Cách mạng Tháng Tám thành công là một trong những thắng lợi vĩ đại nhất của dân tộc Việt Nam trong thế kỷ XX, là kết quả của sự lãnh đạo tài tình, sáng suốt của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Những bài học thành công từ cuộc cách mạng này vẫn vẹn nguyên giá trị lịch sử và ý nghĩa thực tiễn sâu sắc.

Thiếu tướng, PGS.TS Lương Thanh Hân, Hiệu trưởng Trường Sĩ quan Chính trị đã có những chia sẻ, phân tích sâu sắc về cội nguồn sức mạnh làm nên sự kiện lịch sử này và những bài học kinh nghiệm quý báu cho sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc hiện nay.

Thành quả hội tụ của ý chí và tinh thần quyết tâm dân tộc

Khơi dậy, xây dựng, quy tụ sức mạnh ý chí chính trị và tinh thần quyết tâm giải phóng dân tộc

Mùa Xuân năm 1930, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời đã chấm dứt cuộc khủng hoảng về đường lối cứu nước, giải phóng dân tộc và đặt Việt Nam vào quỹ đạo cách mạng vô sản.

Bản lĩnh, trí tuệ và năng lực lãnh đạo của Đảng đã được thực tiễn lịch sử Việt Nam khẳng định, lựa chọn bằng đường lối cách mạng đúng đắn, sáng tạo do Đảng xác định ngay khi vừa thành lập và trong toàn bộ tiến trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam đấu tranh giành chính quyền (1930 - 1945).

Trải qua ba cao trào cách mạng, uy tín và năng lực lãnh đạo của Đảng không ngừng được nâng cao, khối đoàn kết toàn dân được tôi luyện, củng cố, tăng cường đã tạo thành nguồn sức mạnh vô địch để làm nên thành công Tháng Tám lẫy lừng, giành lại độc lập, tự do cho dân tộc và hạnh phúc của nhân dân.

Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám khởi nguồn từ nhãn quan chính trị sắc sảo của Đảng khi đã nhận thức đúng đắn, ra sức chăm lo khơi dậy, xây dựng, quy tụ, phát huy sức mạnh quật cường của ý chí chính trị và tinh thần quyết tâm của cả dân tộc Việt Nam trong suốt 15 năm lãnh đạo đấu tranh giành chính quyền (1930 - 1945).

Đặc biệt là việc nhạy bén nhận diện đúng về sự xuất hiện của tình thế, thời cơ cách mạng khi chiến tranh thế giới lần thứ hai nổ ra. Bối cảnh quốc tế lúc đó, chủ nghĩa đế quốc dần lâm vào khủng hoảng, các mâu thuẫn của thời đại ngày càng gay gắt và trở thành điều kiện khách quan thuận lợi làm xuất hiện tình thế cách mạng cho nhân dân các nước thuộc địa, phụ thuộc đứng lên đấu tranh giành chính quyền.

Trong nước, nhân dân ta phải chịu ách áp bức hai tầng của Pháp - Nhật, đã khiến các mâu thuẫn xã hội trở nên gay gắt, đặt nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên hàng đầu một cách cấp thiết.

Trong khi đó, Đảng Cộng sản Đông Dương đã không ngừng lớn mạnh, trưởng thành và sức mạnh của khối đoàn kết toàn dân gia tăng nhanh chóng qua hai cao trào cách mạng (1930 - 1931, 1936 - 1939).

Nắm chắc những biến chuyển sâu sắc trên, Đảng ta sớm nhận diện đúng về sự xuất hiện của tình thế cách mạng và nhanh chóng chuyển hướng chỉ đạo chiến lược, đặt nhiệm vụ đánh đế quốc, tay sai, giải phóng dân tộc lên hàng đầu.

