Lý do người Việt cúng cô hồn vào tháng 7 âm lịch
Cô hồn, trong dân gian còn gọi là “ma đói”, “ngạ quỷ” hay “dạ quỷ”, là những vong linh lang thang không nơi nương tựa, phải chịu cảnh đói khát và rét mướt. Họ thường là những người khi mất đi không còn thân nhân thờ cúng, hoặc chết vì đói khát, bệnh tật, và cũng chưa được tiếp nhận vào một cõi giới nào.
Dân gian tin rằng, vào tháng 7 âm lịch hằng năm, cánh cửa địa ngục sẽ được mở ra. Đây là thời điểm các linh hồn có thể trở về dương gian, tìm đến nơi thân quen hoặc lang thang khắp chốn. Trong số đó có rất nhiều cô hồn – những vong hồn bơ vơ, không người thờ cúng. Họ thường bị cho là có thể quấy nhiễu đời sống con người, gây ra những điều không may. Chính vì vậy, tháng 7 âm lịch còn được gọi là tháng cô hồn, hay dân gian vẫn quen gọi là “tháng xá tội vong nhân”.
Để thể hiện lòng từ bi, bác ái, người Việt từ xưa đã hình thành tục lệ cúng cô hồn vào tháng 7. Lễ cúng không chỉ là hành động ban phát thức ăn, hương khói cho những linh hồn vất vưởng, giúp họ được no đủ phần nào, mà còn mang ý nghĩa cầu mong sự bình yên, tránh việc các vong hồn quấy phá. Tục cúng cô hồn còn thể hiện tinh thần nhân văn sâu sắc: dù đã khuất nhưng những linh hồn không nơi nương tựa vẫn được con người chia sẻ, xoa dịu nỗi đau và bất hạnh.
Trải qua nhiều thế hệ, lễ cúng cô hồn tháng 7 đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống tín ngưỡng của người Việt. Nó phản ánh quan niệm “uống nước nhớ nguồn”, đề cao lòng nhân ái và sự hòa hợp giữa hai cõi âm - dương. Dù xã hội ngày nay có nhiều đổi thay, nhưng tập tục này vẫn được duy trì và tiếp nối, vừa như một nét đẹp văn hóa truyền thống, vừa là cách để con người tìm thấy sự bình an trong tâm hồn.
Ngày đẹp, giờ đẹp cúng cô hồn năm Ất Tỵ
Thông thường, lễ cúng cô hồn tháng 7 sẽ được diễn ra trong khoảng thời gian từ ngày 2 cho tới 12 giờ trưa ngày 15/7 âm lịch. Tùy vào điều kiện của mỗi gia đình mà lựa chọn một ngày cho phù hợp.
Năm 2025 có những ngày đẹp, phù hợp để tiến hành cúng cô hồn gồm mùng 4/7, 5/7, 11/7, 14/7 và 15/7 âm lịch. Trong đó, ngày chính Rằm (tức 6/9 dương lịch) được xem đẹp nhất, mang tới phước lành cho gia chủ khi thực hiện nghi lễ cúng cô hồn.
Theo quan niệm dân gian, thời gian làm lễ cúng cô hồn sẽ diễn ra vào giờ Dậu (tức từ 17 - 19h) là đẹp nhất. Bởi quan niệm dân gian cho rằng, giờ Dậu là lúc mà ánh sáng mặt trời yếu nhất. Khi trời nhập nhoạng giữa sáng và tối các cô hồn sẽ dễ về thụ hưởng lễ vật hơn. Ngoài ra, khung 5h-7h cũng được coi là giờ lành trong ngày để làm lễ cúng cô hồn.
Dân gian kiêng cúng cô hồn vào giờ trưa (11 - 13 giờ) vì giờ đó dương khí quá mạnh, cô hồn khó thọ thực nhận lễ.
Mâm cúng cô hồn cần những gì?
Tùy quan niệm của mỗi vùng miền mà mâm lễ cúng cô hồn sẽ cần chuẩn bị những thứ khác nhau. Tuy nhiên, một số lễ vật nhất định phải có trên mâm lễ cúng cô hồn tháng 7 sẽ phải gồm:
- Bỏng ngô
- Bánh kẹo
- Muối, gạo
- Cháo trắng loãng
- Khoai, ngô, sắn luộc
- Mía cắt khúc
- Đường cục
- Quần áo chúng sinh
- Tiền, vàng mã
- Hương, nến
- Hoa tươi
- Trái cây
Những đại kỵ khi cúng cô hồn nhiều người mắc phải
Không cúng trong nhà
Lễ cúng cô hồn, chúng sinh chỉ nên thực hiện ngoài sân, ngoài đường hoặc tại chùa, đình. Nếu bày lễ trong nhà (phòng khách, phòng thờ, sân thượng...) thì sau khi thụ hưởng, các vong linh, năng lượng xấu dễ vương vấn lại, gây ảnh hưởng đến cuộc sống của gia chủ.
Tránh đốt vàng mã tùy tiện
Nhiều vong linh vốn mang lòng tham tiền bạc rất lớn, nếu hóa vàng bừa bãi sẽ dễ thu hút năng lượng xấu tìm đến, bám theo người đốt, gây bất lợi.
Không xưng tên tuổi trong văn khấn
Văn khấn cúng chúng sinh không cần ghi rõ tên tuổi, địa chỉ người cúng hay người thân. Làm phúc vốn không nhất thiết phải chờ báo đáp, đồng thời việc không xưng danh cũng giúp tránh những tà vong gây ảnh hưởng tiêu cực đến gia chủ.
Phải thay trang phục sau khi cúng
Sau lễ cúng, nên thay ngay bộ quần áo vừa đứng cúng, uống một cốc trà gừng (có thể pha thêm mật ong cho người huyết áp thấp). Ở thành phố có thể dùng dầu nóng, cao xoa, hoặc máy sấy để giữ ấm. Nên chuẩn bị thêm nồi nước lá xông (sả, hương nhu, bưởi, nếp...) để xông trong 10–15 phút, rồi lau khô cơ thể. Điều này đặc biệt quan trọng với người cao tuổi, người huyết áp thấp, người yếu bóng vía, mới ốm dậy hay dễ bị bóng đè, mộng du.
* Thông tin trong bài mang tính chất tham khảo, chiêm nghiệm!
