50% nhiễm trùng huyết do não mô cầu tử vong, cách gì phòng tránh?

Bệnh não mô cầu là mối đe dọa nguy hiểm cho mọi lứa tuổi. Tiêm vắc xin phòng bệnh não mô cầu là cách bảo vệ sức khỏe của bạn và gia đình.

Sống được cũng phải chịu di chứng lâu dài

Bệnh não mô cầu là một bệnh nhiễm khuẩn nguy hiểm do vi khuẩn Neisseria meningitidis gây ra, có thể dẫn đến viêm màng não mủ, nhiễm khuẩn huyết và nhiều biến chứng nặng nề khác.

Trong viêm màng não do não mô cầu, tỷ lệ tử vong thường khoảng 10% ở những bệnh nhân được điều trị đúng cách. Tỷ lệ tử vong khi nhiễm trùng huyết do não mô cầu có thể vượt quá 50%.

10%–20% số người sống sót phải chịu các di chứng lâu dài như khuyết tật thần kinh, mất chi hoặc ngón, hoặc mất thính lực.

Điều đáng lo ngại là bệnh có thể xuất hiện ở bất kỳ ai, tỷ lệ nhiễm cao nhất ở trẻ nhỏ, thanh thiếu niên và người trưởng thành từ 16-20 tuổi và những người có suy giảm miễn dịch.

Năm 2024 có nhiều trường hợp nhiễm não mô cầu trên khắp các tỉnh thành, trong đó có những trường hợp tử vong vì bệnh não mô cầu như: một gia đình tại Bắc Kạn có hai người tử vong tháng 6/2024, một bệnh nhân tại thành phố Hồ Chí Minh tử vong tháng 9/2024. Gần đây nhất ngày 13/2, một quân nhân được chẩn đoán nhiễm não mô cầu đã tử vong.

Những trường hợp trên cho thấy bệnh não mô cầu có thể tấn công bất cứ ai, bất cứ lúc nào, và khi đã mắc bệnh, hậu quả có thể vô cùng nghiêm trọng.

Hội chẩn bệnh nhân viêm não mô cầu - Ảnh BVCC

Hội chẩn bệnh nhân viêm não mô cầu - Ảnh BVCC

Dễ lây lan trong môi trường đông đúc

Vi khuẩn não mô cầu xâm nhập và cư trú trên bề mặt niêm mạc của hầu họng và lây truyền qua tiếp xúc trực tiếp với các dịch tiết đường hô hấp chứa giọt lớn từ bệnh nhân hoặc người mang mầm bệnh không có triệu chứng, đặc biệt là trong môi trường đông đúc như: kí túc xá, môi trường quân đội, nhà giam.

Viêm màng não cấp tính đặc trưng bởi khởi phát đột ngột với các triệu chứng như đau đầu dữ dội, sốt, buồn nôn, nôn, sợ ánh sáng và cứng cổ. Ngoài ra, có thể xuất hiện các dấu hiệu thần kinh như lơ mơ, mê sảng, hôn mê và/hoặc co giật.

Nhiễm trùng huyết do não mô cầu rất khó nhận biết ngoài các đợt dịch: có thể khởi phát đột ngột với sốt và sốc, phát ban dạng đốm xuất huyết hoặc ban xuất huyết có thể không rõ ràng ban đầu, thường không có các triệu chứng màng não kèm theo.

Do đó người bệnh cần đến cơ sở y tế ngay khi có những bất thường nêu trên.

Tiêm vắc xin là biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất - Ảnh BVCC

Tiêm vắc xin là biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất - Ảnh BVCC

Tiêm vắc-xin: Biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất

Tiêm vắc-xin đặc biệt được khuyến cáo cho những người sống trong cộng đồng đông đúc như trung tâm giữ trẻ, trường học nội trú, sinh viên ở ký túc xá, trại lính, nhà tù. Đối tượng được khuyến cáo tiêm ngừa gồm:

Những người có bệnh suy giảm miễn dịch như: người mắc một số bệnh lý như mất hoặc suy giảm chức năng lách, thiếu hụt thành phần bổ thể (ví dụ: C3, C5-C9, properdin, yếu tố H, hoặc yếu tố D), sử dụng chất ức chế bổ thể (ví dụ: eculizumab (Soliris) hoặc ravulizumab (Ultomiris), hoặc nhiễm HIV.

Người suy giảm chức năng lách hoặc không có lách bao gồm bệnh hồng cầu hình liềm.

Nhà vi sinh học thường xuyên tiếp xúc với các mẫu Neisseria meningitidis.

Người có nguy cơ cao trong các đợt bùng phát dịch.

Người đi du lịch đến những quốc gia có dịch viêm màng não mô cầu lưu hành mạnh hoặc đang bùng phát.

Người có quan hệ đồng giới nam.

Khuyến cáo nên tiêm 2 loại vắc-xin: VA-MENGOC-BC hoặc Bexsero và Menactra để có thể phòng ngừa được các nhóm huyết thanh chính gây bệnh.

Bệnh não mô cầu có thể gây tử vong chỉ trong 24 giờ, và những người sống sót cũng có thể chịu đựng di chứng nặng nề suốt đời.

Hãy hành động ngay, đừng chờ đến khi quá muộn.

ThS.BS Nguyễn Hoàng Anh (Trưởng Đơn vị Suy tim, Bệnh viện Nhân dân Gia Định)