Điểm khởi đầu của đèo cách thành phố Sơn La về phía Tây 66 km còn điểm cuối của đèo cách thành phố Điện Biên Phủ khoảng 84 km. Ảnh: Le Hong Ha.
Du khách thường xếp đèo Pha Đin vào một trong “tứ đại đèo” vùng Tây Bắc, bên cạnh đèo Ô Quy Hồ, đèo Khau Phạ và đèo Mã Pí Lèng. Ảnh: Le Hong Ha.
Đèo Pha Đin được xem là một trong 6 con đèo gây ấn tượng nhất Việt Nam (bao gồm Khau Phạ, Hồng Thu Mán (trên Quốc lộ 4D, thuộc Pa So Phong Thổ, Lai Châu), Ô Quy Hồ, Hải Vân và Hòn Giao (thuộc Hòn Giao, Khánh Hòa). Ảnh: Le Hong Ha.
Tên gọi đèo Pha Đin nguyên gốc xuất xứ từ tiếng Thái, Phạ Đin, trong đó Phạ nghĩa là “trời”, Đin là “đất”, hàm nghĩa nơi đây là chỗ tiếp giáp giữa trời và đất. Ảnh: Le Hong Ha.
Trên lưng chừng đèo Pha Đin thường mịt mờ mây phủ, dưới chân đèo là những bản làng lác đác. Ảnh: Le Hong Ha.
Đứng trên dốc đèo phía tỉnh Điện Biên nhìn xuống du khách sẽ thấy thung lũng Mường Quài trải rộng với ngút ngàn màu xanh của đồi núi, thấp thoáng những làng bản đầu tiên của huyện Tuần Giáo (Điện Biên). Ảnh: Le Hong Ha.
Tuy nhiên, khi lên đến gần đỉnh đèo thì hầu như không còn nhìn thấy bản làng nào mà chỉ còn nền trời xanh thẳm và núi rừng hùng vĩ như hòa quyện làm một. Ảnh: Le Hong Ha.
Trong kháng chiến chống Pháp, đây là một trong những tuyến huyết mạch quan trọng tiếp vận vũ khí đạn dược và lương thực cho chiến dịch Điện Biên Phủ (1954) của Việt Minh đi qua đèo này, đã khiến đèo Pha Đin trở thành một biểu tượng của tinh thần gan dạ với hơn 8.000 thanh niên xung phong “quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”. Ảnh: Hachi8.
Năm 1954, nhằm chặn đứng tuyến tiếp vận này của Việt Minh, suốt 48 ngày đêm ròng rã tướng Pháp Christian de Castries đã cho máy bay oanh tạc đường số 6, trong đó đèo Pha Đin và ngã ba Cò Nòi (di tích lịch sử quốc gia ở huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La) là hai nơi hứng chịu nhiều nhất lượng bom đạn đổ xuống. Trên đỉnh đèo Pha Đin hiện còn tấm bia ghi lại dấu ấn lịch sử này. Ảnh: Le Hong Ha.
Những năm gần đây (từ năm 2006 - 2009), dự án cải tạo, nâng cấp quốc lộ 6 đoạn Sơn La-Tuần Giáo với tổng mức đầu tư hơn 1.165 tỷ đồng đã hoàn tất. Ảnh: Le Hong Ha.
Tuyến đường tránh đèo Pha Đin được xây dựng bám theo sườn núi các đỉnh đèo phụ phía trái quốc lộ 6 cũ, có độ cao khoảng 1.000m (thấp hơn đèo Pha Đin 200 - 400m), đã khiến xe cộ ít lưu thông qua cung đường qua đèo Pha Đin và con đèo chỉ còn phù hợp với khách du lịch ưa mạo hiểm. Ảnh: Trần Việt Anh.
Ảnh: ManhThaiSG.
Ảnh: Khai Nguyen.
