Ông Shinzo Abe sinh ra tại Nagato, Nhật Bản, ở tỉnh Yamaguchi, vào ngày 21/9/1954, trong một gia đình danh tiếng, có vị thế chính trị lớn. Năm 1977, ông tốt nghiệp khoa luật tại trường ĐH Seikei ở Tokyo, Nhật Bản. Năm 1978, ông Abe hoàn thành chương trình học chuyên ngành chính trị tại ĐH Nam California, Mỹ.
Sau một thời gian ngắn làm việc ở Công ty Thép Kobe, ông Abe trở thành trợ lý cho cha mình là Ngoại trưởng Nhật Bản Shintaro Abe vào năm 1982. Kể từ đây, sự nghiệp chính trị của ông bắt đầu phát triển.
Đến năm 1986, ông được chỉ định là Thư ký riêng cho Chủ tịch đảng Dân chủ Tự do (LDP). Sau đó, ông Abe trúng cử nghị sĩ Quốc hội (Hạ viện) năm 1993 và được bầu làm Ủy viên thường trực trong Ủy ban Đối ngoại của Hạ viện Nhật Bản.
Năm 1999, ông Abe là Giám đốc phụ trách các vấn đề xã hội của LDP và đến năm 2000, giữ chức Phó Chánh Văn phòng Nội các trong Chính phủ của Thủ tướng Mori. Năm 2001 – 2005, ông Abe tiếp tục giữ chức Phó Chánh Văn phòng Nội các trong Chính phủ của Thủ tướng Koizumi.
Ngày 31/10/2005, ông chính thức được phê chuẩn làm Chánh Văn phòng Nội các trong Chính phủ của Thủ tướng Koizumi. Năm 2006, Shinzo Abe trở thành Chủ tịch Đảng Dân chủ Tự do và trở thành Thủ tướng Nhật. Ông Abe từng giữ cương vị trên trong nhiệm kỳ năm 2006 - 2007 nhưng đã từ chức sau một năm cầm quyền.
Ông trở thành nhà lãnh đạo của đất nước một lần nữa vào năm 2012, hứa hẹn sẽ khôi phục nền kinh tế đang đi xuống cũng như sửa đổi hiến pháp hòa bình của Nhật Bản để nước này có thể thành lập quân đội chính thức. Sau gần 8 năm tại vị, ông bất ngờ từ chức vào năm 2020, với lý do tái phát bệnh.
Trong suốt thời gian điều hành đất nước từ năm 2012, cựu Thủ tướng Abe đã góp phần quan trọng trong việc định hình lại Nhật Bản thời hiện đại, phục hưng nền kinh tế từ tình trạng trì trệ những năm 1990 thông qua kế hoạch Abenomics. Kế hoạch Abenomics là một tập hợp các biện pháp cải cách tiền tệ, tài chính, cơ cấu kinh tế hướng tới thúc đẩy tăng trưởng và đưa Nhật Bản thoát khỏi tình trạng giảm phát kéo dài trong nhiều thập kỷ. Nó đã đưa nền kinh tế lớn thứ ba thế giới thoát khỏi vòng xoáy giảm phát và tăng trưởng liên tục trong vòng 71 tháng, tỷ lệ thất nghiệp giảm xuống mức thấp nhất trong 26 năm…
Trong thời gian cựu Thủ tướng Abe nắm quyền, chỉ số Nikkei đã tăng đáng kể. Đất nước Nhật Bản cũng chống chọi hiệu quả với những biến cố lớn suốt hai thập kỷ, trong đó có thảm họa động đất và sóng thần hồi năm 2011 hay cuộc “khủng hoảng kép” kinh tế và y tế từ đầu năm 2020 do COVID-19 gây ra…
Chính sách đối ngoại là điểm mạnh của ông Abe. Có thời gian nắm quyền lâu hơn hầu hết các nhà lãnh đạo G7 cùng thời, tầm vóc của ông trên trường quốc tế đã vươn đến một tầm cao mà ít có thủ tướng Nhật Bản nào trước đây đạt được. Ông đã thể hiện sự thực dụng khôn khéo trong các vấn đề đối ngoại.
Ông Abe là một trong số ít các nhà lãnh đạo thế giới duy trì mối quan hệ thân thiết nhất quán với cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump. Chính quyền của ông Abe cũng đã thông qua một loạt luật thúc đẩy các chính sách an ninh theo chủ nghĩa hiện thực cũng như quảng bá tầm nhìn về khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và mở.
Đối với người dân Việt Nam, cựu Thủ tướng Abe Shinzo là người có đóng góp to lớn vào việc phát triển mối quan hệ giữa Việt Nam và Nhật Bản, vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì hòa bình, thịnh vượng, hợp tác và phát triển ở khu vực và quốc tế.
