Theo Sohu và Sina, trong Tam Quốc Diễn Nghĩa có một hiện tượng thú vị: Rất nhiều tướng lĩnh Tào Ngụy, bất kể mạnh hay yếu, đều tranh nhau thách đấu với Quan Vũ. Nhưng một khi gặp Trương Phi hoặc Triệu Vân, ngoại trừ một số ít tướng liều lĩnh, hầu như không ai muốn giao chiến trực diện với họ mà tìm cách né tránh.
Sự kiêng dè của các tướng Tào đối với Trương Phi
Dù trong chính sử hay Tam Quốc Diễn Nghĩa, danh tiếng của Quan Vũ luôn lấn át Trương Phi và Triệu Vân. Số lượng danh tướng mà ông bắt sống hoặc giết chết cũng nhiều hơn hai người còn lại. Trong chính sử, Quan Vũ từng một mình xông vào vạn quân giết chết Nhan Lương, vượt qua bảy đạo quân bắt sống Vu Cấm chém chết Bàng Đức. Ít nhất ba vị tướng hàng đầu đã chết dưới tay Quan Vũ. Mặc dù Trương Phi và Triệu Vân cũng có thành tích đáng kể, nhưng số lượng kẻ địch bị giết lại kém xa Quan Vũ.
Trương Phi từng khiến quân Tào tan tác khi dũng mãnh hét lớn ba tiếng trên cầu Trường Bản. Nếu chi tiết này chỉ là hư cấu trong Tam Quốc Diễn Nghĩa thì còn có thể lý giải được. Nhưng điều khó hiểu là sự kiện này lại được ghi chép trong Tam Quốc Chí - Quyển 36, khiến người ta không khỏi băn khoăn. Xét cho cùng, lúc đó Lưu Bị đã rơi vào đường cùng, dù có phục binh hỗ trợ nhưng lực lượng không mạnh, tại sao những binh tướng kiêu hùng của Tào Ngụy lại dễ dàng bị dọa lui như vậy?
Câu hỏi này khiến nhiều độc giả suy ngẫm. Một số người cho rằng các tướng Tào không muốn giao chiến với Trương Phi là vì nể mặt Hạ Hầu Uyên, Hạ Hầu Đôn. Hoặc cũng có thể vì sợ Trương Phi đã kết thân với nhà họ Hạ Hầu, giết ông ta là không thích hợp.
Những quan điểm này không phải là không có lý. Trương Phi quả thực đã cưới cháu gái mà Hạ Hầu Uyên yêu thương như con đẻ. Còn việc Hạ Hầu Uyên có đồng ý hay không thì cả chính sử lẫn tiểu thuyết đều không nói rõ, mà có phần úp mở. Nhớ lại thời loạn lạc ở Duyện Châu, Dự Châu, Hạ Hầu Uyên đã phải trả giá rất đắt để nuôi nấng con gái của người em trai đã khuất, câu chuyện này được lưu truyền như một giai thoại cảm động.
Việc Trương Phi cưới cháu gái của Hạ Hầu Uyên khiến người ta không khỏi suy đoán rằng nhà họ Hạ Hầu có thể đã ngầm chấp nhận cuộc hôn nhân này. Năm đó Trương Phi theo Lưu Bị nương nhờ Tào Tháo. Lưu Bị được phong làm Tả tướng quân, Nghi Thành đình hầu, Dự Châu mục, còn Trương Phi cũng nhờ Tào Tháo mà được triều đình nhà Hán phong làm Trung lang tướng.
Mối quan hệ giữa Trương Phi và nhà họ Hạ Hầu khá sâu sắc, có ghi chép nói rằng khi Lưu Bị bị Lã Bố đánh đến phải chạy trốn khắp nơi, chính Trương Phi đã đến chỗ Tào Tháo mời Hạ Hầu Đôn đến giúp đỡ. Hai người gặp nhau rất tâm đầu ý hợp, chi tiết lịch sử này có thể tìm thấy trong Tam Quốc Chí Bình Thoại - Quyển Thượng. Trương Phi có mối quan hệ thân thiết với nhà họ Hạ Hầu, việc ông cưới cháu gái của Hạ Hầu Uyên làm vợ là bởi vì cô xuất thân danh giá và gia thế trong sạch. So với Cam phu nhân, người chỉ chính thức trở thành vợ của Lưu Bị sau khi Lưu Thiện lên ngôi, rõ ràng xuất thân của cô không cao quý bằng nhà họ Hạ Hầu.
