Chủ đề của vấn đề này là Quân đội Nga đã chọc thủng tuyến phòng thủ phía đông Ukraine, Chasov Yar khó có thể đứng vững; NATO đang bận rộn kêu gọi 40 tỷ euro hỗ trợ cuộc chiến cho Ukraine. Tổng thống Putin sẽ ký cam kết thúc đẩy các cuộc đàm phán hòa bình với Ukraine vào tuần tới. Ngay sau khi một giải pháp được thống nhất, các cuộc đàm phán có thể bắt đầu.
Hãng tin TASS của Nga ngày 4/7 đưa tin, tiểu khu Kanal (hay Novy), nằm ở phía đông thành phố Chasov Yar đã hoàn toàn do Nga kiểm soát. Ông Yan Gagin, cố vấn của lãnh đạo nhà nước Cộng hòa Donetsk tự xưng (DPR) cho biết, việc Quân đội Nga chiếm giữ khu Kanal là một bước đi quan trọng đối với chiến thắng chiến thuật của Quân đội Nga.
Ông Yan Gagin cũng cho rằng, việc Quân đội Nga kiểm soát hoàn toàn tiểu khu Kanal cho thấy, tuyến phòng thủ của Quân đội Ukraine ở Chasov Yar đã bị chọc thủng. Điều này có thể giúp Nga tiếp tục kiểm soát khu vực.
Gần như cùng lúc đó, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg yêu cầu các nước thành viên duy trì mức hỗ trợ quân sự cho Ukraine như những năm kể từ khi nổ ra cuộc xung đột Nga-Ukraine hồi tháng 2/2022, tức là tương đương khoảng 40 tỷ euro/năm. Lãnh đạo các nước thành viên NATO sẽ thông qua cam kết này tại Washington vào tuần tới.
Trước tình hình xung đột giữa Nga và Ukraine hiện nay, Tổng thống Putin cho rằng, chỉ cần Chính phủ Ukraine “chấp nhận giải pháp do Nga đề xuất”, thì chiến tranh có thể kết thúc ngay lập tức, an toàn của nhân sự có thể được đảm bảo và các cuộc đàm phán có thể được bắt đầu. Vậy liệu Nga và Ukraine có thể ngồi lại đàm phán hòa bình vào thời điểm này?
Trước hết, “sự thật luôn nằm trong tầm pháo”, chiến trường Nga-Ukraine đang bế tắc, không phân thắng bại, hai bên vẫn còn sức chiến đấu để tối đa hóa lợi ích của mình, đương nhiên không dễ thương lượng.
Mặc dù Nga có ưu thế tổng thể về sức mạnh quân sự và gần đây đã kiểm soát thành công một khu vực quan trọng của bờ đông kênh đào ở Chasov Yar và nhiều khu vực ở Donetsk, nhưng Ukraine đã chống trả hiệu quả Nga bằng chiến thuật linh hoạt, tận dụng địa hình và phản công liên tục.
Quân đội Ukraine đã thể hiện sự kháng cự ngoan cường trong chiến tranh đô thị và các hoạt động phòng thủ, đồng thời vẫn đang cố gắng phản công, mặc dù họ chấp nhận thiệt hại lớn hơn, nên tình thế bế tắc giữa hai bên khó phá vỡ.
Thứ hai, Nga và Ukraine có những khác biệt lớn về lập trường trong các vấn đề cốt lõi, chẳng hạn như quyền sở hữu khu vực Crimea và các tranh chấp ở khu vực Donetsk và Luhansk, khó giải quyết thông qua đàm phán hòa bình.
Tài nguyên kim loại là xương sống của ngành công nghiệp Ukraine, nhưng điều kiện nhượng bộ mà Nga đưa ra chỉ là Nga và Ukraine “có chung” Donbass, điều này Ukraine khó có thể chấp nhận, khi toàn bộ tài nguyên khoáng sản của Ukraine phần lớn tập trung ở vùng Donbass.
Các vấn đề văn hóa, lịch sử và bản sắc dân tộc sâu xa cũng là một phần tạo nên sự khác biệt giữa hai bên. Ukraine có xu hướng nhấn mạnh bản sắc độc lập dân tộc và chính sách hướng Tây; trong khi Nga nhìn nhận các vấn đề nhiều hơn từ góc độ thống nhất lịch sử.
Cuối cùng, với tư cách là vùng đệm chiến lược ở ngã ba châu Âu và Nga, số phận của Ukraine gắn liền với mô hình an ninh của toàn châu Âu. Các nước châu Âu một mặt đang hỗ trợ mạnh mẽ cho Ukraine để đảm bảo an ninh nội địa, mặt khác Ukraine không ngừng tìm kiếm sự hỗ trợ từ phương Tây để đảm bảo lợi ích của chính mình.
Người ta cho rằng việc Ukraine gia nhập NATO hiện nay là không phù hợp, nhưng một số nước ở châu Âu và Mỹ vẫn đang thực hiện một loạt biện pháp hỗ trợ để đảm bảo hiệu quả chiến đấu của Quân đội Ukraine và hy vọng sẽ áp đặt thêm nhiều hạn chế đối với Nga. Những hạn chế này không được Nga chấp nhận và cả hai bên sẽ khó đàm phán.
Nhìn chung, có sự khác biệt lớn trong quan điểm của Nga và Ukraine về các vấn đề cốt lõi. Hiện nay, Nga và Ukraine đang bế tắc trên chiến trường, nhằm tối đa hóa lợi ích của mình, cùng với mong muốn của châu Âu và Mỹ. Đặc biệt Mỹ muốn kiềm chế Nga nhiều hơn.
Trong bối cảnh như vậy, việc Nga và Ukraine ngồi vào bàn đàm phán hòa bình lúc này là vô cùng khó khăn. Nếu muốn đàm phán hòa bình diễn ra, cả Nga và Ukraine đều phải đủ chân thành và có những nhượng bộ lẫn nhau. Phải làm rõ những mục tiêu cụ thể mà mỗi bên mong muốn đạt được thông qua đàm phán.
Như vậy, cả hai bên cần phải thỏa hiệp và tìm ra những giải pháp sáng tạo, đồng thời họ cũng cần sự hỗ trợ từ cộng đồng quốc tế. Tóm lại, việc giải quyết xung đột Nga-Ukraine là một quá trình phức tạp và lâu dài, đòi hỏi nỗ lực không ngừng nghỉ của tất cả các bên. (Nguồn ảnh: TASS, CNN, Forbes).
