Mới đây, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực Phú Mỹ (chủ đầu tư) đã công bố kết quả lựa chọn nhà thầu cho gói thầu Xây lắp (gói số 12) thuộc dự án Xây dựng thêm 10 phòng học và trang thiết bị dạy học trường Tiểu học Văn Lang, xã Tân Hòa,TP Phú Mỹ (nay là phường Tân Hải, TP HCM). Theo đó, Công ty TNHH Xây dựng Thương mại Đầu tư Thiên Khôi đã vượt qua 7 đối thủ để trở thành đơn vị trúng thầu.

Cụ thể, theo Quyết định số 54/QĐ-DA ký ngày 12/09/2025, Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực Phú Mỹ, ông Võ Văn Trung, đã phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu cho gói thầu Xây lắp (gói số 12) với mã thông báo mời thầu là IB2500278375.

Gói thầu này có giá dự toán được duyệt là 13.749.986.529 đồng. Công ty TNHH Xây dựng Thương mại Đầu tư Thiên Khôi (mã số thuế: 3501985836) đã trúng thầu với giá 10.888.666.999 đồng, thấp hơn giá dự toán khoảng 20,8%, tương đương mức tiết kiệm hơn 2,8 tỷ đồng cho ngân sách nhà nước.

Biên bản mở thầu ngày 27/06/2025 cho thấy có 8 nhà thầu tham dự, tạo ra một cuộc cạnh tranh gay gắt về mặt số lượng. Tuy nhiên, theo Báo cáo đánh giá E-HSDT số 2508/2025/BCĐG-KĐ.1 ngày 25/08/2025 của đơn vị tư vấn là Công ty Cổ phần Kiểm định và Xây dựng KĐ.1, nhiều nhà thầu đã bị loại từ những vòng đầu với các lý do đáng chú ý.

Cụ thể, Công ty Cổ phần Xây dựng Thương mại Mỹ Nam (MSDN: 3500828083) và Công ty Cổ phần Xây dựng dân dụng và hạ tầng HTC (MSDN: 0104915058) bị loại vì bảo lãnh dự thầu không hợp lệ. Công ty TNHH Tư vấn Xây dựng Hoàn Mỹ (MSDN: 3501497282) không đáp ứng về năng lực kinh nghiệm. Liên danh Văn Lang và Công ty TNHH Xây dựng Tiến Đức (MSDN: 3500426352) không đạt yêu cầu về kỹ thuật.

Cuối cùng, Công ty Thiên Khôi được xếp hạng 1, kế đến là Công ty TNHH Thiết kế & Xây dựng Nam Long (xếp hạng 2) và Liên danh Xây lắp (gói số 12) (xếp hạng 3). Điều này đặt ra câu hỏi, dù có sự tham gia của đông đảo nhà thầu, tính cạnh tranh thực sự của gói thầu này đến đâu khi nhiều doanh nghiệp bị loại vì những lỗi cơ bản?

"Chân dung" nhà thầu

Công ty TNHH Xây dựng Thương mại Đầu tư Thiên Khôi có mã số thuế 3501985836, địa chỉ tại TP. HCM, do ông Huỳnh Công Quốc làm Giám đốc. Doanh nghiệp này có lịch sử hoạt động đấu thầu khá ấn tượng.

Theo dữ liệu, Công ty Thiên Khôi đã tham gia 117 gói thầu, trong đó trúng 88 gói, trượt 22 gói, đạt tỷ lệ trúng thầu lên đến gần 75%. Tổng giá trị các gói thầu đã trúng (bao gồm cả liên danh) là 386.218.062.368 đồng. Trong đó, giá trị trúng thầu với vai trò độc lập là 287.734.765.048 đồng.

Một con số đáng chú ý là tỷ lệ trung bình giá trúng thầu so với giá dự toán của công ty này đạt 98.81%, đồng nghĩa với việc tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách nhà nước ở mức trung bình 1,19%. Con số này có sự chênh lệch rất lớn so với mức tiết kiệm 20,8% của gói thầu vừa trúng, dấy lên những nghi vấn về tính cạnh tranh thực chất trong các gói thầu mà doanh nghiệp này từng tham gia.

