Trong thời đại phạt nguội ngày càng phổ biến với sự hỗ trợ của hệ thống camera giám sát thông minh, nhiều người lái xe đang tìm cách “lách luật” bằng cách cho mượn hoặc thuê giấy phép lái xe (GPLX) để người khác đứng tên xử phạt thay. Tuy nhiên, hành vi tưởng như “vô hại” này có thể đẩy cả người vi phạm lẫn người cho mượn vào vòng lao lý.

Chiêu “ve sầu thoát xác” ngày càng phổ biến

Gần đây, việc xử phạt vi phạm giao thông bằng hình thức phạt nguội đang được triển khai mạnh mẽ tại nhiều tỉnh, thành, đặc biệt sau khi Nghị định 168/2024/NĐ-CP có hiệu lực, với mức phạt tăng mạnh và kèm hình thức trừ điểm trên GPLX.

Lo sợ bị tước bằng, nhiều tài xế khi nhận thông báo phạt nguội đã dùng "chiêu" cho người khác đứng tên thay mình. Trường hợp của anh N.T.P (Hà Nội) là ví dụ điển hình. Khi bị phạt vì vi phạm tốc độ và sắp đủ điểm bị tước GPLX, anh đã lấy bằng lái của vợ để nộp phạt thay, coi như hôm đó vợ anh là người cầm lái.

Không chỉ dừng ở mối quan hệ gia đình, nhiều người còn tìm đến dịch vụ “cho thuê” GPLX. Trên mạng xã hội, các hội nhóm “cho thuê bằng lái đóng phạt nguội” mọc lên nhan nhản, với mức giá vài trăm nghìn đến cả triệu đồng tùy mức phạt và thời gian giữ bằng. Người vi phạm chỉ cần gửi ảnh thông báo vi phạm, mọi thủ tục sẽ được “bên dịch vụ” lo trọn gói, kể cả nhận biên lai thay.

Tiềm ẩn rủi ro pháp lý nặng nề

Dưới góc độ pháp lý, đây không còn là chuyện “giúp bạn bè” hay “tránh rủi ro nhỏ” mà có thể dẫn đến vi phạm hành chính nghiêm trọng hoặc thậm chí hình sự.

Theo quy định tại Thông tư 12/2017/TT-BGTVT, người cho người khác sử dụng GPLX của mình là một trong những hành vi bị cấm và có thể dẫn đến thu hồi giấy phép. Trường hợp bị thu hồi, người vi phạm buộc phải thi lại sát hạch sau ít nhất 1 năm kể từ ngày quyết định có hiệu lực.

Đáng lo hơn, nếu hành vi này có liên quan đến vụ tai nạn nghiêm trọng, hoặc người mượn GPLX phạm tội, như gây tai nạn chết người, vận chuyển hàng cấm, ma túy, người cho mượn cũng có thể bị truy cứu hình sự với các tội danh như làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức hoặc che giấu tội phạm. Mức án có thể lên tới 7 năm tù tùy theo mức độ nghiêm trọng (theo Điều 313 và 341 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi 2017).

Gian dối không che được công nghệ

Nhiều người tin rằng “lách luật” qua hình thức cho mượn GPLX là cách đối phó hiệu quả với hệ thống xử phạt hiện nay. Tuy nhiên, camera phạt nguội ngày càng được nâng cấp với độ phân giải cao, lưu giữ rõ nét hình ảnh người điều khiển phương tiện. Cùng với các biện pháp nghiệp vụ, lực lượng CSGT hoàn toàn có thể xác minh danh tính thật sự của người vi phạm.

Việc cho người khác mượn bằng không chỉ khiến bạn có nguy cơ mất GPLX, bị xử phạt, thi lại mà còn ảnh hưởng đến chính uy tín pháp lý và sự an toàn pháp luật của cá nhân.