Thụy Điển ngày 28/5 cho biết nước này sẽ hoãn kế hoạch đưa máy bay phản lực Gripen tới Ukraine, do các đối tác phương Tây của Stockholm muốn ưu tiên chuyển giao tiêm kích F-16 cho Kiev trước.
Người phát ngôn của Bộ Quốc phòng Thụy Điển nói với AFP: "Các quốc gia khác trong liên minh không quân đã yêu cầu chúng tôi đợi trước khi viện trợ cho Ukraine máy bay Gripen".
Ông giải thích: "Các đối tác của chúng tôi nhấn mạnh rằng Ukraine sẽ đối mặt với tình huống phức tạp đáng kể nếu triển khai đồng thời 2 loại máy bay chiến đấu cùng lúc. Kiev cần tập trung vào tiêm kích F-16 trước".
Thụy Điển chưa đưa ra quyết định chính thức về việc tặng Gripen cho Kiev, nhưng vào tháng 9/2023, các phi công Ukraine đã hoàn thành khóa huấn luyện ban đầu để vận hành Gripen.
Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Thụy Điển cho biết: "Chúng tôi không loại trừ việc gửi Gripen cho Ukraine vào giai đoạn sau".
Thụy Điển có hơn 90 máy bay phản lực JAS 39 Gripen do tập đoàn quốc phòng Saab của nước này sản xuất.
JAS-39 Gripen được biết tới với hiệu suất chiến đấu tốt, khả năng cơ động cao và độ bền bỉ khi hoạt động.
Tiêm kích JAS-39 Gripen thậm chí còn vượt trội MiG-29 và cả F-16 đời đầu trong bảng tổng tiêu chí.
JAS 39 Gripen là chiến đấu cơ đa nhiệm được đưa vào biên chế Không quân Thụy Điển từ năm 1995.
Saab phát triển tiêm kích JAS 39 Gripen để chúng có thể đảm đương nhiệm vụ của máy bay chiến đấu và trinh sát.
Thiết kế đặc biệt giúp Saab JAS 39 Gripen có thể vừa bay gần như thẳng đứng (tạo góc 70-80 độ) vừa tấn công mục tiêu.
Ngoài ra, hệ thống radar Ericsson danh tiếng giúp Saab JAS 39 Gripen có thể dễ dàng phát hiện, theo dõi nhiều mục tiêu một lúc.
JAS-39 có chiều dài 14,1 m, sải cánh 8,4 m, chiều cao 4,5 m. Khối lượng cất cánh rỗng 6,6 tấn, khối lượng cất cánh tối đa 14 tấn.
Động cơ phản lực Volvo Flygmotor RM12 cực mạnh giúp Saab JAS 39 Gripen có thể đạt tốc độ tối đa 2.450 km/h, tầm hoạt động 3.250 km và trần bay 16 km.
Để chiến đấu, JAS-39 có thể mang theo nhiều loại vũ khí khác nhau, từ pháo, tên lửa, rocket và bom.
Khi cận chiến, Saab JAS 39 Gripen sử dụng súng máy 27mm Mauser BK 27.
JAS 39 Gripen có 6 giá treo vũ khí có thể trang bị nhiều loại tên lửa và bom.
Các vũ khí trang bị bao gồm tên lửa không đối không, tên lửa diệt radar, tên lửa không đối đất, bom thông minh, tên lửa diệt hạm và bom thông thường.
Một tính năng chiến đấu độc đáo là JAS-39 sở hữu hệ thống điện tử cho phép chia sẻ thông tin tối đa giữa 4 máy bay trong cùng phi đội để phối hợp tác chiến.
JAS-39 có cả phiên bản một chỗ ngồi và hai chỗ ngồi để phục vụ cho nhu cầu của khách hàng.
Điểm mạnh của JAS-39 là chiếc tiêm kích có độ bền lớn nhất vào thời điểm hiện tại với dự trữ thời gian bay lên tới trên 10.000 giờ, gấp 5 lần Su-27SK (2.000 giờ bay), gấp hơn 3 lần Su-30MK2 (3.000 giờ bay) và vượt trội đáng kể F-16 đời đầu (6.000 giờ bay).
Bên cạnh đó, giá thành khai thác của JAS 39 cũng chỉ là 4.700 USD/giờ bay, thuộc hàng thấp nhất thế giới.
Chính những điều này khiến JAS-39 luôn được đánh giá cao hơn khi so sánh với các đối thủ cùng loại trên thế giới.
Hiện phiên bản mới nhất mang định danh JAS-39NG. Đây là biến thể được nâng cấp động cơ, radar, bình nhiên liệu và trang bị vũ khí với tính năng vượt trội.
Tập đoàn Saab đã xuất khẩu thành công JAS-39 Gripen sang Hungary, Cộng hòa Séc, Thái Lan, Brazil, Nam Phi.