"Sân nhà" quen thuộc và tần suất trúng thầu năm 2025

Phân tích sâu hơn về hoạt động đấu thầu của Công ty Thiên Khôi cho thấy một sự tập trung đáng kể tại địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (trước khi sáp nhập) và TP HCM (sau sáp nhập), nơi công ty đã tham gia tới 94 - 95 gói thầu.

Mối quan hệ giữa Công ty Thiên Khôi và Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực Phú Mỹ có thể xem là một điển hình. Nhà thầu này đã tham gia 8 gói thầu do bên mời thầu này tổ chức và trúng đến 6 gói, đạt tỷ lệ thắng 75%.

Chỉ tính riêng trong năm 2025, Công ty Thiên Khôi đã tham gia 16 gói thầu, trúng 6 gói, trượt 7 gói và 3 gói chưa có kết quả. Trong số 6 gói trúng thầu với tổng giá trị hơn 51,1 tỷ đồng, có tới 3 gói do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực Phú Mỹ mời thầu:

• Gói thầu Xây lắp (gói số 12): Trúng thầu ngày 12/09/2025 với giá 10.888.666.999 đồng.
• Gói thầu Xây lắp (gói số 07): Trúng thầu ngày 08/08/2025 với giá 4.579.179.439 đồng.
• Gói thầu Xây lắp: Trúng thầu ngày 12/05/2025 với giá 8.003.579.579 đồng.

Bên cạnh đó, Công ty Thiên Khôi cũng cho thấy sự "quen mặt" tại nhiều chủ đầu tư khác trên địa bàn như Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng 2 thành phố Bà Rịa (trúng 20/21 gói đã tham gia) hay Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng huyện Đất Đỏ (trúng 11/12 gói). Việc một nhà thầu có tỷ lệ trúng thầu cao tại một số chủ đầu tư nhất định luôn là vấn đề được dư luận quan tâm.

Góc nhìn chuyên gia

Phân tích về các quy định pháp luật liên quan, Luật sư Võ Quang Vinh, Đoàn Luật sư tỉnh Vĩnh Long, chia sẻ với Báo Tri thức và Cuộc sống: "Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15, cùng các Nghị định và Thông tư hướng dẫn như Nghị định 214/2025/NĐ-CP và Thông tư 79/2025/TT-BTC, đã tạo ra một hành lang pháp lý ngày càng chặt chẽ nhằm đảm bảo tính cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế trong hoạt động đấu thầu. Mục tiêu của luật là tạo ra một sân chơi bình đẳng cho tất cả các doanh nghiệp có đủ năng lực. Việc một nhà thầu liên tục trúng thầu tại một chủ đầu tư không phải là hành vi bị cấm, nhưng cần được các cơ quan chức năng giám sát chặt chẽ để đảm bảo không có các hành vi hạn chế cạnh tranh, ưu ái hay có sự 'bắt tay' ngầm làm sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu".

Dưới góc độ một chuyên gia đấu thầu, ông Đỗ Phạm Giang cho rằng: "Tỷ lệ tiết kiệm thấp một cách có hệ thống là một trong những dấu hiệu cần được xem xét kỹ lưỡng. Khi tỷ lệ này chỉ ở mức tượng trưng, dưới 2%, trong hàng loạt gói thầu, câu hỏi về việc giá gói thầu có được xây dựng sát với giá thị trường hay không, và tính cạnh tranh trong quá trình đấu thầu có thực sự tồn tại hay không, cần được đặt ra. Gói thầu Xây lắp (gói số 12) với mức tiết kiệm đột biến hơn 20% là một tín hiệu tích cực, cho thấy khi có sự cạnh tranh thực sự, hiệu quả kinh tế sẽ được nâng cao rõ rệt. Tuy nhiên, cần phải xem xét liệu đây là một xu hướng mới hay chỉ là một trường hợp ngoại lệ".

Rõ ràng, câu chuyện của Công ty Thiên Khôi và các gói thầu tại Bà Rịa - Vũng Tàu đã cho thấy nhiều khía cạnh cần được làm rõ để hướng tới một thị trường đấu thầu thực sự minh bạch và hiệu quả, nơi năng lực và giá cả là yếu tố quyết định, đảm bảo nguồn vốn nhà nước được sử dụng một cách tối ưu nhất.