Do đó, sự do dự và lùi bước của các tướng Tào khi đối mặt với Trương Phi là có nguyên nhân. Thân phận cha vợ của Trương Phi rất đặc biệt, nhiều người không dám dễ dàng ra tay. Hơn nữa, Trương Phi từng đích thân đánh cho Trương Cáp phải bỏ ngựa chạy trốn lên núi, Hứa Chử cũng từng bị ông đâm bị thương. Lúc này, các tướng Tào không hề tức giận truy sát Trương Phi vì Hứa Chử bị thương mà lại mắng chửi Trương Cáp một trận, dường như điều khiến họ phẫn nộ hơn là sự thất bại của chính Trương Cáp. Từ đó có thể thấy, sự kiêng dè của các tướng Tào đối với Trương Phi quả thực có nguyên nhân sâu xa.
Không tướng lĩnh nào muốn giao chiến trực diện với Triệu Vân
Trong trận Trường Bản, khi quân chủ lực của Lưu Bị đã bị tiêu diệt, Triệu Vân một mình một ngựa, mình ôm A Đẩu liều mình phá vòng vây. Người duy nhất truy đuổi sát nút là Trương Cáp đang muốn lập công. Điều khó tin hơn là các tướng lĩnh khác của Tào Ngụy chỉ đứng trên cao quan sát, không ai ra tay giúp đỡ Trương Cáp. Thậm chí, Tào Hồng còn cưỡi ngựa xuống núi, nói chuyện với Triệu Vân, sau khi biết tên đã quay ngựa bỏ đi. Điều này cho thấy rõ ràng Tào Hồng hoàn toàn không muốn ra tay với Triệu Vân.
Lúc Tào Hồng đối thoại với Triệu Vân, Tào Tháo chưa hạ lệnh bắt sống Triệu Vân. Dù Triệu Vân lúc này rất dũng mãnh nhưng danh tiếng vẫn chưa bằng Mã Siêu. Tại sao trong trận chiến ải Đồng Quan, Tào Hồng dám liều mình đánh Mã Siêu, mà gặp Triệu Vân lại không hề mặn mà?
Việc không muốn giao chiến với Triệu Vân là vì Triệu Vân đang giữ Thanh Công kiếm của Tào Tháo, đánh bại ông ta cũng không có gì đáng kể, nếu bị Triệu Vân chém đứt vũ khí thì lại rất mất mặt.
Lý giải việc các võ tướng Tào Ngụy thường xuyên khiêu chiến Quan Vũ
Nguyên nhân thực sự có thể nằm trong lời trăn trối của Bàng Đức. Trước khi xuất chinh, Bàng Đức đã dặn dò hậu sự của mình: "Nếu ta không thể giết Quan Vũ, chắc chắn sẽ bị ông ta giết; nếu không bị ông ta giết, ta cũng sẽ tự sát". Câu nói "nếu có thể làm giảm ba mươi năm thanh danh của Quan Vũ" của ông đã tiết lộ một tâm tư quan trọng, đó là: Uy danh của Quan Vũ không phải tầm thường, thách đấu với Quan Vũ không chỉ nhận được phần thưởng hậu hĩnh, mà nếu thất bại cũng sẽ nổi tiếng.
Ngược lại, giao chiến với Trương Phi và Triệu Vân thì rủi ro lại cao hơn, trong khi phần thưởng gần như bằng không. Uy danh của Quan Vũ khiến các tướng Tào phải dốc toàn lực, nhưng đối với Trương Phi và Triệu Vân, mặc dù năng lực chiến đấu của họ rất mạnh, nhưng đối với các tướng Tào, những thử thách như vậy dường như không đáng.
Nếu là Từ Hoảng, Hứa Chử hoặc Hạ Hầu Đôn, khi đối mặt với những võ tướng hàng đầu của thời Tam Quốc, họ sẽ chọn ai làm đối thủ? Câu trả lời hiển nhiên là: mặc dù liều mình với Quan Vũ là một cuộc chiến sinh tử, nhưng nếu thành công, tên tuổi sẽ được lưu danh sử sách. Còn giao chiến với Trương Phi, Triệu Vân, xác suất thành công gần như bằng không, ngược lại rất có thể khiến bản thân thân bại danh liệt.
Từ những chi tiết này, chúng ta có thể hiểu sâu sắc hơn lý do tại sao các tướng Tào lại chọn quyết đấu với Quan Vũ, nhưng lại không dám động đến Trương Phi và Triệu Vân.
