“U tủy sống có thể là u nguyên phát, tự hình thành và phát triển ở một vị trí trong cột sống, tủy sống hoặc do di căn. U lành tính nhưng đe dọa nghiêm trọng khả năng vận động của người bệnh...”, TS.BS Nguyễn Hoàng Long, Phó Trưởng khoa Phẫu thuật Cột sống, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết.

Đau, liệt tưởng do thoát vị không ngờ u tủy

Các bác sĩ khoa Ngoại Thần kinh, Bệnh viện K vừa tiến hành phẫu thuật thành công cho bệnh nhân L.T. T., (46 tuổi, Hải Phòng) có khối u tủy cổ chèn ép 50% ống tủy. Điều đáng nói, người bệnh có tiền sử 5 năm điều trị trầm cảm, đau đầu, cổ thường xuyên, tê bì hai tay nhưng không đỡ mà ngày càng nặng.

Kết quả chụp cộng hưởng từ bệnh nhân bị u tủy cổ cao C1 chiếm 50% ống tủy, có thể gây nguy cơ ngừng thở, liệt tứ chi nếu không được điều trị sớm.

Theo TS.BS Nguyễn Đức Liên, Trưởng khoa Ngoại thần kinh, Bệnh viện K cho biết: “U tủy cổ là một bệnh lý phức tạp. Khối u thường có biểu hiện ban đầu như đau mỏi cổ, thỉnh thoảng tê bì tay giống như thoái hóa cột sống cổ, nếu chỉ chụp phim X-quang và cắt lớp vi tính thường khó phát hiện bệnh. Với trường hợp đau cổ kéo dài, uống thuốc không đỡ, người bệnh nên chụp cộng hưởng từ cột sống để xác định rõ hơn các cấu trúc thần kinh”.

Trường hợp khác, bà N.T.H (59 tuổi, Phú Yên) thường xuyên bị đau nhức lưng, đi khám chụp MRI chẩn đoán thoát vị đĩa đệm. Đến tháng 11/2024, bệnh nhân đột ngột bị liệt chân bên phải rồi đến chân trái không rõ nguyên nhân. Cơn đau nhức lưng ngày càng nghiêm trọng, hai chân bà H. không thể cử động, bà nằm liệt một chỗ, tiểu không kiểm soát.

Tại Bệnh viện Đa khoa Xuyên Á, bà được chẩn đoán khối u tủy ngực ở đoạn đốt sống ngực D10 gây chèn ép ống sống tủy ngực nghiêm trọng. Đây chính là nguyên nhân gây liệt hai chân, rối loạn tiêu tiểu ở người bệnh.

Các bác sĩ tiến hành phẫu thuật giải áp, lấy trọn khối u tủy. Sau ca mổ, bệnh nhân hết đau lưng, nhưng hai chân vẫn yếu liệt nên được tập phục hồi chức năng, sau 3 tháng đã đi lại được.

TS.BS Nguyễn Đức Liên phân tích, tủy sống bao gồm mô thần kinh kéo dài xuống lưng từ đáy não. Nó có vai trò kết nối não với phần còn lại của cơ thể.

Do đó, tủy sống rất quan trọng trong việc truyền thông điệp liên quan đến chuyển động, cảm giác giữa não và các bộ phận khác của cơ thể. Khi tủy sống bị tổn thương, các tín hiệu về chuyển động và cảm giác có thể bị gián đoạn, dẫn đến suy giảm vận động hoặc cảm giác.

BS.CKI Ngô Tấn Phát, Phó Trưởng khoa Y học Cổ truyền và Phục hồi Chức năng, Bệnh viện Đa khoa Xuyên Á nhấn mạnh, u tủy xảy ra khi có khối u phát triển trong ống sống hoặc chèn ép vào trong ống sống, dẫn đến các vấn đề về thần kinh, gây tê liệt hoặc thậm chí đe dọa tính mạng người bệnh.

U tủy là căn bệnh nguy hiểm, dễ bị chẩn đoán nhầm với các bệnh cơ xương khớp phổ biến như thoái hóa cột sống, thoát vị đĩa đệm hoặc các bệnh lý thần kinh khác như viêm dây thần kinh, viêm rễ thần kinh… dẫn đến điều trị không hiệu quả.

Mổ sớm ít biến chứng, nhanh hồi phục

TS.BS Nguyễn Hoàng Long, Phó trưởng khoa Cột sống, Bệnh viện Việt Đức cho biết, bệnh u tủy sống có thể hình thành ở bất kỳ thành phần nào trong cấu trúc của tủy sống và cột sống như: Cột sống cổ, ngực hoặc thắt lưng. Nó có thể là u nguyên phát, tự hình thành và phát triển ở một vị trí trong cột sống, tủy sống hoặc do di căn từ ung thư vú, ung thư phổi...

Triệu chứng phổ biến của bệnh u trong ống sống là tình trạng đau cổ hay đau lưng tùy vị trí u. Các cơn đau thường xảy ra vào ban đêm, khi người bệnh nghỉ ngơi và đau nhiều hơn khi bệnh nhân hoạt động. Những triệu chứng của bệnh u tủy sống cũng khác nhau, phụ thuộc chủ yếu vào vị trí mà khối u gây tổn thương.

U tủy nếu không được điều trị kịp thời sẽ gây nên nhiều biến chứng nguy hiểm đối với người bệnh: Rối loạn vận động (liệt chi hoặc liệt cơ thắt); Liệt một bên người; Mất cảm giác nóng – lạnh; Tổn thương hệ thần kinh vĩnh viễn; Suy giảm chức năng ruột và bàng quang; Trường hợp khối u chèn ép vào tủy sống có thể đe dọa tính mạng.

Các chuyên gia thần kinh, cột sống cho biết, đau và rối loạn vận động hoặc rối loạn cảm giác (tê, yếu tay chân) là dấu hiệu đầu tiên của bệnh, nhưng mọi người hay bỏ qua. Đến khi đau nhiều hoặc tê liệt không vận động được mới đi khám thì bệnh đã ở giai đoạn muộn, rất khó hồi phục.

Thời điểm điều trị tốt nhất là khi tình trạng thần kinh của bệnh nhân không phức tạp (chưa liệt hoàn toàn 2 chân, đại tiểu tiện còn tự chủ hoàn toàn, bệnh dưới 1 năm…), hầu hết có kết quả tốt, bệnh nhân phục hồi. Trường hợp nặng, bệnh phát triển lâu có tiến triển chèn ép tủy sống kéo dài do u có thể dẫn đến sự hư hại và thiếu hụt thần kinh kể cả khi phẫu thuật thành công.

Hơn nữa, việc không tìm ra bệnh, điều trị sai đối với u tủy không phải là hiếm. Nguyên nhân đau trong u tủy dễ nhầm với đau rễ thần kinh do các căn nguyên khác như viêm đa rễ thần kinh, viêm dây thần kinh hông to do thoát vị đĩa đệm hoặc do lao, thoái hoá cột sống, viêm dây thần kinh liên sườn…Cần phải khám kỹ lâm sàng và chẩn đoán đúng mới tìm ra bệnh.

Người dân khi có biểu hiện đau lưng, yếu chi cần đi khám ở các cơ sở chuyên khoa. Phẫu thuật sớm cho kết quả tốt, nguy cơ tái phát ít, thời gian sống gần như người bình thường.