Súng cối, cối hay pháo cối là tên gọi chung của một trong những loại pháo bộ binh cơ bản. Đặc điểm của súng cối đó là nòng trơn, không có khương tuyến và quỹ đạo bắn cầu vồng ở góc rất lớn (thường là trên 45 độ). Nguồn ảnh: Gradiuon.
Một trong những điều ít ai nhận thấy đó là về cơ bản, cấu tạo của pháo cối kể từ khi nó ra đời tới nay là không thay đổi. Những thứ duy nhất thay đổi là đạn cối và cơ cấu ngắm của khẩu cối. Nguồn ảnh: Pinterest.
Giống với hầu hết những khẩu cối đầu tiên của nhân loại, các loại cối hiện đại ngày nay đều nạp đạn từ đầu nòng, sử dụng liều phóng để đẩy viên đạn đi theo quỹ đạo cầu vồng đến mục tiêu. Thậm chí các chiến thuật sử dụng pháo cối suốt hơn 300 năm nay cũng không có nhiều sự thay đổi. Nguồn ảnh: Pinterest.
Mặc dù được coi là một trong những loại hoả lực bộ binh hiệu quả nhất do có thể bắn cầu vồng, tiêu diệt mục tiêu phía sau vật cản. Tuy nhiên pháo cối lại không phải là thứ vũ khí nhẹ nhàng để mang vác. Nguồn ảnh: Glove.
Các loại pháo cối nhỏ nhất ngày nay có thể có trọng lượng chỉ dưới 10 kg. Tuy nhiên do là loại vũ khí có độ chính xác không cao và buộc phải bắn tấp cập để đạt hiệu quả tốt nhất, phần nặng nề nhất của pháo cối lại chính là đạn pháo. Nguồn ảnh: USarmy.
Tuỳ từng loại pháo cối mà số lượng đạn nó có thể bắn ra trong một phút có thể lên tới... 20 hay thậm chí 30 phát. Điều này khiến cho việc hậu cần đạn dược cho pháo cối là điều hêt sức khó khăn và đòi hỏi phải có phương tiện cơ giới làm nhiệm vụ tải đạn để đảm bảo được hậu cần khi đánh lớn. Nguồn ảnh: Tube.
Điểm quan trọng nhất của pháo cối có lẽ là khả năng bắn được nhiều loại đạn của nó. Từ đạn nổ mạnh, tới đạn khói hay cả pháo sáng. Điều này cho phép những đơn vị bộ binh có trang bị cối có thể thực hiện nhiều chiến thuật khác nhau trên chiến trường, tăng cường được lối đánh và khiến đối phương khó phòng thủ hơn. Nguồn ảnh: BNCB.
Mặc dù trên lý thuyết, súng cối không có khương tuyến vì tầm bắn của nó không xa và độ chính xác chỉ cần "tương đối" vì khai hoả liên tục. Tuy nhiên trên thực tế vẫn có một vài loại cối cỡ lớn được thiết kế đường khương tuyến trong nòng để đảm bảo độ chính xác khi bắn xa. Nguồn ảnh: Pinterest.
Vấn đề nảy sinh ở đây đó là nếu nòng có khương tuyến, viên đạn cối sẽ khó đút vào cối ở phía đầu nòng nếu quả đạn có thiết kế như thông thường. Để khắc phục vấn đề này, một loại chốt đuôi một chiều đặc biệt đã được gắn vào các viên đạn súng cối chuyên sử dụng cho loại súng có đường khương tuyến. Nguồn ảnh: Pinterest.
Cụ thể, loại chốt một chiều này đặc biệt ở chỗ khi thả viên đạn vào nòng cối theo chiều từ trên xuống, viên đạn sẽ trượt rất dễ dàng. Tuy nhiên khi liều phóng được đốt cháy, lực đẩy từ phía dưới viên đạn cối đẩy lên sẽ không vượt được qua thiết kế đặc biệt của chốt một chiều, qua đó bảo toàn được lực đẩy giúp đẩy quả đạn cối đi theo chiều từ dưới nòng phóng ra. Nguồn ảnh: Flickr.
Cuối cùng, pháo cối là một loại vũ khí rẻ tiền, nhất là khi so với hiệu quả mà nó có thể mang lại trên chiến trường thì đây rõ ràng là một thứ vũ khí không thể thiếu cho mọi lực lượng bộ binh suốt kể từ thời Nội chiến Mỹ - cuộc chiến đầu tiên pháo cối được sử dụng một cách bài bản cho tới ngày nay. Nguồn ảnh: Flickr.