Đảng ta nhấn mạnh: “Trong lúc này quyền lợi của bộ phận, của giai cấp phải đặt dưới sự sinh tử, tồn vong của quốc gia, của dân tộc”. Để quy tụ sức mạnh toàn dân, Đảng chủ trương phải vận dụng một phương pháp hiệu triệu thống thiết, đánh thức tinh thần dân tộc trong nhân dân.

Phát huy sức mạnh ý chí chính trị và tinh thần quyết tâm, dân tộc Việt Nam vươn lên giành thắng lợi Tháng Tám “long trời, lở đất”.

Nhận thức sâu sắc rằng: “Nếu không làm cho dân chúng tin vào sức mạnh của họ, vào năng lực cách mệnh của họ, sự thắng lợi nhất định sẽ về tay họ thì không thể có phong trào cách mệnh giải phóng dân tộc và cách mệnh không thể thành công”, Đảng đã khéo lãnh đạo tuyên truyền, giáo dục, giác ngộ quần chúng nhân dân về con đường duy nhất để phá tan xích xiềng nô lệ, lật đổ ách thống trị thực dân tàn độc và giành lấy tự do, hạnh phúc - con đường cách mạng vô sản.

Công tác tuyên truyền, giáo dục, xây dựng ý chí chính trị và tinh thần quyết tâm đánh đổ đế quốc và phong kiến tay sai để giành độc lập dân tộc, ruộng đất dân cày được Đảng lãnh đạo tiến hành hết sức nhuần nhuyễn, tự nhiên từ trong mạch nguồn phong trào yêu nước Việt Nam.

Ý chí chính trị và tinh thần quyết tâm giải phóng dân tộc đã trở thành niềm tin, lẽ sống và khát vọng cháy bỏng trong mỗi người con đất Việt. Đồng thời, Đảng đã kiên trì lãnh đạo “hướng lái” phong trào hành động cách mạng của quần chúng vào quỹ đạo cuộc đấu tranh chung dưới một mệnh lệnh thống nhất và kỷ luật chặt chẽ. Bản thân Đảng cũng là một tấm gương mẫu mực về sự thống nhất ý chí và hành động, “kết chặt lại như một người, như một tảng đá”.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, cả dân tộc Việt Nam đã được tôi rèn trong lò lửa đấu tranh, trở thành một khối đoàn kết thống nhất về nhận thức và hành động. Khi thời cơ cách mạng chín muồi, Đảng đã gióng lên lời hiệu triệu: “Giờ quyết định cho vận mệnh dân tộc ta đã đến. Toàn quốc đồng bào hãy đứng dậy đem sức ta mà tự giải phóng cho ta”. Hưởng ứng lời kêu gọi đó, cả dân tộc đã nhất tề đứng lên, hòa quyện thành một khối thống nhất, phá tan gông cùm nô lệ, đánh đổ chế độ quân chủ, “rũ bùn đứng dậy sáng lòa”.

Đó là thành quả “Do sự lãnh đạo sáng suốt và kiên quyết của Đảng, do sức đoàn kết và hăng hái của toàn dân trong và ngoài Mặt trận Việt Minh, cuộc Cách mạng Tháng Tám đã thắng lợi”.

Những bài học vận dụng trong kỷ nguyên mới

Cách mạng Tháng Tám đã làm nên một “cuộc đổi đời” vĩ đại, đưa dân tộc Việt Nam từ thân phận nô lệ trở thành người làm chủ vận mệnh đất nước.

Theo Thiếu tướng Lương Thanh Hân, những bài học về xây dựng ý chí chính trị và phát huy tinh thần quyết tâm của toàn dân tộc vẫn còn nguyên giá trị, là kim chỉ nam cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hôm nay.

Một là, tiếp tục tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức về sự thống nhất giữa ý chí chính trị và tinh thần quyết tâm trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Phải đặc biệt chú trọng tính hiệu quả trong công tác tuyên truyền, giáo dục cho toàn dân nhận thức sâu sắc rằng “có tiến lên chủ nghĩa xã hội thì nhân dân mình mỗi ngày một no ấm thêm, Tổ quốc mỗi ngày một giàu mạnh thêm”.

