Hai khẩu thần công được người dân phát hiện trong quá trình rà tìm phế liệu tại khu phố Tân Thạnh thuộc thị xã Sông Cầu, cách mép nước Vũng Lắm khoảng 70m về phía Tây và cách tỉnh Phú Yên khoảng 50km về phía Bắc.
Hai khẩu thần công đều có dạng hình trụ tròn, thu nhỏ dần từ đuôi súng đến miệng nòng, đúc bằng hợp kim gang và sắt; mỗi khẩu nặng khoảng 500kg nhưng khác nhau về chi tiết trang trí, ký hiệu.
Theo đó, một khẩu dài 198cm, trên thân súng có đúc nổi biểu tượng hình vương miện cùng Ba chữ S J S và số 10. Một khẩu dài 188cm, trên thân súng có đúc nổi biểu tượng hình vương miện cùng các chữ E O L và số 10.
 |
| Nhân viên Bảo tàng Phú Yên đang lau chùi, bảo quản súng thần công. |
Theo nhận định của Bảo tàng tỉnh Phú Yên, đây là hai khẩu thần công loại lớn, có xuất xứ từ các nước phương Tây và được đưa vào Phú Yên qua hải cảng Vũng Lắm (thị xã Sông Cầu ngày nay) từ cuối thế kỷ thứ XIX trở về trước. Khi đó, Vũng Lắm là một thương cảng lớn, có vị trí rất quan trọng trong hoạt động giao thương giữa Phú Yên với bên ngoài.
Mặc dù bị vùi lấp lâu ngày sâu dưới lòng đất 2,5m so với hiện trạng xung quanh nhưng hai khẩu súng còn tương đối nguyên vẹn, nhận rõ được những ký hiệu trên thân súng. Đây là trường hợp phát hiện hiếm hoi và lần đầu tiên Bảo tàng Phú Yên tiếp quản hiện vật súng thần công để phục vụ nghiên cứu, trưng bày phục vụ công chúng.
