Hỏi: Tôi bị ung thư tuyến giáp giai đoạn sớm, bác sĩ bảo theo dõi nhưng tôi vẫn lo lắng, không biết nên điều trị thế nào cho đúng?

Lê Thị Hà (Hà Nội)

Trả lời: Trong vài thập kỷ gần đây số bệnh nhân ung thư tuyến giáp được phát hiện ngày càng nhiều, đa số là thuộc nhóm nguy cơ thấp (nguy cơ tái phát < 5%, nguy cơ tử vong trong vòng 20 năm < 1%), có tiên lượng tốt. Đại đa số các bệnh nhân này được theo dõi định kỳ tại các cơ sở chuyên khoa.

Gần đây Hội Nội tiết và chuyển hóa Canada có đưa ra đồng thuận, nhất trí nới lỏng điều trị, theo dõi bệnh, cho rằng những bệnh nhân ổn định có thể được quản lý bởi các bác sĩ đa khoa (đăng trên European Thyroid Journal số tháng 6/2025).

Phân loại nguy cơ thấp theo Hiệp hội Tuyến giáp Hoa Kỳ (ATA): Nguy cơ tử vong đặc hiệu bệnh <1%, nguy cơ tái phát ≤5–10%; U có kích thước ≤4 cm (pT1, pT2); U đơn ổ; Toàn bộ khối u có thể nhìn thấy đã được cắt bỏ; Bờ cắt âm tính hoặc chỉ dương tính vi thể ở bờ trước; Không có xâm lấn u vào các mô hoặc cấu trúc lân cận tại chỗ, trừ vi ung thư tuyến giáp nhú (pT1a) có xâm lấn ngoài tuyến giáp tối thiểu.

Không có di căn hạch vùng hoặc lâm sàng là N0, nếu có thì chỉ ≤5 hạch trung tâm (N1a) có tổn thương <0,2 cm, không có xâm lấn ngoài bao hạch. Kích thước <0,5 cm thay vì <0,2 cm có thể vẫn mang nguy cơ tái phát thấp, tuy nhiên dữ liệu còn chưa nhất quán; Không có di căn tại chỗ hoặc xa.

Nếu có xạ hình iod phóng xạ (RAI): Không thấy ổ hấp thu RAI ngoài vùng giường tuyến giáp trên xạ hình toàn thân sau điều trị.

Chỉ định theo dõi sát nếu: U nhỏ ≤ 1cm (mở rộng tới u 2cm T1b); Đặc điểm siêu âm: U nằm cách xa khí quản và dây thần kinh quặt ngược, không có hạch cổ bệnh lý; Tuổi cao > 60 tuổi; Bệnh nhân được thông báo về lý do, lợi và hại, ký cam kết đồng ý theo dõi sát.

Đốt nhiệt có thể là lựa chọn cho các u nhỏ, không xâm lấn (như ung thư tuyến giáp), nhưng phải chọn bệnh nhân kỹ.

Nếu phải phẫu thuật: Chuyển từ cắt toàn bộ tuyến giáp sang cắt bán phần; Cắt toàn bộ được chỉ định nếu có yếu tố di truyền, đa ổ, xâm lấn, di căn, hay theo nguyện vọng của bệnh nhân. Nên mổ tại các Trung tâm tiến hành mổ tuyến giáp thường xuyên, có các bác sĩ gây mê và điều dưỡng nhiều kinh nghiệm.

Điều trị sau mổ: Không khuyến khích điều trị RAI thường quy cho các bệnh nhân ung thư tuyến giáp thể biệt hóa nguy cơ thấp. Chỉ cân nhắc RAI nếu Tg sau mổ > 1–2.5 ng/mL; Điều trị L-Thyroxin: Không cần ức chế TSH thấp, TSH nên giữ trong giới hạn bình thường (tránh loãng xương, rung nhĩ…).

Theo dõi dài hạn: Cắt tuyến giáp toàn bộ, đo Tg, kháng thể Tg, siêu âm định kỳ 1–2 lần trong 5 năm đầu; Cắt tuyến giáp bán phần không cần theo dõi Tg thường quy, chỉ siêu âm theo tình huống; Không khuyến nghị xạ hình toàn thân hay xét nghiệm Tg kích thích thường quy.

Sau 2-5 năm theo dõi, có thể chuyển bệnh nhân cho bác sĩ tuyến cơ sở nếu: Đáp ứng điều trị tốt (Tg thấp, siêu âm âm tính); Không có dấu hiệu tái phát hay biến chứng; Bác sĩ chuyên khoa sẽ viết hướng dẫn rõ ràng về mục tiêu TSH, tần suất theo dõi, tiêu chí tái khám chuyên khoa để bác sĩ cơ sở biết và thực hiện.

TS.BS Nguyễn Quang Bảy (Trưởng khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai)