Trong hành trình nuôi dạy con, một trong những quyết định khiến nhiều cha mẹ băn khoăn nhất chính là có nên cho con ngủ riêng sớm hay không? Việc trẻ tách giường, thậm chí tách phòng với cha mẹ từ khi còn nhỏ luôn là chủ đề gây tranh luận, bởi nó không chỉ là vấn đề giấc ngủ mà còn liên quan đến tâm lý, sự gắn kết và cả sự phát triển cá nhân của trẻ. Vậy, con ngủ riêng sớm lợi hay hại?
Lợi ích việc cho trẻ ngủ riêng sớm
Rèn tính tự lập
Một trong những lý do hàng đầu được các chuyên gia tâm lý ủng hộ là trẻ ngủ riêng giúp hình thành tính tự lập từ sớm. Khi không còn dựa dẫm vào cha mẹ mỗi đêm, trẻ học cách tự làm quen với môi trường riêng, biết cách xử lý cảm xúc sợ hãi hay cô đơn ban đầu. Đây là nền tảng giúp trẻ tự tin hơn khi lớn lên.
Cha mẹ có không gian riêng
Ngủ riêng cũng giúp vợ chồng giữ được sự riêng tư và cải thiện chất lượng giấc ngủ. Nhiều bậc phụ huynh thừa nhận rằng sau khi con ngủ riêng, họ ngủ ngon hơn và dễ phục hồi năng lượng, từ đó có tâm trạng tốt hơn để chăm sóc con cái vào ban ngày.
Thói quen ngủ tốt hơn
Khi có không gian riêng, trẻ thường ít bị ảnh hưởng bởi tiếng động hoặc ánh sáng từ cha mẹ. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng những trẻ được ngủ riêng có thể hình thành thói quen ngủ sâu, đúng giờ và ít thức giấc giữa đêm hơn.
Tôn trọng không gian cá nhân
Ngủ riêng cũng là cách giúp trẻ nhận thức được về khái niệm không gian cá nhân – điều rất quan trọng trong việc phát triển kỹ năng xã hội và ý thức tự bảo vệ.
Những mặt trái cần cân nhắc
Gây cảm giác bất an nếu tách sớm
Nếu trẻ chưa sẵn sàng về mặt tâm lý mà bị ép ngủ riêng, bé có thể rơi vào trạng thái lo âu, sợ hãi bóng tối, khóc đêm hoặc mộng mị. Điều này ảnh hưởng xấu đến giấc ngủ và tâm lý lâu dài.
Thiếu kết nối tình cảm
Những năm đầu đời là giai đoạn trẻ rất cần cảm giác an toàn từ cha mẹ. Việc ngủ chung, ôm ấp, vỗ về không chỉ giúp bé yên tâm mà còn thắt chặt sợi dây tình cảm. Nếu ngủ riêng quá sớm, sự gắn bó này có thể bị gián đoạn.
Khó khăn trong việc duy trì nếu không nhất quán
Nhiều cha mẹ cho con ngủ riêng nhưng giữa đêm lại “nhượng bộ” khi con khóc lóc đòi về phòng bố mẹ. Điều này khiến trẻ không hiểu rõ ranh giới, và việc tập ngủ riêng trở nên gian nan hơn.
Khi nào nên cho trẻ ngủ riêng?
Không có một độ tuổi cố định nào áp dụng cho mọi đứa trẻ. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia khuyến nghị độ tuổi phù hợp thường rơi vào khoảng 2 – 3 tuổi, khi trẻ đã biết nói, hiểu được lời cha mẹ và bắt đầu nhận thức rõ về không gian cá nhân.
Dẫu vậy, điều quan trọng nhất vẫn là sự sẵn sàng của cả cha mẹ và trẻ. Một số dấu hiệu cho thấy con đã sẵn sàng ngủ riêng bao gồm: Bé không còn quá phụ thuộc vào cha mẹ để dỗ ngủ; Bé có thể ngủ xuyên đêm hoặc tự quay lại giấc ngủ khi thức giấc; Bé hào hứng với việc có “phòng riêng”, “giường riêng”.
Làm sao để con ngủ riêng mà không bị tổn thương tâm lý?
Tập dần: Không nên bắt con ngủ riêng đột ngột. Có thể bắt đầu bằng việc cho con ngủ ở giường riêng trong cùng phòng với cha mẹ, sau đó mới tách phòng.
Tạo cảm giác an toàn: Trang trí phòng theo sở thích của bé, để đèn ngủ, có thú bông quen thuộc bên cạnh giúp bé cảm thấy yên tâm.
Kiên nhẫn và nhất quán: Cha mẹ cần đồng lòng và giữ nguyên nguyên tắc đã đặt ra. Nếu bé đòi ngủ cùng lại, hãy nhẹ nhàng nhưng kiên quyết giải thích.
