Trong thời gian từ tháng 12/1938 - 9/1939, Nicholas Winton và các cộng sự đã cứu sống ít nhất 669 trẻ em ở Cộng hòa Czech khỏi cuộc diệt chủng của Đức quốc xã. Câu chuyện có thật đầy cảm hứng về hành động anh hùng của ông Nicholas đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng mọi người. Ảnh: Yad Vashem Photo Archives/United States Holocaust Memorial Museum.
Câu chuyện bắt đầu vào tháng 12/1938. Khi đó, ông Nicholas là nhà môi giới chứng khoán, có hẹn với bạn đến Thụy Sĩ trượt tuyết. Tuy nhiên, ông đã hủy kỳ nghỉ không chút do dự và bay tới Praha - thủ đô Czech khi người bạn Martin Blake nhờ giúp đỡ. Ảnh: Wikimedia Commons.
Ông Martin khi ấy làm công việc trợ giúp những người tị nạn ở Sudetenland, khu vực phía tây của Tiệp Khắc (ngày nay là Czech và Slovakia) vừa bị Đức quốc xã thôn tính. Thành phố này có khoảng 250.000 người, phần lớn là người Do Thái. Khi phát xít Đức tiến vào, nhiều người, bao gồm cả trẻ em lo sợ sẽ bị bắt giữ, tra tấn, thậm chí sát hại tàn bạo. Ảnh: MICHAL CIZEK/AFP/Getty Images.
Trong bối cảnh đó, ông Nicholas nhận thấy mình có thể giúp đỡ những đứa trẻ Do Thái trốn sang Anh hoặc tới các nước khác ở châu Âu để thoát khỏi cuộc diệt chủng đẫm máu do Hitler tiến hành. Vậy nên, ông đã dùng chính căn phòng mình thuê trong khách sạn ở Praha làm nơi trung chuyển. Ảnh: Wikimedia Commons.
Tại phòng khách sạn đó, ông Nicholas gặp nhiều gia đình đang nỗ lực gửi con cái đến một nơi an toàn thay vì bị lính Đức bắt giữ rồi đưa tới các trại tị nạn. Để giúp những đứa trẻ này tới vùng đất mới, ông Nicholas đã cùng nhiều bạn bè, người thân kêu gọi quyên góp tiền hoặc nhận nuôi chúng. Ảnh: Wikimedia Commons.
Để thủ tục hành chính được nhanh chóng, ông Nicholas còn làm giả một số giấy tờ hoặc hối lộ những người làm thủ tục nhằm đưa càng nhiều trẻ em sang Anh. Ảnh: Chris Jackson/Getty Images.
Ông Nicholas và các thành viên trong nhóm đã tổ chức 8 chuyến tàu để đưa những đứa trẻ tị nạn rời Praha, đi qua Đức, đến Hà Lan rồi tới Anh. Tổng số người được giải cứu lên tới 669. Ảnh: Peter Macdiarmid/Getty Images.
Sau khi Đức quốc xã chiếm đóng Ba Lan, tất cả các biên giới do chính quyền Hitler kiểm soát đã bị đóng cửa nên nỗ lực giải cứu trẻ em Do Thái của ông Nicholas kết thúc. Ảnh: Matej Divizna/Getty Images.
Trong suốt nhiều năm, ông Nicholas không kể với ai, bao gồm cả vợ, về việc đã có công giải cứu 669 trẻ em Do Thái khỏi nạn diệt chủng của Đức quốc xã. Ảnh: Peter Maciarmid/Getty Images.
Mãi về sau, vợ của ông tìm thấy cuốn sổ ghi chép về sự việc cùng ảnh, thư từ, tài liệu... và nhờ một nhà sử học kiểm tra thì mới biết toàn bộ sự việc. Sau đó, câu chuyện về hành động dũng cảm của ông Nicholas được mọi người biết đến rộng rãi. Ảnh: rabbisacks.org.
