Bệnh Chikungunya từng lưu hành ở Việt Nam: Bệnh có nguy hiểm như sốt xuất huyết, có nên ồ ạt đi xét nghiệm và tiêm vắc xin?

Theo Cục Phòng bệnh, hiện nay bệnh do virus Chikungunya đang bùng phát ở một số quốc gia, Bộ Y tế gần đây đã liên tục ra công văn, phát thông báo để người dân chủ động phòng bệnh. Qua hệ thống giám sát, thời điểm hiện tại Việt Nam chưa ghi nhận ca mắc Chikungunya nào nhưng nhiều dữ liệu khoa học cho thấy đây là một bệnh từng lưu hành tại Việt Nam. Vậy nên, các hoạt động chủ động giám sát bệnh luôn được ngành y tế quan tâm thực hiện.

Một nghiên cứu do Đơn vị Nghiên cứu Lâm sàng Đại học Oxford (OUCRU) phối hợp với Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP HCM thực hiện từ năm 2010 - 2014, cho thấy đã ghi nhận 4 ca dương tính với Chikungunya trong tổng số 8.105 bệnh nhân sốt cấp tính ở khu vực phía Nam.

PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (nay là Cục Phòng bệnh), Bộ Y tế cũng thừa nhận rằng, Việt Nam từng xuất hiện một số ca rải rác mắc Chikungunya, nhưng chưa bùng phát thành dịch lớn. Thời điểm hiện tại, dù chưa ghi nhận ca mắc mới nào, nhưng nguy cơ lây lan vào Việt Nam là hoàn toàn có thể xảy ra.

Dù cùng do một loại muỗi truyền bệnh, nhưng sốt xuất huyết dễ gây biến chứng nặng hơn so với Chikungunya. Ảnh minh họa. 

Tuy nhiên, ông Phu cũng trấn an người dân không nên hoang mang, lo lắng, nhưng cũng không chủ quan trước bất kể loại dịch bệnh nào, trong đó có Chikungunya. Theo ông Phu, Chikungunya nhẹ hơn nhiều so với sốt xuất huyết dù cùng do một loại muỗi truyền bệnh. Theo đó, Chikungunya hầu như không gây sốc hay tử vong như sốt xuất huyết. Phần lớn bệnh nhân mắc được điều trị và theo dõi tại nhà, chỉ người già, phụ nữ mang thai và người có bệnh nền mắc bệnh thì cần theo dõi chặt chẽ và đến viện thăm khám kỹ lưỡng.

Để phân biệt Chikungunya với sốt xuất huyết, người dân cần dựa vào triệu chứng là chủ yếu. Theo đó Chikungunya thường khởi phát sau 4-8 ngày kể từ khi bị muỗi nhiễm virus đốt. Bệnh đặc trưng bởi sốt cao đột ngột kèm theo đau khớp dữ dội, có thể sưng và cứng khớp, cùng các biểu hiện mệt mỏi, đau đầu và phát ban. Các triệu chứng này dễ nhầm lẫn với sốt xuất huyết nhưng đau khớp và viêm khớp là dấu hiệu nổi bật hơn ở Chikungunya, trong khi sốt xuất huyết thường có biểu hiện xuất huyết nhiều hơn.

PGS Trần Đắc Phu cũng khuyến cáo người dân, không nên ồ ạt tự ý đi xét nghiệm hay tiêm phòng vắc xin sốt xuất huyết. Người dân chỉ nên đi xét nghiệm khi có triệu chứng nghi ngờ hoặc mới từ vùng dịch trở về. Còn với việc tiêm vắc xin, ông Phu cho rằng, vắc xin sốt xuất huyết không có tác dụng phòng Chikungunya.

Vắc xin phòng sốt xuất huyết không có tác dụng phòng bệnh Chikungunya. Ảnh minh họa. 

Về biện pháp dự phòng, ông Phu cũng cho rằng, Việt Nam chưa cần áp dụng các biện pháp kiểm dịch "khắt khe" hay cấm đi lại ở biên giới. Thay vào đó, cần tăng cường giám sát ca bệnh, nhất là người trở về từ vùng dịch có biểu hiện sốt, phát ban. Các cơ sở y tế phải xét nghiệm để phân biệt Chikungunya với sốt xuất huyết, tránh bỏ sót ca bệnh nặng.

Đối với việc phòng bệnh, PGS Trần Đắc Phu tư vấn, mọi người hãy tuân thủ phòng bệnh Chikungunya như phòng sốt xuất huyết. Theo đó, diệt loăng quăng, bọ gậy là cách hữu hiệu để không chỉ phòng chống bệnh sốt xuất huyết mà còn đồng thời phòng được Chikungunya và cả Zika.

"Nếu làm tốt phòng chống sốt xuất huyết, chúng ta sẽ đồng thời phòng được Chikungunya và cả Zika. Đây là giải pháp hiệu quả, tiết kiệm. Điều quan trọng là không nên chủ quan, nhưng cũng không quá hoang mang. Cần đánh giá đúng nguy cơ để đáp ứng phù hợp, vừa bảo vệ sức khỏe cộng đồng, vừa tránh lãng phí nguồn lực”, PGS Trần Đắc Phu cho hay.