Đây được xem là đợt "giải cứu" gấu lớn nhất trong vòng 4 năm qua tại Việt Nam.

Những hình ảnh trong chương trình "Thiên đường của loài gấu" nói về chiến dịch cứu hộ gấu lớn nhất của Tổ chức Động vật Châu Á trong vòng 4 năm qua diễn ra từ ngày 23/6/2015 đến ngày 26/6/2015. Trong số đó, có tới 14 cá thể gấu nuôi nhốt của các chủ nuôi trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh.

Phong trào nuôi gấu lấy mật bắt đầu nở rộ ở Việt Nam cách đây hơn chục năm. Việc nuôi gấu trong lồng là hợp pháp tại Việt Nam nhưng lấy mật gấu tươi đã bị nghiêm cấm từ năm 2005. Nhưng hiện nay, nhiều người nuôi gấu vẫn “lách luật” thực hiện lấy mật gấu một cách lén nút.

Năm 2005, có tới 4.600 con gấu được nuôi tại nhà dân. Toàn bộ cá thể gấu trên đều không có hồ sơ và nguồn gốc rõ ràng. Trước tình trạng đó, Bộ Nông Nghiệp và Phát triển Nông thôn (NNPTNT) đã trình Thủ tướng ban hành quyết định siết chặt quản lý gấu bằng cách gắn chíp và lập hồ sơ từng cá thể, giao cho người dân nuôi hết đời. Khi không nuôi nữa, các hộ dân trao trả lại nhà nước một cách vô điều kiện chứ không được buôn bán vận chuyển vì mục đích thương mại.

Theo số liệu của Bộ NNPTNT cung cấp tại thời điểm tháng 3/2015, 700 cá thể gấu đã chết trong năm 2014 và hiện nay trên cả nước vẫn còn 1.245 cá thể gấu nuôi nhốt. Mỗi con gấu sống ở thiên nhiên có thể có tuổi thọ khoảng 35 năm. Nhưng khi bị nuôi trong chuồng và bị hút mật, tuổi thọ chỉ còn dưới 20 năm. Thực tế, bị nuôi nhốt trong chuồng lồng chật hẹp, hạn chế khả năng vận động, điều kiện sống tồi tàn khắc nghiệt và bị chích hút lấy mật thường xuyên, tuổi thọ của chúng còn rút ngắn hơn do nhiễm trùng, viêm gan, ung thư gan….

Ông Nguyễn Cao Lễ - Trưởng phòng Bảo tồn, Chi cục Kiểm lâm Quảng Ninh – cho biết: “Các cơ quan chức năng đưa ra mức thưởng đối với các chủ gấu, chủ nuôi nào giao trước thì tỉnh sẽ có mức thưởng cao hơn. Chủ nuôi nào không hợp tác thì mức thấp hơn”.

Tiến sỹ Tuấn Bendixsen, Trưởng đại diện Tổ chức Động vật Châu Á tại Việt Nam – cho biết: “Tổ chức Động vật Châu Á đã thực hiện các chiến dịch chấm dứt nạn nuôi nhốt gấu lấy mật ở Hạ Long liên tục từ năm 2007. Những nỗ lực trên của các cơ quan chức năng và Tổ chức chúng tôi đã có kết quả tốt đẹp, thể hiện trực tiếp từ việc cứu hộ 14 cá thể gấu này - số lượng gấu lớn nhất tại Quảng Ninh từ trước tới nay. Đây chính là một tín hiệu tích cực thể hiện quyết tâm của Tỉnh Quảng Ninh chấm dứt hoàn toàn nạn nuôi gấu lấy mật, chúng tôi hy vọng số gấu còn lại sớm được chuyển giao về Tam Đảo trong thời gian gần nhất".

Mật gấu vốn là vị thuốc quý của Đông y. Nó có những tác dụng trị liệu rất phong phú: như giảm đau, tan tụ máu bầm tím, va đập chấn thương, giúp cho nhiều bệnh nhân thoát khỏi nguy hiểm.

Nhưng thực tế hiện nay, tình trạng gấu nuôi bệnh tật, ăn không đúng khẩu phần, lượng đạm thấp là một trong những nguyên nhân dẫn đến chất lượng mật gấu kém. Hơn nữa trong quá trình trích hút mật gấu ở các cá thể gấu bị nuôi nhốt, việc thực hiện trái phép thường không đảm bảo vô trùng, và mật gấu này thường ẩn chứa một lượng vi khuẩn cao, vì thế người sử dụng mật gấu tươi vô tình sẽ uống luôn cả chất độc.

Tổ chức Động vật Châu Á (Animals Asia) bắt đầu cứu hộ gấu tại Việt Nam từ năm 2007. Hiện nay, Tổ chức này đã cứu hộ được hơn 100 cá thể gấu về sống trong môi trường bán tự nhiên tại Trung tâm Cứu hộ Gấu Việt Nam thuộc vùng đệm Vườn Quốc gia Tam Đảo. Tại đây, gấu được chăm sóc phục hồi sức khỏe, được tự do vận động cơ thể và tìm kiếm thức ăn, để dần khôi phục lại bản năng tự nhiên của mình. Cho đến nay, khoảng 400 chú gấu nuôi lấy mật đã được tổ chức này tiếp nhận chăm sóc. Giờ đây, chúng được chăm sóc chờ phục hồi để có ngày trở về thiên nhiên hoang dã vốn có.