Đoạn video ngắn về một chiếc E-2D Advanced Hawkeye của hải quân Mỹ được máy bay tiếp dầu HC-130J thuộc không quân Mỹ bơm nhiên liệu trên bầu trời Trung Đông đã thu hút sự chú ý lớn của dư luận.
Nhiều chuyên gia quân sự nhận định, máy bay E-2D có thể đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc ứng phó với các cuộc tấn công tiềm tàng của Iran vào Israel.
Khả năng tiếp nhiên liệu trên không cũng mở ra những phương cách mới để sử dụng các máy bay chỉ huy cảnh báo sớm ở những nơi khác trên thế giới, bao gồm cả ở Thái Bình Dương.
Khi được tiếp nhiên liệu, những chiếc E-2D sẽ có thời gian hoạt động lâu hơn nhiều, mang đến phạm vi bay lớn hơn.
Được chiếc E-2D trên hiện thuộc biên chế tàu sân bay USS Theodore Roosevelt,được tiếp nhiên liệu từ Phi đội Chỉ huy và Kiểm soát Không quân 115 (VAW-115)
Tàu sân bay USS Theodore Roosevelt đang di chuyển ở đâu đó trong Vịnh Oman.
Không quân Mỹ thường xuyên vận hành các máy bay tiếp dầu HC-130 từ các căn cứ ở Trung Đông, cũng như Đông Phi, trong nhiều năm qua.
Hải quân đã nỗ lực cải tiến tất cả các máy bay E-2D hiện có với khả năng tiếp nhiên liệu trên không kể từ cuối những năm 2010.
Các máy bay E-2D tiêu chuẩn thường thực hiện các phi vụ kéo dài khoảng 4 giờ.
Nhưng khi được tiếp nhiên liệu trên không sẽ cho phép chúng thực hiện các nhiệm vụ kéo dài tới 7 giờ.
Phi hành đoàn E-2D có thể phát hiện sớm các cuộc tấn công tiềm tàng tại khu vực Trung Đông.
Thời gian qua Iran liên tục khẳng định sẽ "trả đũa" Israel, sau vụ ám sát Ismail Haniyeh, nhà lãnh đạo chính trị hàng đầu của nhóm Hamas, ngay tại thủ đô Tehran.
Một đợt tấn công "trả đũa" trước đó của Iran vào các mục tiêu của Israel vào tháng 4 đã diễn ra trong nhiều giờ.
Dù Iran đã phóng hàng trăm tên lửa hành trình bay thấp và máy bay không người lái trong vụ tấn công này, và chính máy bay E-2D góp phần vào việc đánh chặn hiệu quả.
Máy bay chỉ huy cảnh báo E-2D sẽ rất phù hợp để phát hiện và theo dõi các cuộc tấn công tiềm tàng nhờ radar AN/APY-9.
Máy bay chỉ huy cảnh báo E-2D cũng có khả năng liên lạc và kết nối mạng lưới vũ khí phòng thủ ấn tượng, từ đó cung cấp hỗ trợ quan trọng cho hải quân.
Điều này sẽ rất quan trọng với Mỹ trong trường hợp Israel nhờ tới sự hỗ trợ đánh chặn từ các mục tiêu tấn công từ phía đối thủ.
E-2D cũng là thành phần quan trọng cấu thành mạng lưới liên kết các lực lượng trong hoạt động tác chiến bao gồm cả trên không, trên biển và trên đất liền.
Northrop Grumman E-2 Hawkeye là dòng máy bay cảnh báo sớm (AEW) có khả năng hoạt động trên tàu sân bay Mỹ trong mọi điều kiện thời tiết.
Loại máy bay này được biết tới với biệt danh "mắt thần". Mỗi tàu sân bay Mỹ thường bố trí từ 2-4 chiếc E-2 Hawkeye.
Máy bay E-2 có chiều dài 17,6 m, sải cánh 24,6 m và cao 5,6 m, phần cánh có thể gấp gọn để tiết kiệm diện tích, phù hợp với không gian chật hẹp trên tàu sân bay.
Loại máy bay này có khối lượng rỗng 18 tấn và khối lượng cất cánh tối đa khoảng 26 tấn. E-2 đạt tốc độ hành trình 475 km/h, tầm bay tối đa 2.700 km.
Nhiệm vụ chính của E-2 là nhận dạng, cảnh báo các mối nguy hiểm trên không cho nhóm tác chiến tàu sân bay, sau đó dẫn đường cho các chiến đấu cơ thực hiện nhiệm vụ đánh chặn.
Tổ lái E-2 Hawkeye có 5 người, gồm hai phi công ngồi trong khoang lái phía trước, sĩ quan kiểm soát thông tin tác chiến, chuyên viên điều khiển không lưu và sĩ quan vận hành radar ở khoang sau.
Điểm nổi bật nhất của dòng E-2 Hawkeye là đài radar tròn có đường kính 7,3 m phía trên thân, bên trong là tổ hợp radar cảnh giới AN/APS-145 và hệ thống nhận diện địch - ta (IFF) OL-483/AP.
Mỗi hệ thống AN/APS-145 có khả năng phát hiện 2.000 mục tiêu và bám bắt 40 mục tiêu cùng lúc ở khoảng cách trên 300 km. Hãng Grumman đã sản xuất hơn 210 chiếc E-2 với các phiên bản B/C/D/E cho hải quân Mỹ và các đồng minh.
