Thiều Ngọc Mai (22 tuổi, Hà Nội) là thủ khoa ngành Khoa học dữ liệu trong kinh tế và kinh doanh của trường Đại học Kinh tế Quốc dân (NEU) năm 2025.
Trong 4 năm học, nữ sinh giành điểm 9/10 trở lên ở 35/39 môn. Nếu tính điểm theo hệ 4, cô gái 22 tuổi đạt tuyệt đối. Kết quả của Mai vượt kỷ lục 9,59 của thủ khoa tốt nghiệp năm 2024. Theo đại diện trường, Mai là sinh viên có điểm trung bình theo thang 10 cao nhất trong lịch sử gần 70 năm ở NEU.
Cú rẽ bất ngờ lấy cảm hứng từ công việc của mẹ
Ngọc Mai vốn là học sinh chuyên Hóa của Trường THPT chuyên Đại học Sư phạm Hà Nội. Với lớp chuyên Hóa, các bạn sẽ có xu hướng lựa chọn theo ngành Y Dược. Thế nhưng, một sự tình cờ đã khiến em thay đổi quyết định.
Trong những năm học phổ thông, mẹ của Mai - giảng viên chuyên ngành thống kê kinh tế – đang làm nghiên cứu sinh. Bàn học của mẹ và con đặt cạnh nhau, ngày ngày Mai chứng kiến mẹ miệt mài với những bảng số liệu, những mô hình phân tích dữ liệu để tìm ra các kết luận khoa học. Sự tò mò thôi thúc Mai tìm hiểu và em nhận thấy ngành Khoa học dữ liệu khá mới mẻ nhưng rất thú vị, đầy tiềm năng trong kỷ nguyên số.
Chân dung nữ thủ khoa lập kỷ lục 70 năm mới có một lần ở trường Đại học Kinh tế Quốc dân
"Đây là ngành kết hợp giữa dữ liệu với công nghệ và toán, đều là những môn em thấy thích. Ngoài lấy cảm hứng từ công việc của mẹ thì bản thân em cũng tự tìm hiểu và yêu thích chuyên ngành này nên em đã quyết định đăng ký xét tuyển kết hợp IELTS, Toán, Hóa vào ngành Khoa học dữ liệu trong kinh tế và kinh doanh của trường Đại học Kinh tế Quốc dân", Ngọc Mai kể.
Ngay từ khi mới nhập học, Ngọc Mai đã ý thức được rằng môi trường đại học khác xa so với phổ thông, đặc biệt là với một ngành mới mẻ và có độ “khó nhằn” như Khoa học dữ liệu. Để tránh bị choáng ngợp, em tự trang bị cho mình kiến thức nền, tìm hiểu toàn bộ khung chương trình trước khi bước vào năm nhất. Mai còn đọc trước giáo trình của những môn nền tảng như Xác suất – Thống kê, Lập trình, Kinh tế lượng… để làm quen dần với khối lượng kiến thức khổng lồ bằng tiếng Anh.
Trong suốt bốn năm đại học, Ngọc Mai kiên trì với “công thức học” ba bước. Trước mỗi buổi học, em luôn dành thời gian đọc lướt nội dung, gạch chân những khái niệm mới và chủ động tra cứu các thuật ngữ tiếng Anh chuyên ngành khó. Vào lớp, thay vì miệt mài chép lại toàn bộ bài giảng, Mai tập trung lắng nghe, đối chiếu kiến thức đã chuẩn bị với phần giảng để kịp thời phát hiện những điểm chưa hiểu và mạnh dạn đặt câu hỏi sâu hơn cho giảng viên. Sau khi kết thúc giờ học, em giải quyết ngay toàn bộ bài tập trong ngày, rồi ôn lại bằng cách ghi chú, tóm tắt hoặc tự minh họa bằng những ví dụ thực tiễn. Chính nhờ cách học đều đặn và kỷ luật ấy, Mai biến quá trình tiếp thu tri thức thành một vòng tròn khép kín, giúp kiến thức thấm sâu và nhớ lâu.
Tính kỷ luật là chìa khóa xuyên suốt 4 năm học
Ngọc Mai không đặt cho mình mục tiêu phải dành điểm số trong top của lớp hay thủ khoa nhưng phải học nghiêm túc. Em lựa chọn cách tiếp cận thực tế: học để vững chuyên môn và làm việc hiệu quả sau khi ra trường. Mai ý thức rằng ngành khoa học dữ liệu đòi hỏi năng lực xử lý thông tin và kỹ năng phân tích chặt chẽ, nếu không có nền tảng vững chắc thì rất khó cạnh tranh trong môi trường lao động quốc tế.
