Xe chiến đấu bộ binh (IFV) CV90 của Thụy Điển viện trợ cho Ukraine, đã trở thành chiến lợi phẩm của Nga vào mùa hè năm 2023, bỗng trở thành tâm điểm chú ý toàn cầu; khi các nước NATO lo ngại rằng, ngành công nghiệp quốc phòng Nga, đã sử dụng một số công nghệ tiên tiến mà chiếc xe này được trang bị. Vậy Nga đã khai thác được những bí mật gì trên chiếc IVF này?
Truyền thông phương Tây đưa tin, một chiếc CV90 của Thụy Điển, được quân đội Ukraine sử dụng, bị quân đội Nga thu giữ trên chiến trường Donbass, và bàn giao cho ngành công nghiệp quốc phòng nước này nghiên cứu. Tờ Interia của Ba Lan cho rằng, các chuyên gia Nga, sau khi nghiên cứu chiếc CV90, đã nhận được "rất nhiều thông tin có giá trị của chiếc IFV này".
Tờ Interia có những phân tích gây hoang mang cho khối NATO: "Bằng chứng đầu tiên là Moscow đã sao chép những công nghệ từ chiếc CV90 bị bắt giữ, để cải thiện hệ thống phòng không cơ động mới nhất của họ. Đây là tin rất xấu, không chỉ đối với Thụy Điển mà còn đối với toàn bộ NATO".
Trước đó, trang tin AvtoVzglyad đã đưa tin về việc quân đội Nga, đã thu giữ thành công một chiếc CV90, bị bắn đứt xích trên chiến trường Donbass vào mùa hè năm 2023. Nhưng đối với chiếc CV90 bị bắt giữ, cũng không phải "tiên tiến" lắm, đến mức “giúp tăng cường” khả năng phòng không của Nga? Và thậm chí đến mức NATO “phải phát hoảng”?
Xe chiến đấu bộ binh Stridsfordon 90 (hay Strf 90), được biết đến nhiều hơn với tên gọi CV90, được công ty Hagglunds của Thụy Điển phát triển (Hagglunds hiện thuộc sở hữu của BAE Systems/Anh), đang phục vụ trong quân đội một số quốc gia NATO. Quân đội Ukraine cũng đã được Thụy Điển viện trợ hàng chục chiếc CV90 phiên bản đời đầu.
CV90 có khả năng cơ động cao (kể cả ở các vùng cận Bắc Cực), khả năng bảo vệ và hỏa lực tương đối tốt. Động cơ được sử dụng trên CV90 là động cơ diesel Saab Scania DS14 (dòng Scania V8), có công suất 550 mã lực, cung cấp cho xe tốc độ đường nhựa lên tới 70 km/h. Dự trữ nhiên liệu hành trình tối đa của CV90, không vượt quá 320 km (BMP-3 của Nga là 600 km).
Hệ thống truyền động của CV90, được trang bị hộp số hành tinh tự động, được lắp trong một khối duy nhất với động cơ. Mặc dù là xe chiến đấu bộ binh, nhưng nó không được thiết kế để có thể bơi được, nhưng lại được trang bị hệ thống treo thủy lực khí nén, để cải thiện khả năng vượt địa hình.
Kíp xe của CV90 bao gồm một chỉ huy, pháo thủ và lái xe; ngoài ra nó có thểm chở tối đa 8 lính bộ binh (phiên bản viện trợ cho Ukraine chở tối đa 6 lính bộ binh). Lớp giáp của phiên bản cơ bản (phiên bản mà quân đội Ukraine trang bị), mặc dù có nhiều lớp, nhưng chỉ bảo vệ được trước đạn xuyên giáp 14,5 mm và mảnh đạn pháo. Tuy nhiên, với lớp giáp mô-đun bổ sung, CV90 có thể chịu được các đòn tấn công từ đạn pháo 30 mm.
Xe chiến đấu bộ binh CV90 không thể được gọi là xe chiến đấu bộ binh hạng nhẹ: trọng lượng của nó, tùy thuộc vào từng phiên bản, từ 23 đến 35 tấn. Để so sánh: BMP-3 của Nga, được sử dụng rộng rãi trên chiến trường Ukraine, nếu có lớp giáp bảo vệ bổ sung, cũng chỉ nặng tối đa 23 tấn, và cũng có thể chịu được đạn pháo đến 30 mm.
