Trong những năm gần đây, các loại hạt dinh dưỡng như óc chó, hạnh nhân, hạt chia, hạt điều,… dần trở thành “ngôi sao” trong thực đơn lành mạnh của nhiều người. Giữa làn sóng ăn sạch, sống xanh, việc nhâm nhi một nắm hạt mỗi ngày được xem là lựa chọn vừa tiện lợi, vừa tốt cho tim mạch, trí não và vóc dáng. Không ít người thay thế đồ ăn vặt truyền thống như: Bánh kẹo, snack, xúc xích bằng hạt dinh dưỡng vì tin rằng đây là "siêu thực phẩm tự nhiên".
Các tín đồ tập gym, người ăn chay, phụ nữ giảm cân hay người già muốn ngừa bệnh đều tìm đến hạt như một nguồn cung protein, chất béo tốt và vitamin dồi dào. Tuy nhiên, giữa những lợi ích tưởng như không có gì phải nghi ngờ, ít ai để ý rằng không phải hạt nào cũng lành mạnh, và đôi khi, chính thói quen chọn sai loại hạt lại trở thành nguyên nhân khiến cơ thể yếu đi âm thầm.
Ăn hạt để bổ sung dinh dưỡng nhưng trong một số trường hợp các thể gây ra tác dụng phụ. (Ảnh minh họa).
1. Hạt bị mốc
Hạt bị mốc có thể tàn phá cơ thể. Khi hạt bị bảo quản sai cách hoặc lưu trữ quá lâu, độ ẩm và điều kiện thiếu vệ sinh sẽ tạo môi trường lý tưởng cho nấm mốc Aspergillus flavus phát triển và sinh ra aflatoxin – một chất có khả năng tạo ra các khối u ở gan.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã xếp aflatoxin vào nhóm các chất có khả năng gây ra khối u cao nhất ở người. Thậm chí, theo một nghiên cứu tại châu Á, người thường xuyên tiêu thụ hạt bị mốc có nguy cơ hình thành khối u ở gan cao gấp 30 lần bình thường. Không những thế, chất gây hại này còn không bị phân hủy khi nấu ở nhiệt độ cao, nên việc "nướng sơ lại cho an tâm" là vô ích. Trong thời gian ngắn, aflatoxin có thể gây tình trạng cấp tính, làm tổn thương gan, hệ miễn dịch và khiến người ăn mỏi mệt, chán ăn, buồn nôn.
Ăn hạt bị mốc có thể khiến cơ thể mắc nhiều loại bệnh. (Ảnh minh họa).
Nguy hiểm hơn, nhiều người không hề nhận ra hạt đã bị mốc do mốc không luôn rõ bằng mắt thường – chỉ cần một mùi hơi hôi, vị nhẫn nhẹ, hoặc màu sẫm bất thường cũng là dấu hiệu nguy hiểm. Vì vậy, dù hạt dinh dưỡng là món ăn “thần kỳ” cho sức khỏe, thì việc chọn đúng, bảo quản đúng và tránh xa hạt ẩm, hạt cũ là điều sống còn. Đừng để niềm tin vào “ăn sạch” trở thành cái bẫy cho lá gan và cả mạng sống của chính bạn.
2. Hạt chế biến quá kỹ
Trong thế giới hiện đại, nhu cầu tiện lợi khiến nhiều người chọn những gói hạt rang, tẩm vị sẵn như hạt hướng dương muối, hạt điều mật ong, hạt bí phô mai,… để nhâm nhi thay cho đồ ăn vặt truyền thống. Bề ngoài, chúng vẫn là "hạt" – món ăn tưởng chừng bổ dưỡng và lành mạnh. Nhưng thực tế, hạt chế biến quá kỹ lại mang đến tác hại không kém gì đồ ăn nhanh hay thịt nướng nhiều dầu mỡ.
Khi được rang ở nhiệt độ cao, tẩm thêm đường, muối, bột ngọt, hương liệu nhân tạo và chất bảo quản, hàm lượng dinh dưỡng tự nhiên trong hạt bị phá hủy nghiêm trọng. Chất béo tốt có trong hạt như omega-3, omega-6 có thể bị oxy hóa, biến chất thành các gốc tự do gây viêm và tổn hại tế bào. Đồng thời, lượng muối và đường cao trong các loại hạt tẩm vị có thể khiến người ăn đối mặt với nguy cơ tăng huyết áp, tiểu đường, béo phì và gan nhiễm mỡ.
Hạt tẩm sẵn gia vị có thể gây hại cho sức khoẻ (Ảnh minh họa).
Một nghiên cứu tại Anh từng chỉ ra: Một gói hạt điều tẩm gia vị có thể chứa lượng natri cao hơn cả gói khoai tây chiên. Còn lượng đường trong hạt điều mật ong hay hạt hạnh nhân caramel thì chẳng khác gì một thanh kẹo ngọt ngào trá hình. Đáng ngại hơn, vì mác “healthy snack”, nhiều người vô tư tiêu thụ mỗi ngày mà không hề kiểm soát liều lượng. Trong khi đó, loại “hạt lành mạnh” này lại đang âm thầm tàn phá hệ chuyển hóa và nội tạng.
Thay vì tin tưởng vào những gói hạt đóng sẵn, hãy ưu tiên các loại hạt tự rang tại nhà, không tẩm vị, hoặc dùng hạt sống ngâm nước, bảo quản lạnh – để giữ trọn vẹn dưỡng chất mà không biến hạt thành “đồ ăn nhanh ngụy trang”. Sự lựa chọn thông minh hôm nay là khoản đầu tư sức khỏe cho nhiều năm về sau.