"Điểm số chỉ là kết quả đi kèm, điều quan trọng là mình phải đủ giỏi để đáp ứng được công việc. Nếu kiến thức hổng, rất dễ bị tụt lại phía sau”, Mai chia sẻ.
Trong 4 năm học, Mai không tham gia các hoạt động ngoại khóa của trường mà dành phần lớn thời gian để học tập và nghiên cứu. Em vẫn giữ cho mình sự cân bằng bằng cách đọc sách ngoài ngành, tham gia một số buổi hội thảo về công nghệ và kinh tế, coi đó là “chất xúc tác” để mở rộng góc nhìn.
Ngọc Mai không đặt cho mình mục tiêu phải dành điểm số trong top của lớp hay thủ khoa nhưng phải học nghiêm túc
Từ khi còn là học sinh chuyên Hóa, em đã trang bị cho mình chứng chỉ IELTS 7.0. Chính nền tảng ngoại ngữ vững vàng ấy giúp Mai tự tin tiếp cận khối lượng kiến thức mới, đồng thời mở ra cánh cửa đến với nguồn học liệu quốc tế, từ giáo trình, báo cáo học thuật cho tới các khóa học trực tuyến từ những trường đại học hàng đầu thế giới.
Thói quen học tập nghiêm ngặt, tính kỷ luật cao và cách quản lý thời gian hợp lý là những yếu tố quan trọng giúp Mai đạt điểm gần như tuyệt đối ở hầu hết các môn học. “Em nghĩ thủ khoa chỉ là một cái mốc. Điều quan trọng hơn là mình rèn luyện được phương pháp học hiệu quả, giúp bản thân tự tin bước vào công việc thực tế sau này”, Mai khẳng định.
Trong suốt bốn năm đại học, em tham gia 6 đề tài khoa học, trải rộng từ phân tích dữ liệu kinh tế, ứng dụng mô hình dự báo cho đến các nghiên cứu về hành vi tiêu dùng trong kỷ nguyên số. Đặc biệt, có 3 công trình được chọn đăng tại hội thảo quốc tế. Với Mai, nghiên cứu không chỉ là sân chơi trí tuệ mà còn là cách để kiểm chứng và vận dụng kiến thức đã học vào những vấn đề thực tiễn.
Chưa ra trường đã làm việc cho tập đoàn lớn
Giữa năm 3 đại học, Mai tham gia chương trình tuyển chọn sinh viên tài năng của một tập đoàn lớn về công nghệ - viễn thông, trải qua vòng hồ sơ, kiểm tra IQ, tiếng Anh, kiến thức chuyên môn và phỏng vấn. Sau hai giai đoạn đào tạo và làm việc thực tế, mỗi vòng đều có bài kiểm tra loại trực tiếp, Mai vượt qua với điểm số top đầu.
Ban đầu chỉ đăng ký để “xem sức mình tới đâu”, nhưng khi đối diện với các nhiệm vụ nghiên cứu kỹ thuật nặng về công nghệ, em từng nghi ngờ khả năng bản thân. Chính áp lực này lại trở thành động lực, khiến Mai chủ động học thêm các khóa trực tuyến, xem bài giảng từ đại học quốc tế và tích cực hỏi kinh nghiệm từ đàn anh, đàn chị.
Mai dự định tiếp tục làm việc tại tập đoàn và tìm kiếm các cơ hội du học về chuyên ngành Khoa học dữ liệu
Nhờ nỗ lực ấy, Mai được tuyển dụng chính thức ngay từ đầu năm thứ 4 đại học, hiện tham gia nghiên cứu AI theo hướng ứng dụng công nghệ. Nhà trường và tập đoàn đều tạo điều kiện, giúp em vừa hoàn thành tốt công việc, vừa duy trì tiến độ học tập trong năm cuối đại học.
Về dự định sắp tới, Mai tiết lộ em sẽ tiếp tục làm công tác nghiên cứu tại tập đoàn và tìm các cơ hội du học cho bản thân để khám phá và nâng cao kiến thức về ngành học mình đã chọn. "Em muốn được theo con đường nghiên cứu hoặc trở thành giảng viên về chuyên ngành này", Mai chia sẻ.