CV90 được trang bị máy đo khoảng cách laser và khí tài quan sát ảnh nhiệt, hệ thống ổn định pháo hai mặt phẳng, máy tính đường đạn và hệ thống liên lạc kỹ thuật số và nhiều tính năng tiên tiến khác. Theo thông tin công khai, hơn 1.200 chiếc CV90 với nhiều phiên bản khác nhau đã được sản xuất. Quân đội Ukraine đã nhận được khoảng 50 chiếc.
Theo các nhà phân tích, thiết kế đáng chú ý của chiếc CV90, chính là vũ khí chính của nó, cụ thể là pháo Bofors L70 40 mm tự động (với cơ số đạn tiêu chuẩn là 240 viên). Về khả năng của pháo, như nhà sản xuất tuyên bố, có thể tiêu diệt các mục tiêu bọc thép nhẹ và trực thăng bay thấp. Theo tờ Interia của Ba Lan, chính vũ khí này mới là chiến lợi phẩm có giá trị nhất của Nga.
Tờ Interia cho rằng, "người Nga có thể đã sao chép pháo và cả đạn pháo trên chiếc IFV CV90 bị bắt, để nâng cấp và hoàn thiện hệ thống vũ khí phòng không mới nhất của họ, có đó chính là hệ thống pháo-tên lửa phòng không (ZPRK) 2S38 Derivatsiya-PVO, nhằm thay thế cho hệ thống Shilka và Tunguska đã cũ của họ”.
Nhưng một câu hỏi đặt ra là tại sao các nhà thiết kế vũ khí Nga, lại cần lấy công nghệ của một khẩu pháo 57 mm của nước ngoài, làm cơ sở và cố gắng tích hợp nó vào một hệ thống pháo-tên lửa phòng không trong nước? Vậy ưu điểm của Bofors L70 là gì, mà các kỹ sư Nga phải “học hỏi”?
"Không có lợi thế nào cả", nhà phân tích quân sự Viktor Litovkin của Nga khẳng định. "Trong thời đại của chúng ta, việc chiếm được một vũ khí tiên tiến của đối phương, cũng không giúp khai thác được quá nhiều bí mật công nghệ. Thật chủ quan khi nói rằng, vũ khí phòng không của Nga có thể được cải thiện đáng kể khi sao chép CV90; đây là kết luận hồ đồ, để nói rằng người Nga không có khả năng tạo ra bất cứ vũ khí gì tiên tiến”.
Hiện nay, những vũ khí được trang bị phần mềm thường gần như không thể sao chép được. Hơn nữa, ngay cả vật liệu chế tạo ra nó cũng khó có thể sao chép. Do đó, nếu bạn cố gắng tái tạo, ví dụ, một loại đạn đặc biệt có độ chính xác cao, thì rất có thể sẽ không có kết quả gì, ông Litovkin cho biết thêm.
Một ví dụ là một sản phẩm nổi tiếng của Liên Xô/Nga là động cơ RD-180, dùng cho tên lửa vũ trụ. Và trong những năm 90 khó khăn, người Nga đã bán cả động cơ và công nghệ sản xuất của nó và Mỹ đã nhập khẩu nhiều động cơ này để sử dụng. Người Mỹ cũng đã cố gắng làm chủ các công nghệ này và sao chép động cơ, nhưng họ không bao giờ thành công, ông Litovkin nhấn mạnh.
Vì vậy, đối với tổ hợp công nghiệp quốc phòng Nga, việc họ sở hữu chiếc CV90, cũng không giúp sao chép được nhiều công nghệ tiên tiến. Nhưng một vấn đề quan trọng hơn, đó là nghiên cứu chi tiết về ưu, nhược điểm của nó, giúp quân đội Nga trên chiến trường, có thể khắc chế hiệu quả hơn. Tuy nhiên, chiếc CV90 này, cũng không phải là phương tiện “bất bại” trước vũ khí chống tăng của Nga.
Điều “hoảng hốt nhất” cho vũ khí NATO, chính là việc Nga trưng bày công khai trước công chúng những vũ khí mà truyền thông phương Tây tốn không ít giấy mực ca ngợi, và luôn được bán với giá “trên trời”; nhưng lại thể hiện rất “yếu kém” trên chiến trường Ukraine. (nguồn ảnh TASS, Sputnik, Ukrinform).
