Sau mổ đột ngột khó thở, co giật, tím tái... sự sống tính bằng giây

Ngày 31/7, Bệnh viện Việt Nam – Thụy Điển Uông Bí (Quảng Ninh) cho biết, các bác sĩ vừa kịp thời xử trí, cứu sống một trường hợp người bệnh bị thuyên tắc mạch phổi cấp nguy kịch sau phẫu thuật cắt tử cung.

Đây là một biến chứng hiếm gặp, có thể đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Người bệnh Đào Thị Nhân, 50 tuổi, trú tại Phường Nguyễn Trãi, TP Hải Phòng. Trước đó người bệnh được tiến hành phẫu thuật cắt tử cung do u xơ tử cung kích thước lớn. Ca mổ diễn ra an toàn, người bệnh được theo dõi hậu phẫu tại khoa Phụ khoa.

Tuy nhiên, sau mổ khoảng 2 ngày, người bệnh đột ngột xuất hiện co giật, khó thở, tím tái và tụt huyết áp. Nhận định đây là biểu hiện của biến chứng thuyên tắc mạch phổi, các bác sĩ phụ khoa, bác sĩ hồi sức tích cực và bác sĩ tim mạch đã nhanh chóng tiến hành xử trí cấp cứu ngừng tuần hoàn cho người bệnh.

Sau khi cấp cứu ngừng tuần hoàn hiệu quả, người bệnh được tiến hành chụp cắt lớp cho thấy có huyết khối lớn gây tắc nghẽn động mạch phổi hai bên, dẫn tới rối loạn huyết động và suy hô hấp cấp.

Ngay lập tức, người bệnh được điều trị bằng tiêu sợi huyết, phối hợp thở oxy liều cao, thuốc vận mạch và chống đông đường tĩnh mạch, lọc máu. Sau 48 giờ điều trị tích cực, người bệnh thoát khỏi nguy kịch, dần hồi phục chức năng hô hấp và huyết động, tiếp tục được theo dõi sát. Và sau gần 20 ngày điều trị, sức khỏe người bệnh ổn định và đã được xuất viện.

BSCKII Đặng Ngọc Dương, Phụ trách khoa Phụ khoa cho biết, thuyên tắc mạch phổi là biến chứng nguy hiểm sau phẫu thuật, đặc biệt là các phẫu thuật vùng chậu, khi người bệnh phải nằm lâu, ít vận động, dễ hình thành huyết khối tĩnh mạch sâu.

Khi cục máu đông di chuyển lên phổi sẽ gây tắc mạch và có thể tử vong nhanh chóng nếu không được can thiệp kịp thời. Việc cứu sống người bệnh khi đó tính bằng giây vì nếu chậm trễ người bệnh sẽ tử vong ngay lập tức.

Cần nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh

ThS.BS Trần Thị Diễm Trang, Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park cho biết, thuyên tắc mạch phổi hay còn gọi là thuyên tắc phổi. Đây là một trong nhóm các bệnh thuyên tắc do cục máu đông gây nên.

Tình trạng tắc nghẽn mạch máu ở phổi xảy ra đột ngột khi các cục máu đông di chuyển từ bộ phận khác trong cơ thể (đa số là ở chân) đến phổi. Thuyên tắc phổi thường xảy ra cùng với bệnh huyết khối tĩnh mạch sâu nên y khoa thường gọi chung hai bệnh này là bệnh huyết khối tĩnh mạch.

Triệu chứng của thuyên tắc mạch phổi phụ thuộc vào số lượng, kích thước cục máu đông và cả tình trạng sức khỏe của bệnh nhân tại thời điểm đó. Có nhiều trường hợp thuyên tắc mạch phổi không có triệu chứng gì cả. Bệnh nhân chỉ phát hiện khi có những biến chứng của thuyên tắc mạch phổi hoặc vô tình phát hiện khi đi khám sức khỏe định kỳ.

Ở các trường hợp thuyên tắc mạch phổi có triệu chứng, bệnh nhân có thể có các dấu hiệu sau: Khó thở, có thể khó thở nhẹ hoặc nặng, thậm chí là rất nặng dẫn đến suy hô hấp; Đau ngực, cảm giác đau nhói khi hít vào. Bệnh nhân không thể hít thở sâu, hít càng sâu càng đau; Ho ra máu; Sốt nhẹ; Tim đập nhanh.

Trường hợp thuyên tắc mạch phổi nặng, bệnh nhân có thể gặp các triệu chứng như: Suy hô hấp; Đau nhói giữa ngực xuyên qua xương ức; Cơ thể mệt mỏi, không có sức lực, thường xuyên bị choáng. Nguyên nhân là do huyết khối lớn cản trở hoạt động bơm máu và tuần hoàn của tim dẫn đến giảm huyết áp. Ở những trường hợp rất nặng, bệnh nhân có thể bị ngừng tim dẫn đến tử vong (hiếm gặp).

Trường hợp có huyết khối tĩnh mạch sâu, bệnh nhân có thể gặp các triệu chứng như: Đột ngột đau bắp chân; Đau cơ bắp chân; Sưng bàn chân hoặc sưng một chân; Phần da bắp chân đỏ, nóng ran, có vết bầm trên da.

Các triệu chứng lâm sàng của thuyên tắc phổi rất đa dạng và hầu hết đều không đặc hiệu, dễ bỏ sót, có thể xuất hiện ở rất nhiều bệnh cảnh khác nhau như ở bệnh nhân phẫu thuật, có tình trạng hạn chế vận động (gãy xương chi dưới, nằm điều trị hồi sức, cao tuổi…), bệnh lý ác tính, người bệnh có tiền sử huyết khối tĩnh mạch, bệnh nhân có bệnh lý tim mạch,…

Đây là cấp cứu nội khoa nặng nề, khởi phát đột ngột, tỷ lệ tử vong có thể lên đến 30%, vì vậy công tác chẩn đoán ban đầu đòi hỏi sự nhanh nhạy và chính xác để đưa ra hướng điều trị đúng đắn, kịp thời nhất.