Cuộc tập trận được tổ chức tại Căn cứ Không quân Udon Thani ở Thái Lan cho thấy những tiến bộ mới nhất trong lĩnh vực tác chiến điện tử của Trung Quốc. Y-9LG, trước đây chỉ được nhìn thấy qua hình ảnh vệ tinh, là phiên bản cải tiến của dòng máy bay Shaanxi Y-8/Y-9, một máy bay vận tải bốn động cơ tua-bin cánh quạt được thiết kế cho nhiều nhiệm vụ đặc biệt khác nhau.
Đây cũng là lần đầu tiên Y-9LG được triển khai trong một cuộc tập trận ở nước ngoài kéo dài 19 ngày, do Không quân Hoàng gia Thái Lan tổ chức. Các máy bay khác của Không quân Trung Quốc tham gia bao gồm máy bay cảnh báo sớm và kiểm soát trên không (AEW&C) KJ-500, máy bay chiến đấu đa năng J-10C, máy bay tấn công trên biển JH-7A và trực thăng chiến thuật.
Y-9LG được trang bị ăng-ten ngoài cho khả năng gây nhiễu tầm xa, khiến nó trở thành công cụ đắc lực cho tình báo điện tử (ELINT) và chiến tranh. Sự hiện diện gần đây của nước này tại cuộc tập trận cho thấy, Trung Quốc đang tăng cường khả năng tiến hành các hoạt động tác chiến điện tử phức tạp ở xa bờ biển nước này.
Y-9LG, còn có tên gọi khác là Y-8GX-12, lần đầu tiên được xác định qua hình ảnh vệ tinh vào cuối năm 2017. Mặc dù vậy, thông tin liên quan đến đặc điểm hoạt động của máy bay này vẫn còn hạn chế cho đến đầu năm 2023, khi máy bay được xác nhận đã đi vào phục vụ trong Không quân Trung Quốc.
Trong cuộc tập trận Falcon Strike, Y-9LG được mang số sê-ri 30211. Đặc điểm nhận dạng này cho thấy máy bay thuộc Sư đoàn đặc nhiệm số 20 của Không quân Trung Quốc. Máy bay tác chiến điện tử Y-9LG của Trung Quốc có thể được nhận dạng bằng ăng-ten "chùm cân bằng" đặc biệt, tương tự như loại ăng-ten trên radar trên không Erieye của Saab và máy bay cảnh báo sớm trên không (AEW) KJ-200 của Trung Quốc.
Ăng-ten này, cùng với nhiều lớp vỏ chuyên dụng (lớp vỏ máy bay là những cấu trúc khí động học được lắp trên nhiều bộ phận khác nhau của máy bay, chẳng hạn như cánh, thân máy bay và bánh đáp; mục đích chính của chúng là hợp lý hóa luồng không khí xung quanh các bộ phận nhô ra), làm nổi bật vai trò của máy bay trong tác chiến điện tử.
Các chuyên gia tin rằng, thanh cân bằng của Y-9LG được thiết kế cho các hoạt động tấn công. Nó phát ra các chùm tia radar quét điện tử để phá vỡ hệ thống radar của đối phương, cho phép Y-9LG thực hiện các cuộc tấn công điện tử chính xác vào nhiều mục tiêu từ khoảng cách xa.
Khung máy bay Y-9LG bao gồm các thành phần tác chiến điện tử bổ sung, chẳng hạn như một đầu mũi máy bay mở rộng có thể chứa một ăng-ten tác chiến điện tử khác. Các tấm ốp ở hai bên thân máy bay phía sau có thể được sử dụng cho các biện pháp tình báo điện tử nhìn từ bên hông hoặc hỗ trợ điện tử (ELINT/ESM).
Các ăng-ten bổ sung được bố trí bên dưới thân máy bay phía trước và phía sau và trên đỉnh cánh đuôi, cho phép Y-9LG theo dõi thụ động các bức xạ tần số vô tuyến. Khả năng này có nghĩa là máy bay có thể hoạt động như một hệ thống tình báo, giám sát và trinh sát (ISR), thu thập dữ liệu và định vị radar trên máy bay, tàu và các cơ sở mặt đất trong phạm vi mở rộng. Ngoài ra, một ăng-ten SATCOM (Truyền thông vệ tinh) được gắn trên thân máy bay phía trước.
Chuyên gia quốc phòng hải quân Alex Luck cho biết , “Đề xuất phổ biến hiện nay là một vai trò tập trung vào chiến tranh điện tử, đặc biệt là nền tảng gây nhiễu bao gồm việc sử dụng AESA (Mảng quét điện tử chủ động) theo kiểu 'dầm cân bằng'.”
Chuyên gia Alex Luck suy đoán, cấu hình mới này đại diện cho một hệ thống AEWC tiên tiến với khả năng tác chiến điện tử được tăng cường. Ông nói thêm rằng thiết kế này phù hợp với xu hướng phát triển radar AESA rộng hơn, không chỉ theo dõi và phát hiện mục tiêu mà còn tham gia vào chiến tranh điện tử để chế áp chúng.
Các radar AESA hiện đại được biết đến với khả năng thực hiện các chức năng kép này, một tính năng mà các lực lượng không quân nước ngoài cũng đang áp dụng. Sự tập trung ngày càng tăng vào tính linh hoạt của chiến tranh điện tử là một yêu cầu quan trọng đối với các công nghệ quân sự mới trên toàn thế giới.
Các tính năng của Y-9LG phù hợp với các phát triển trước đó của Quân đội Trung Quốc, chẳng hạn như KJ-500 (High New 10), cũng sở hữu khả năng tác chiến điện tử như các mẫu khác như Y-8JZ (High New 8).
Một số tính năng nhất định của Y-9LG, đặc biệt là các tấm hình chữ nhật lớn trên khung máy bay phía sau, lần đầu tiên được nhìn thấy trên Y-9Z (High New 12). Sự phát triển này phản ánh xu hướng đang diễn ra trong các tiến bộ về mảng quét điện tử chủ động và tác chiến điện tử, theo chuyên gia Luck. (Nguồn ảnh: X, Janes, Micah Young, AAG, Topwar).
