Ekranoplan là một loại phương tiện kết hợp vô cùng độc đáo giữa tàu thủy và máy bay, với việc lướt gần mặt nước để di chuyển.
Hiệu ứng lướt gần mặt nước, mặt đất xuất hiện mạnh nhất khi máy bay hạ cánh, nó được các phi công mô tả là "máy bay giống như từ chối hạ cánh trên đường băng" do luồng không khí dội ngược lên tác động trở lại vào cánh.
Đã có khá nhiều mẫu Ekranoplan được nghiên cứu và chế tạo để đưa vào sử dụng trong cả lĩnh vực quân sự lẫn dân sự, tuy nhiên các sản phẩm lớn nhất đều do Liên Xô chế tạo, chúng được gọi bằng biệt danh " Quái vật biển Caspian".
Trong gia đình Ekranoplan thì chiếc MD-160 mang lên Lun nổi tiếng hơn cả, nó được sử dụng trong hải quân Liên Xô cũng như hải quân Nga từ năm 1987 cho tới đầu thập niên 1990.
Được thiết kế cho nhiệm vụ chống tàu mặt nước, Lun mang theo 6 tên lửa hành trình chống hạm siêu âm 3M-80 Moskit với hệ thống theo dõi và dẫn đường tiên tiến bố trí ở lưng và mũi. Vũ khí phụ gồm 2 pháo PI-23 cỡ 23 mm nòng đôi với 2.400 viên đạn.
Nhờ 8 động cơ phản lực cánh quạt Kuznetsov NK-87 công suất 127,4 kN mỗi chiếc, con quái vật này di chuyển được ở tốc độ tối đa 550 km/h, vận tốc hành trình 450 km/h, tầm hoạt động 2.000 km.
Tuy vậy những rào cản kỹ thuật lớn, đặc biệt là thiếu ổn định khí động học khi bay ở độ cao gần mặt biển và khó khăn khi hạ cánh trong điều kiện biển động khiến chiếc Ekranoplan này sớm bị loại biên cho dù là một kỳ quan kỹ thuật.
Sau một thời gian bị bỏ mặc ngoài bến tàu, vào tháng 7/2020, chiếc MD-160 Lun đã được kéo từ căn cứ hải quân Kaspiysk về Derbent, Dageshtan để tân trang cho mục đích trưng bày tại công viên Patriot.
Hôm 7/8, nhiếp ảnh gia kiêm nhà thám hiểm Lana Sator cùng một người bạn đã đột nhập vào bên trong chiếc Lun khi nó neo ở bờ biển Derbent, họ đã cung cấp cho độc giả những bức ảnh cực kỳ hiếm hoi và đáng chú ý.
Phòng điều khiển của chiếc Ekranolan này vẫn còn khá nguyên vẹn các khí tài với những tủ chức năng, màn hình quan sát cũng như ghế ngồi và lớp vỏ bọc bên thành.
Buồng lái của chiếc Lun có thiết kế giống như một máy bay ném bom, cho dù phương tiện trên chỉ bay cách mặt nước chủ yếu ở độ cao 5 m, có thể thấy rằng nội thất của nó vẫn còn khá tốt sau hàng thập kỷ bị bỏ quên.
Một khoang trên chiếc MD-160 với rất nhiều tủ kỹ thuật, bảng điện và cả cầu thang bằng thép, đây có thể là nơi liên kết các hệ thống điều khiển của chiếc Ekranoplan khổng lồ này.
Radar trinh sát mục tiêu bề mặt và điều khiển hỏa lực tên lửa chống hạm bố trí trong nắp chụp trên cánh đuôi đứng của chiếc Lun, nó nằm trong khoang đặc biệt cấu tạo từ vật liệu "trong suốt" với sóng radar.
Dãy đồng hồ cơ học sử dụng công nghệ analogue đặc trưng của thập niên 1970 - 1980, theo mô tả của nhà thám hiểm thì anh ta cùng người bạn đã lợi dụng tiếng ồn của máy phát điện để lẻn vào trong.
Sau hơn 1 giờ khám phá bên trong, nhiếp ảnh gia Sator cùng người bạn âm thầm rời khỏi phương tiện tác chiến độc đáo này, kết thúc chuyên tham quan kỳ thú.
