Tăng trưởng tín dụng chậm lại trong quý1/2020

Theo Tổng cục thống kê, tăng trưởng tín dụng trong hệ thống ngân hàng của Việt Nam một phần bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, ghi nhận mức tăng trưởng khá khiêm tốn là 0,68% tính đến ngày 20/3/2020.

Đây là mức thấp nhất khi so sánh với giai đoạn từ 2015-2019 mà SSI nghiên cứu (dao động từ 1,25% tới 2,81%). 

Trong đó, tăng trưởng tín dụng chậm được ghi nhận tại 3 ngân hàng thương mại quốc doanh làVietcombank, VietinBank, BIDV cũng như các ngân hàng thương mại như MBBank và ACB. 

Điều này có thể xuất phát từ việc những ngân hàng này thận trọng hơn khi giải ngân mới nhằm hạn chế rủi ro tín dụng trong tương lai. 

Trong khi đó, VPBank, HDBbank và TPBank đã phá bỏ khuôn mẫu và bùng nổ với tỷ lệ tăng trưởng tín dụng cao; khoảng 4,8% tính đến hết tháng 2/2020 đối với VPBank, 5% tính đến hết tháng 2/2020 đối với HDBank và 9% tính đến hết tháng 3/2020 đối với TPBank. 

Trong bối cảnh đó, các ngân hàng tiếp tục mở rộng gói cho vay ưu đãi để hỗ trợ doanh nghiệp. Cụ thể, sau khi ban hành Thông tư 01 ngày 13/3/2020, mỗi ngân hàng đã công bố gói vay tín dụng hỗ trợ riêng cho khách hàng doanh nghiệp và cá nhân bị ảnh hưởng tiêu cực bởi dịch Covid-19. 

Gói vay ưu đãi của một số ngân hàng

Chính phủ đã cung cấp cho các ngân hàng các hình thức hỗ trợ khác nhau, bao gồm cắt giảm lãi suất điều hành và trần lãi suất huy động ngắn hạn, giảm 50% phí giao dịch liên ngân hàng (Thông tư 04/2020) và gia hạn thời gian nộp thuế (dự thảo sửa đổi Nghị định được đang đề xuất). Các ngân hàng cũng đã được yêu cầu không chi trả cổ tức bằng tiền mặt, một yêu cầu cho các ngân hàng quốc doanh nhằm giữ lại thu nhập từ năm trước để hỗ trợ nền kinh tế.

Kết quả kinh doanh quý 2/2020 không khả quan

Do tình hình dịch Covid-19 bắt đầu trở nên phức tạp kể từ tuần thứ hai của tháng 3, nên SSI ước tính tác động của dịch bệnh đối với kết quả kinh doanh của hầu hết các ngân hàng trong quý 1/2020 là không lớn. Ngoại trừ một số ngân hàng lựa chọn chủ động trích lập dự phòng rủi ro tín dụng trước để có thêm nguồn dự trữ trong tương lai. 

Tuy nhiên, trong quý 2/2020, SSI cho rằng thu nhập lãi, thu nhập từ phí, và thu hồi nợ xấu sẽ giảm xuống khi các ngân hàng đáp ứng nhu cầu của khách hàng thông qua cung cấp các gói lãi suất cho vay ưu đãi và cắt giảm chi phí giao dịch và thanh toán.

Trên cơ sở đó, SSI đã điều chỉnh giảm dự báo lợi nhuận trước thuế đối với các ngân hàng mà SSI nghiên cứu giảm 11,1% và giảm 16,4% so với dự báo trước đây để phản ánh tác động của dịch covid-19 đối với kịch bản cơ sở và kịch bản xấu nhất. 

Cần lưu ý, kịch bản cơ sở cho rằng dịch bệnh sẽ được kiểm soát vào cuối quý 2/2020, trong khi đối với kịch bản xấu nhất dịch bệnh sẽ không được kiểm soát đến cuối năm 2020. 

Lợi nhuận trước thuế của các ngân hàng dự báo sẽ có mức tăng trưởng 7,2% và 0,8% cho hai kịch bản được đề cập. 

Đối với hoạt động tín dụng tiêu dùng của các ngân hàng thuộc phạm vi nghiên cứu của SSI, ảnh hưởng sẽ diễn ra theo 2 giai đoạn. 

Đối với giai đoạn 1, nhu cầu vay từ các khách hàng phân khúc bình dân đại chúng và phân khúc thu nhập thấp vẫn còn, vì khách hàng vẫn cần tiền mặt để trang trải chi phí sinh hoạt. 

Tuy nhiên, đối với giai đoạn 2 khi dịch bệnh diễn biến phức tạp và đạt đỉnh, về mặt lý thuyết, thu nhập của phân khúc khách hàng thu nhập thấp sẽ bị ảnh hưởng đầu tiên, và khả năng trả nợ của người đi vay theo kịch bản này sẽ giảm nhanh tại thời điểm này.

Sự khác biệt giữa kịch bản cơ sở và kịch bản xấu nhất sẽ rõ ràng hơn trong kết quả kinh doanh ngành ngân hàng năm 2021, SSI dự đoán vào thời điểm đó, tỷ lệ hình thành nợ xấu sẽ cao hơn và nợ xấu gia tăng có thể bắt nguồn từ giai đoạn bùng phát dịch Covid-19 trên toàn cầu.