Gần đây, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã điều trị thành công khối phình khổng lồ của động mạch thận ở rốn thận cho nữ bệnh nhân 37 tuổi, Phú Yên (cũ). Trong quá trình phẫu thuật đã áp dụng kỹ thuật ghép thận tự thân. Đây là ca đầu tiên được thực hiện tại Việt Nam được ghi nhận.

Theo lời kể của bệnh nhân, cách đây khoảng hơn 2 tháng, bệnh nhân xuất hiện tình trạng đau thắt lưng trái, đôi lúc đau quặn thành từng cơn, không lan, không sốt. Bệnh nhân đã đi khám ở nhiều bệnh viện lớn phía Nam được chẩn đoán phình khổng lồ của động mạch thận trái ở rốn thận và có chỉ định cắt thận. Theo ý kiến một số chuyên gia, bệnh nhân đã liên hệ với TS Ngô Vi Hải - Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 khám với mong muốn có một giải pháp điều trị khác.

TS Ngô Vi Hải – Chủ nhiệm khoa Ngoại lồng ngực, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết: “Bệnh nhân có túi phình khổng lồ ở động mạch thận trái kích thước gần 5cm đã có đau, là dấu hiệu đe dọa vỡ, vì vậy, khối phình này cần phải xử lý sớm. Khó khăn là khối phình nằm ở trong rốn thận, các nhánh động mạch cho đài thận trên, giữa, dưới đều xuất phát trong khối phình.

Với trường hợp này, kỹ thuật đặt stent động mạch thận là không khả thi. Việc tái tạo động mạch thận để bảo tồn thận cho bệnh nhân là một thách thức lớn. Việc tái tạo, sữa chữa lại khối phình này khi quả thận vẫn nằm trong cơ thể là bất khả thi.

Với tổn thương này, không thể sữa chữa chỉ với kỹ thuật mạch máu thông thường. Giải pháp cắt thận, tái tạo động mạch thận ở bên ngoài cơ thể và sau đó ghép trở lại đã được đặt ra”.

Với mục tiêu bảo tồn thận cho bệnh nhân các bác sĩ của Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 gồm 2 chuyên ngành tiết niệu trên và phẫu thuật mạch máu, đã hội chẩn, thảo luận kỹ càng các phương án. Phương án điều trị cho bệnh nhân được thống nhất, đó là phẫu thuật nội soi cắt thận, bảo vệ quả thận theo kỹ thuật lấy thận ghép.

Quá trình tái tạo động mạch thận, loại bỏ khối phình sử dụng tĩnh mạch hiển tự thân được thực hiện bên ngoài cơ thể. Khi việc tái tạo động mạch thận hoàn tất, quả thận được ghép lại vào hố chậu cùng bên theo kỹ thuật ghép thận thường quy.

TS Nguyễn Việt Hải, Chủ nhiệm khoa Tiết niệu trên, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết: “Các phẫu thuật viên mạch máu cần có thời gian để tái tạo mạch máu ở động mạch thận trong khi thời gian thiếu máu nóng của thận không được quá 20 – 30 phút.

Trong trường hợp đó cần bảo vệ thận theo kỹ thuật ghép thận. Về tiết niệu, chúng tôi quyết định lấy thận bệnh lý khỏi ổ bụng bằng phẫu thuật nội soi, đưa quả thận ra ngoài qua hố chậu trái. Chúng tôi cũng tận dụng luôn đường mổ của hố chậu trái làm vị trí để đưa quả thận ghép vào sau khi tái tạo mạch máu”.

Ca phẫu thuật kéo dài gần 4 giờ đồng hồ đã diễn ra thuận lợi đúng với phương án đã dự kiến. Sau khi ghép chức năng thận ghép tốt, tưới máu tốt (được đánh giá qua siêu âm và chụp mạch thận). Bệnh nhân hồi phục tốt, tự phục vụ và đi lại được. Bệnh nhân không phải sử dụng thuốc chống thải ghép và điều trị miễn dịch khác vì đây là ghép thận tự thân.

Hiện nay, trên thế giới có rất ít trường hợp xử lý mạch máu phức tạp như trường hợp này và ở Việt Nam đây là trường hợp đầu tiên được ghi nhận.

“Sự phối hợp đã cho phép chúng tôi xử lý được những bệnh lý phức tạp mà trước đây không thể. Điều này kích thích và tạo ra nhiều hưng phấn trong công việc cho kíp phẫu thuật mạch máu và tiết niệu. Thành công của ca phẫu thuật này mở ra hướng điều trị trong tương lai cho những bệnh nhân tổn thương thận phức tạp”, TS Nguyễn Việt Hải chia sẻ.