Bảo tàng quốc gia Scotland hiện lưu giữ và trưng bày 8 xác ướp siêu nhỏ được đặt trong những cỗ quan tài tí hon.
Chúng nằm trong số 17 xác ướp tí hon được 5 cậu bé vô tình tìm thấy tại một hang nhỏ thuộc vùng đất huyền thoại Arthur’s Seat ở Vương quốc Anh năm 1836.
17 xác ướp trên gây chú ý khi chỉ dài khoảng 10 cm. Tuy nhiên, chúng không phải là xác ướp của con người mà là xác ướp của những hình nộm kỳ lạ. Mỗi hình nộm đều khoác lên người trang phục tỉ mỉ và cầu kỳ giống như người thật.
Theo lời kể của những đứa trẻ, 17 xác ướp đặc biệt trên được xếp thành 3 hàng ngang, 2 hàng với 8 xác ướp và 1 hàng có 1 xác ướp.
Vào thời điểm phát hiện ra những xác ướp kỳ lạ trên, nhiều bí ẩn về chúng như nguồn gốc hay mục đích tạo ra chúng khiến giới khảo cổ đau đầu giải mã. Kết quả nghiên cứu của các chuyên gia chỉ ra những xác ướp nhỏ trên được làm từ gỗ và dùng dao để khắc.
Một điểm chung khác của những xác ướp này là chúng đều không có một bên cánh tay. Một giả thuyết cho rằng, những xác ướp mất 1 bên tay có thể là để người xưa dễ dàng mặc trang phục cho chúng.
Bí ẩn khác khiến các nhà khoa học khó lý giải là nguồn gốc của những xác ướp tí hon. Có người suy đoán những xác ướp tí hon trên được tạo ra để phù thủy làm bùa phép.
Cũng có giả giả thuyết cho rằng chúng được làm ra với mục đích làm bùa hộ mệnh cho thủy thủ Scotland mang theo bên người mỗi khi đi biển.
Giả thuyết được nhiều người quan tâm là những xác ướp trên do 2 tên sát nhân khét tiếng ở Scotland Burke và Hare tạo ra. Mỗi xác ướp tượng trưng cho 1 nạn nhân bị chúng sát hại.
Tất cả chỉ là giả thuyết. Cho đến nay, bí ẩn về những xác ướp tí hon được tìm thấy ở Arthur’s Seat vẫn chưa được giải mã.
