TS Trần Đình Thiên đưa ra đề xuất trên tại cuộc tọa đàm Chính phủ với doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp để thực hiện hiệu quả Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.
Không ai hiểu đòi hỏi của nền kinh tế công nghệ cao hơn các doanh nghiệp tư nhân
Theo ông Trần Đình Thiên, cách đây 40 năm, khi chúng ta thừa nhận nền kinh tế nhiều thành phần, thực ra kinh tế tư nhân đã đóng góp vai trò chuyển đổi phù hợp và hiệu quả, đã cứu nền kinh tế đang khủng hoảng và giúp chúng ta có nền kinh tế như hiện nay.
Sau 40 năm, chúng ta lại có cơ hội ở một tầm vóc mới để thực hiện nhiệm vụ có ý nghĩa to lớn hơn, đó là làm sao để khu vực kinh tế tư nhân phát huy mạnh mẽ, nhất là khi hiện nay, kinh tế tư nhân đã được Đảng, Nhà nước khẳng định là một trong những động lực quan trọng nhất của nền kinh tế.
Tuy nhiên, phải thừa nhận thực tế là hiện nay khu vực doanh nghiệp tư nhân của Việt Nam đang gặp khó khăn, không chỉ về mặt thể chế, mà còn nhiều khó khăn chưa từng có.
TS Trần Đình Thiên đưa ra đề xuất đầu tiên là câu chuyện làm thể chế cho khu vực tư nhân, thúc đẩy kinh tế thị trường phát triển.
Theo ông Thiên, cần tăng số lượng Đại biểu Quốc hội là doanh nghiệp tư nhân Việt Nam để tham gia vào quá trình xây dựng Luật nhiều hơn. Điều này cũng liên quan đến đề xuất cần có nhiều nhà khoa học tích cực tham gia vào thiết kế luật, thể chế, chiến lược cho nền kinh tế, đặc biệt là nền kinh tế công nghệ cao, nền kinh tế số. Không ai hiểu những đòi hỏi của nền kinh tế công nghệ cao, nền kinh tế thị trường hiện đại hơn các doanh nghiệp tư nhân và các nhà khoa học.
Thứ hai, theo TS Trần Đình Thiên, Nghị quyết 68-NQ/TW đã thể hiện sự đổi mới chưa từng thấy trong quá trình làm cải cách thể chế của Việt Nam và đây thực sự là một thành công. Với thể chế này, chúng ta làm tốt quá trình hành động thì không gì là không thể đạt được.
Do đó, TS Trần Đình Thiên đề nghị chương trình triển khai Nghị quyết số 68 nên ráo riết thực hiện để đạt mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm nay. Chúng ta thấy rằng, trong bối cảnh tiềm ẩn nhiều nguy cơ như hiện nay, việc cởi trói cho doanh nghiệp, cởi trói cho các dự án để đạt tăng trưởng 8% và duy trì tốc độ tăng trưởng cao trong các năm sau đó sẽ tạo điều kiện để chúng ta đạt mục tiêu đã đề ra.
Thứ ba, Nghị quyết 68 đã mang tới những chuyển biến rất cụ thể, trực tiếp và mang tính đột phá. Nhưng còn môi trường chung để bảo đảm cho doanh nghiệp tư nhân phát triển thì quan trọng nhất là môi trường kinh doanh tự do, bình đẳng, có sự tham gia của nhiều chủ thể chuyên nghiệp.
Đặc biệt là thị trường chất xám, thị trường trí tuệ vô cùng quan trọng đối với khu vực kinh tế tư nhân và quyết định việc các doanh nghiệp tư nhân có bứt phá được hay không.
Đổi mới sáng tạo là mặt trận cạnh tranh mang tính quyết định
Ông Trần Đình Thiên cho rằng, phải tập trung vào xử lý những vấn đề của thị trường đất đai, thị trường tài chính, thị trường bất động sản để doanh nghiệp tư nhân Việt Nam tiếp cận được các nguồn lực này một cách thuận lợi và hiệu quả.
Ông Thiên cũng đề nghị các cấp, các ngành đặc biệt quan tâm đến khu vực doanh nghiệp liên quan đến đổi mới sáng tạo, công nghệ cao, bởi đây là mặt trận cạnh tranh mang tính quyết định của quốc gia với thế giới.
“Nếu chúng ta chậm trễ trong việc tạo ra môi trường thể chế cho khu vực đổi mới sáng tạo, chúng ta sẽ bỏ lỡ cơ hội. Đặc biệt, trong thời đại hiện nay, nếu không có hệ thống pháp luật về sở hữu trí tuệ thực sự tốt, thì sau này sẽ trở nên rườm rà, kém hiệu quả trong khi tới đây, nguồn lực quan trọng nhất để phát triển nền kinh tế chính là trí tuệ, sáng tạo”, ông Thiên nói.
Đồng thời đề nghị Chính phủ cùng Quốc hội có chương trình để tiến tới xây dựng hệ thống thể chế cho nền kinh tế tương lai thật kịp thời, không phải chỉ dừng lại ở cơ chế thử nghiệm (sandbox) mà phải có hệ thống thể chế tốt. Nếu không, chúng ta lại lặp lại tình trạng hệ thống thể chế chồng chéo, mâu thuẫn và lạc hậu khiến chúng ta khó có thể cạnh tranh được với thế giới trong tương lai.
"Tôi rất mong Tọa đàm của Chính phủ ngày hôm nay sẽ là động lực để doanh nghiệp Việt Nam chuyển mình, đứng dậy, và vươn lên cạnh tranh sòng phẳng với thế giới, có những tập đoàn lớn làm nòng cốt cho các chuỗi giá trị sản xuất của Việt Nam", TS Trần Đình Thiên nói.