Hai là, phát huy tinh thần yêu nước, ý chí độc lập tự chủ, tự lực, tự cường, “đem sức ta mà giải phóng cho ta” của dân tộc Việt Nam trong công cuộc đổi mới toàn diện đất nước. Cần khơi dậy mạnh mẽ ý chí tự cường dân tộc, khát vọng cống hiến để thực hiện thành công mục tiêu đến năm 2030 Việt Nam là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao.

Ba là, nâng cao sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tăng cường ý chí quyết tâm xây dựng đất nước Việt Nam phồn vinh, thịnh vượng. Lịch sử đã chứng minh, một dân tộc nếu biết đoàn kết và quyết tâm đấu tranh vì độc lập, tự do thì nhất định sẽ giành thắng lợi.

Hiện nay, sự nghiệp đổi mới mở ra triển vọng tươi sáng cho dân tộc. Đảng chú trọng phát huy sức mạnh đoàn kết, ý chí chính trị và quyết tâm xây dựng đất nước, lấy mục tiêu “Việt Nam phồn vinh, hạnh phúc, trở thành nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045” làm điểm tương đồng để toàn dân chung sức vì tương lai dân tộc và hạnh phúc Nhân dân.

Bốn là, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, nắm chắc thời cơ, vận hội, quyết tâm “phấn đấu đến giữa thế kỷ XXI, nước ta trở thành nước phát triển, theo định hướng xã hội chủ nghĩa”. Cách mạng Tháng Tám thắng lợi nhanh chóng nhờ Đảng kiên định mục tiêu, sớm nhận diện đúng tình thế và kịp thời lãnh đạo toàn dân chớp thời cơ giành chính quyền. Trong giai đoạn mới, Đảng tiếp tục phát huy sức mạnh dân tộc, kiên trì thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, phấn đấu đến giữa thế kỷ XXI đưa Việt Nam trở thành nước phát triển, phồn vinh, hạnh phúc, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội.

Năm là, vững vàng ý chí chính trị, quyết tâm bảo vệ, tăng cường vai trò lãnh đạo, cầm quyền của Đảng và kiên định, vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong sự nghiệp đổi mới toàn diện đất nước. Trong giai đoạn mới, vấn đề then chốt đặt ra là tiếp tục đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh toàn diện, kiên quyết đấu tranh phản bác mọi quan điểm sai trái, thù địch để bảo vệ Đảng và nền tảng tư tưởng của cách mạng Việt Nam trong kỷ nguyên hội nhập quốc tế.

Thiếu tướng, PGS.TS Lương Thanh Hân khẳng định, thắng lợi vĩ đại của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là kết quả lãnh đạo, giáo dục, giác ngộ, xây dựng, phát huy sức mạnh ý chí chính trị và tinh thần quyết tâm son sắt cho mọi người Việt Nam yêu nước của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Phát huy thành quả Cách mạng Tháng Tám, để thực hiện có hiệu quả các mục tiêu, định hướng, nhiệm vụ phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta phát huy cao độ lòng yêu nước, ý chí chính trị, tinh thần quyết tâm và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, khát vọng phát triển và chấn hưng đất nước.

“Với ý chí chính trị vững chắc và tinh thần quyết tâm mãnh liệt, con tàu của chúng ta sẽ vượt qua muôn nghìn trùng sóng bạc, chiến thắng tất cả một cách oanh liệt mà vào bến. Tương lai sẽ về chúng ta! Thắng lợi sẽ về tay chúng ta!”, Thiếu tướng, PGS.TS Lương Thanh Hân nhấn mạnh.

(Bài viết có sử dụng tư liệu từ Hội thảo "Sức mạnh chính trị tinh thần của Cách mạng Tháng Tám năm 1945: Ý nghĩa đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong kỷ nguyên mới").