Mới đây, Công ty TNHH Thiết bị Khoa học Kỹ thuật Mỹ Thành (MSDN: 0300972905) lại một lần nữa được xướng tên tại Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh (chủ đầu tư) khi liên tiếp trúng hai gói thầu mua sắm trang thiết bị với tổng giá trị lên đến 9,46 tỷ đồng. Đáng chú ý, cả hai quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu đều được ký trong cùng ngày 10/9/2025, tiếp tục cho thấy cái “duyên” đặc biệt của nhà thầu này tại đây.
Hai gói thầu, một kịch bản quen thuộc?
Cụ thể, tại gói thầu "Mua sắm trang thiết bị" thuộc dự toán mua sắm “Phòng thí nghiệm hệ thống điều khiển thủy lực khí nén ứng dụng trong công nghiệp 4.0” (mã E-TBMT: IB2500329963-00), với giá gói thầu là 6.676.076.000 đồng, có hai nhà thầu tham dự.
Theo Biên bản mở thầu ngày 07/08/2025, Công ty TNHH Thiết bị Khoa học Kỹ thuật Mỹ Thành (Công ty Mỹ Thành) đã dự thầu với giá 6.544.648.800 đồng. Đối thủ duy nhất là Công ty TNHH Đầu tư Thương mại & Thiết bị Công nghệ Hà An (Công ty Hà An - MSDN: 0104774551) có giá dự thầu cao hơn, ở mức 6.607.450.000 đồng.
Trong Báo cáo đánh giá E-HSDT số 69/2025/BCĐG-MĐ ngày 20/8/2025 do đơn vị tư vấn là Công ty TNHH Tư vấn Thiết kế Xây dựng và Quản lý dự án Miền Đông lập, Công ty Mỹ Thành được xếp hạng 1 và được đánh giá "Đạt" ở tất cả các tiêu chí về tính hợp lệ, năng lực, kinh nghiệm và kỹ thuật. Trong khi đó, Công ty Hà An không được đi tiếp vào các vòng đánh giá năng lực, kinh nghiệm và kỹ thuật với lý do ngắn gọn là "E-HSDT của nhà thầu xếp hạng 2".
Kết quả cuối cùng, ngày 10/9/2025, PGS. TS. Lê Hiếu Giang, Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM, đã ký Quyết định số 3357/QĐ-ĐHSPKT phê duyệt Công ty Mỹ Thành trúng thầu với giá 6.544.648.800 đồng. Tỷ lệ tiết kiệm sau đấu thầu cho ngân sách nhà nước chỉ đạt 1,97%.
Cũng trong ngày 10/9/2025, một kịch bản còn ít cạnh tranh hơn đã diễn ra. Tại gói thầu "Mua sắm trang thiết bị" (mã E-TBMT: IB2500329969-00) có giá 2.952.654.000 đồng, Công ty Mỹ Thành là nhà thầu duy nhất tham gia và trúng thầu với giá 2.923.614.000 đồng. Quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu số 3358/QĐ-ĐHSPKT cũng do PGS. TS. Lê Hiếu Giang ký. Tỷ lệ tiết kiệm ở gói thầu này đạt 0,98%, một con số được xem là rất thấp.
Nhìn lại "hồ sơ năng lực" của Công ty Mỹ Thành
Công ty Mỹ Thành, do ông Thạch Quốc Vinh làm Giám đốc, có địa chỉ tại số 445 Tô Hiến Thành, Phường Diên Hồng, TP.Hồ Chí Minh, được thành lập từ năm 1996. Theo dữ liệu, công ty này có một lịch sử đấu thầu khá dày dặn. Tính đến tháng 9/2025, Mỹ Thành đã tham gia 405 gói thầu trên cả nước, trong đó trúng 246 gói, trượt 126 gói, 19 gói chưa có kết quả và 14 gói đã bị hủy (tỷ lệ trúng thầu khoảng 60.7%). Tổng giá trị trúng thầu (bao gồm cả vai trò liên danh và độc lập) là hơn 442,3 tỷ đồng.
