẩm bẩn còn đe dọa sức khỏe nghiêm trọng vì không chỉ gây bệnh cấp tính, mà còn có thể là yếu tố thúc đẩy sự hình thành ung thư.

Các hóa chất độc hại như aflatoxin, nitrosamine, phẩm màu công nghiệp hoặc formaldehyde đã được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và các nghiên cứu quốc tế xếp vào nhóm chất gây ung thư ở người. WHO đã xác định nhiều yếu tố trong chế độ dinh dưỡng và độc tố có liên quan đến nguy cơ ung thư, gồm: Chất bảo quản, phụ gia, tạo màu, tạo mùi bị lạm dụng có thể gây ung thư gan, dạ dày, đại tràng. Chất Dioxin, aflatoxin, nitrosamine trong thực phẩm nhiễm nấm mốc hoặc chế biến không an toàn có nguy cơ gây ung thư.

Ngoài ra, bác sĩ Dung cho hay, theo WHO, việc tiêu thụ thực phẩm nhiễm khuẩn, hóa chất, kim loại nặng, hoặc chất bị cấm còn có thể gây ra nhiều loại bệnh như: Ngộ độc thực phẩm cấp; Bệnh truyền nhiễm qua đường tiêu hóa do liên quan tới vi khuẩn salmonella, E.coli, campylobacter, norovirus; Tích tụ kim loại nặng như chì, thủy ngân, cadimi có thể gây ảnh hưởng đến thận, gan và thậm chí là hệ thần kinh; Rối loạn nội tiết do dư lượng hormone, kháng sinh hoặc hóa chất còn dư trong thực phẩm.

Đề cập tới tác hại của thực phẩm bẩn, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cho biết, gần đây các vụ việc về thực phẩm kém chất lượng, thực phẩm giả, liên tiếp bị phát hiện. Con đường tiêu thụ, phân phối các thực phẩm này rất khác nhau, bao gồm thông qua mạng xã hội, thị trường truyền thống, đến đưa vào các bếp ăn tập thể, khu công nghiệp, trường học… với ưu thế giá rẻ.

Thực phẩm không đảm bảo an toàn không chỉ là mối đe dọa trước mắt (ngộ độc thực phẩm cấp tính, rối loạn tiêu hóa, buồn nôn, nôn, tiêu chảy...), mà còn để lại những hậu quả lâu dài và nghiêm trọng đối với sức khỏe, như các bệnh mạn tính như ung thư, suy gan, suy thận, ảnh hưởng đến hệ sinh sản… do nhiễm hóa chất, vi sinh vật gây bệnh.

Do đó, người tiêu dùng nên mua thực phẩm có nguồn gốc rõ ràng, được chứng nhận an toàn. Tránh dùng thực phẩm quá hạn, không nhãn mác, không rõ thành phần. Đọc kỹ nhãn sản phẩm, đặc biệt với thực phẩm chức năng. Tuyên truyền cho trẻ về tác hại của kẹo giả, sữa giả. Khám sàng lọc người có nguy cơ khi xuất hiện triệu chứng nghi ngờ. Đặc biệt, không nên tự ý sử dụng thuốc và thực phẩm chức năng khi không có khuyến cáo của chuyên gia y tế.