Ngáy to khi ngủ không chỉ gây phiền toái mà còn có thể là dấu hiệu cảnh báo một căn bệnh nguy hiểm: hội chứng ngưng thở khi ngủ. Đây là tình trạng rối loạn giấc ngủ phổ biến nhưng lại ít được chú ý, khiến nhiều người bỏ lỡ cơ hội phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

Nếu không được can thiệp, hội chứng ngưng thở khi ngủ có thể dẫn đến tăng huyết áp, bệnh tim mạch, đột quỵ hay suy giảm trí nhớ. Tuy nhiên, nhiều trường hợp vẫn bị bỏ qua do triệu chứng không rõ ràng hoặc dễ nhầm với các vấn đề khác.

Hội chứng ngưng thở khi ngủ là gì?

Hội chứng ngưng thở khi ngủ (Obstructive Sleep Apnea – OSA) là tình trạng đường hô hấp trên bị tắc nghẽn lặp đi lặp lại trong khi ngủ, khiến người bệnh ngừng thở hoặc thở rất nông trong nhiều đợt. Mỗi lần ngưng thở có thể kéo dài vài giây đến hàng chục giây, làm lượng oxy trong máu giảm xuống, buộc cơ thể phải thức giấc để thở lại.

Người mắc hội chứng này thường ngáy to, thở gấp, ngủ chập chờn và ban ngày luôn cảm thấy mệt mỏi, uể oải.

Nguyên nhân

Thừa cân, béo phì: Lớp mỡ quanh cổ chèn ép đường thở.

Cấu trúc giải phẫu: Amidan to, vòm họng hẹp, hàm dưới nhỏ.

Tuổi tác: Người trên 40 tuổi dễ mắc hơn.

Giới tính: Nam giới có nguy cơ cao hơn phụ nữ.

Lối sống: Uống rượu, hút thuốc, dùng thuốc an thần trước khi ngủ.

Triệu chứng nhận biết

Ngáy to, ngắt quãng, kèm theo thở hổn hển.

Ngừng thở vài giây khi ngủ, thường do người thân phát hiện.

Thường xuyên tỉnh giấc giữa đêm, ngủ không sâu.

Buồn ngủ vào ban ngày, khó tập trung, giảm trí nhớ.

Đau đầu buổi sáng, dễ cáu gắt, thậm chí trầm cảm.

Biến chứng nguy hiểm

Hội chứng ngưng thở khi ngủ không chỉ ảnh hưởng đến giấc ngủ mà còn gây nhiều hậu quả nghiêm trọng:

Tim mạch: Làm tăng nguy cơ cao huyết áp, rối loạn nhịp tim, nhồi máu cơ tim.

Đột quỵ: Thiếu oxy kéo dài có thể gây tắc nghẽn mạch máu não.

Chuyển hóa: Dễ dẫn tới tiểu đường type 2.

Thần kinh: Suy giảm trí nhớ, rối loạn cảm xúc, sa sút trí tuệ sớm.

Tai nạn: Buồn ngủ ban ngày làm tăng nguy cơ tai nạn giao thông và lao động.

Chẩn đoán và phương pháp điều trị

Chẩn đoán: Bác sĩ sẽ khai thác triệu chứng, kết hợp đo đa ký giấc ngủ (Polysomnography) để đánh giá nhịp thở, tim mạch và hoạt động não khi ngủ.

Điều trị

Giảm cân, duy trì chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học.

Tránh rượu bia, thuốc lá, thuốc an thần.

Dùng máy CPAP (máy thở áp lực dương liên tục) giúp duy trì đường thở mở.

Sử dụng dụng cụ hỗ trợ hàm dưới.

Phẫu thuật trong trường hợp có bất thường giải phẫu đường thở.

Cách phòng ngừa hiệu quả

Giữ cân nặng ổn định, tránh béo phì.

Tập thể dục đều đặn, tăng cường sức khỏe hô hấp.

Ngủ đúng giờ, tránh thức khuya.

Hạn chế rượu bia, thuốc lá.

Khám sức khỏe định kỳ nếu có triệu chứng ngáy to, ngủ không ngon, hay mệt mỏi ban ngày.

Hội chứng ngưng thở khi ngủ là bệnh lý âm thầm nhưng vô cùng nguy hiểm. Nhận biết sớm, đi khám kịp thời và thay đổi lối sống là chìa khóa để bảo vệ giấc ngủ, tim mạch và sức khỏe toàn diện.