Riêng trong năm 2025, nhà thầu này đã tham gia 36 gói thầu và trúng tới 26 gói. Đáng chú ý, Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM là một trong những bên mời thầu "quen thuộc" nhất của Công ty Mỹ Thành. Dữ liệu ghi nhận, công ty này đã tham gia 4 gói thầu tại đây và đạt tỷ lệ trúng thầu tuyệt đối 100%, với tổng giá trị hơn 37,3 tỷ đồng.
Sự "quen mặt" không chỉ dừng lại ở chủ đầu tư. Đơn vị tư vấn lập báo cáo đánh giá cho gói thầu gần 6,7 tỷ đồng nêu trên - Công ty TNHH Tư vấn Thiết kế Xây dựng và Quản lý dự án Miền Đông - cũng từng là bên mời thầu/đơn vị tư vấn cho nhiều gói thầu khác mà Công ty Mỹ Thành đã trúng, như gói "Mua sắm bổ sung thiết bị thực hành Bộ môn Cơ khí..." vào các năm 2023 và 2024.
Sự lặp lại của bộ ba: Chủ đầu tư - Nhà thầu - Đơn vị tư vấn trong nhiều gói thầu khiến dư luận không khỏi đặt ra câu hỏi về tính khách quan và minh bạch.
Góc nhìn chuyên gia và quy định pháp luật
Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 được ban hành với mục tiêu cao nhất là đảm bảo cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế. Việc các gói thầu, đặc biệt là các gói thầu sử dụng vốn nhà nước, chỉ có một hoặc hai nhà thầu tham gia, với tỷ lệ tiết kiệm thấp, luôn là vấn đề gây băn khoăn.
Trao đổi về vấn đề này với Báo Tri thức và Cuộc sống, Luật sư Võ Quang Vinh, Đoàn Luật sư tỉnh Vĩnh Long, cho biết: “Luật Đấu thầu 22/2023/QH15 cùng các văn bản hướng dẫn như Nghị định 214/2025/NĐ-CP và Thông tư 79/2025/TT-BTC đã siết chặt hơn các quy định nhằm ngăn chặn các hành vi thông thầu, "quân xanh quân đỏ" hay tạo ra các rào cản kỹ thuật để hạn chế sự tham gia của các nhà thầu. Vai trò của chủ đầu tư và đơn vị tư vấn trong việc xây dựng hồ sơ mời thầu minh bạch, không cài cắm các tiêu chí gây khó dễ cho nhà thầu là vô cùng quan trọng. Việc một nhà thầu liên tục trúng thầu tại một chủ đầu tư không phải là bất thường nếu quá trình lựa chọn diễn ra công khai, minh bạch. Tuy nhiên, nếu đi kèm với các dấu hiệu như ít nhà thầu tham gia, tỷ lệ tiết kiệm thấp, cần có sự xem xét, giám sát kỹ lưỡng hơn từ các cơ quan quản lý”.
Đồng quan điểm, chuyên gia đấu thầu Lê Tấn Việt nhận định: “Hiệu quả kinh tế là một trong những mục tiêu cốt lõi của công tác đấu thầu. Tỷ lệ tiết kiệm thấp, đặc biệt ở các gói thầu chỉ có một nhà thầu tham dự, cho thấy tính cạnh tranh chưa cao. Điều này có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khách quan như gói thầu có tính chất đặc thù, ít nhà thầu đủ năng lực. Tuy nhiên, cũng không thể loại trừ các nguyên nhân chủ quan. Cần phải phân tích kỹ lưỡng hồ sơ mời thầu để xem liệu có tồn tại các yếu tố làm hạn chế cạnh tranh hay không. Việc đảm bảo một môi trường đấu thầu thực sự cạnh tranh sẽ giúp ngân sách nhà nước tiết kiệm được những khoản chi phí đáng kể”.
Câu chuyện về những gói thầu của Công ty Mỹ Thành tại Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM có thể chỉ là một lát cắt nhỏ trong bức tranh toàn cảnh về hoạt động đấu thầu hiện nay. Năng lực của nhà thầu là yếu tố tiên quyết, nhưng để đồng vốn đầu tư được sử dụng một cách hiệu quả nhất, rất cần sự minh bạch trong toàn bộ quá trình và sự giám sát chặt chẽ từ cộng đồng và các cơ quan chức năng.
