Chất tạo ngọt là gì?

Chất tạo ngọt (sweeteners) là những hợp chất có vị ngọt, được sử dụng để thay thế đường (sucrose) trong thực phẩm và đồ uống. Chúng được chia làm hai nhóm chính:

Chất tạo ngọt tự nhiên: được chiết xuất từ thực vật như lá cỏ ngọt (Stevia), quả La Hán (Monk Fruit), đường dừa, đường thốt nốt.

Chất tạo ngọt nhân tạo: là các hợp chất tổng hợp như aspartame, sucralose, saccharin, acesulfame-K, cyclamate.

Phân biệt chất tạo ngọt tự nhiên và nhân tạo

Chất tạo ngọt tự nhiên

Stevia: Chiết xuất từ cây cỏ ngọt, không cung cấp calo, có độ ngọt gấp 200–300 lần đường. An toàn cho người tiểu đường.

Monk Fruit (La Hán Quả): Cũng không chứa calo, độ ngọt cao, không làm tăng đường huyết.

Đường dừa, đường thốt nốt: Có chỉ số đường huyết thấp hơn đường trắng, nhưng vẫn chứa calo nên cần dùng hạn chế.

Chất tạo ngọt nhân tạo

Aspartame: Được dùng phổ biến trong nước ngọt ăn kiêng. Tuy nhiên, không phù hợp với người bị phenylketonuria (PKU).

Sucralose: Bền ở nhiệt độ cao, thích hợp trong nấu nướng.

Saccharin, cyclamate: Từng bị nghi ngờ gây ung thư trong các nghiên cứu cũ, nhưng hiện nay phần lớn được xem là an toàn ở mức sử dụng cho phép

Lựa chọn chất tạo ngọt an toàn

Đọc kỹ nhãn thực phẩm: Luôn kiểm tra thành phần nguyên liệu và các chất tạo ngọt được liệt kê trên bao bì. Những chất như “E951” (aspartame), “E955” (sucralose), “E960” (Stevia) là các mã phụ gia được quy định rõ ràng.

Không lạm dụng: Ngay cả chất tạo ngọt không calo cũng cần được dùng có chừng mực. Việc lạm dụng có thể khiến khẩu vị thay đổi, tăng sự phụ thuộc vào vị ngọt và ảnh hưởng đến chế độ ăn lành mạnh.

Ưu tiên sản phẩm tự nhiên: Nếu có thể, hãy chọn các chất tạo ngọt tự nhiên như Stevia, Monk Fruit – đặc biệt khi dùng lâu dài – vì tính an toàn và khả năng không làm tăng đường huyết.

Tham khảo ý kiến chuyên gia: Nếu bạn mắc các bệnh nền như tiểu đường, cao huyết áp, hoặc có thai, hãy hỏi ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi sử dụng chất tạo ngọt.