Trong quá trình thu hút đầu tư, nhiều nhà đầu tư nước ngoài gặp khó khăn, vướng mắc về thủ tục khiến quá trình triển khai chậm, thiếu quỹ đất, chồng chéo luật, hạ tầng cũng như cấp phép xây dựng khiến các dự án bị chậm triển khai.
Ngày 21/11, tại Diễn đàn Hỗ trợ Pháp lý Đầu tư 2025 với chủ đề “Đầu tư phát triển hạ tầng khu công nghiệp: Cập nhật quy định và khuyến nghị thực thi” do Trung tâm XAustralia tiến Thương mại và Đầu tư TP.HCM (ITPC) phối hợp với Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) tổ chức, đại diện các hiệp hội doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam đã nêu ra những khó khăn trong việc cấp phép thủ tục giấy tờ để triển khai đầu tư dự án tại Việt Nam.
Thủ tục rườm rà, thiếu quỹ đất
Ông Sam Conroy – Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Australia tại Việt Nam, cho rằng, quy trình cấp phép liên quan nhiều cơ quan và đôi khi xuất hiện cách hiểu khác nhau về quy định dẫn đến thiếu tính dự đoán và làm tăng chi phí chờ dự án.
Ông Sam Conroy - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Australia tại Việt Nam.
"Tình trạng thiếu quỹ đất phù hợp, đặc biệt đối với các ngành sản xuất chuyên biệt như hàng hải, khiến nhiều doanh nghiệp Australia không thể mở rộng hoặc phát triển theo đúng chiến lược, làm giảm sức hấp dẫn đối với các nhà đầu tư dài hạn” – ông Sam Conroy chia sẻ.
Bên cạnh đó, những hạn chế về hạ tầng kỹ thuật và khả năng kết nối logistics vốn đặc biệt quan trọng với doanh nghiệp sản xuất xuất khẩu làm tăng chi phí vận hành và giảm năng lực cạnh tranh.
Ông Seck Yee Chung – Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Singapore tại Việt Nam chia sẻ, trong quá trình đầu tư, thủ tục pháp lý phức tạp, tốn nhiều thời gian và thiếu tính liên thông giữa các cơ quan vẫn khiến nhà đầu tư gặp khó khăn.
Ông Seck Yee Chung - Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Singapore tại Việt Nam.
Trong khi đó, nếu thuê đất, hạ tầng, đồng nghĩa với việc các thủ tục pháp lý phức tạp đã được chủ đầu tư khu công nghiệp hoàn tất, thời gian triển khai dự án lAustralia này sẽ được rút gọn hơn; kết hợp với hạ tầng và hệ sinh thái khu công nghiệp sẵn có, hình thức này sẽ đặc biệt phù hợp với doanh nghiệp sản xuất vừa và nhỏ.
Tuy nhiên, ông Chung lưu ý rằng nhà đầu tư sẽ phụ thuộc đáng kể vào năng lực vận hành của chủ đầu tư khu công nghiệp và đối mặt với rủi ro về thời hạn thuê, nhất là khi thời điểm hết hợp đồng trùng với thời hạn sử dụng đất của toàn khu công nghiệp.
Khó xây nhà lưu trú cho công nhân
Theo ông Jeong Ji Hoon - Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam, hiện nay, lực lượng lao động tăng nhanh trong khi khả năng tiếp cận nhà ở của công nhân còn hạn chế, nhu cầu phát triển hạ tầng xã hội tại các khu công nghiệp đang trở nên cấp bách.
Ông Jeong Ji Hoon - Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam.
Hiện cả nước có hơn 430 khu công nghiệp đang hoạt động với hơn 4,1 triệu lao động, nhưng 70-80% công nhân có nhu cầu về nhà ở vẫn phải thuê trọ tự phát do sự thiếu hụt hạ tầng xã hội. Nhiều khu công nghiệp chỉ đáp ứng tối thiểu nhu cầu về giáo dục, y tế, sinh hoạt văn hóa, gây áp lực lớn lên địa phương và ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống của người lao động.
“Ví dụ một số nhà phát triển khu công nghiệp lớn như VSIP, Becamex, Deep C, các nhà đầu tư khu công nghiệp tại Việt Nam có năng lực triển khai hạ tầng tốt, tuy nhiên phân khAustralia hạ tầng xã hội vẫn còn kém hấp dẫn do lợi nhuận thấp, dòng tiền chậm và chính sách còn thiếu đồng bộ” – ông Jeong Ji Hoon đánh giá.
Ông nhấn mạnh, sau hơn 2 năm triển khai, gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cho nhà ở xã hội cũng chỉ mới giải ngân khoảng 2%, phản ánh rõ ràng những vướng mắc về thủ tục và điều kiện vay. Bên cạnh đó, vấn đề bố trí quỹ đất trong ranh khu công nghiệp, thủ tục phê duyệt kéo dài và chồng chéo giữa các luật cũng gây cản trở tiến độ dự án.
Trong khuôn khổ Diễn đàn, Lễ ký kết Thỏa thuận hợp tác giữa VIAC và Hiệp hội Doanh nghiệp Australia tại Việt Nam (AusCham Vietnam) đã được tổ chức.
Do vậy, ông Jeong Ji Hoon kiến nghị, Việt Nam cần tiếp tục xem xét và hoàn thiện cơ chế pháp lý theo hướng chặt chẽ, cụ thể hơn nhưng vẫn đảm bảo tính khả thi và hợp lý để triển khai, trong đó có bao gồm các vấn đề về ưu đãi tài chính, quỹ đất, quy hoạch.
Hiệp hội cũng đề xuất tăng cường áp dụng mô hình PPP, ứng dụng chuyển đổi số trong xét duyệt và quản lý dự án nhằm thAustralia đẩy việc phát triển hạ tầng xã hội gắn với khu công nghiệp một cách hiệu quả và bền vững.
Do vậy, chỉ khi hệ thống thể chế thực sự ổn định, minh bạch và có khả năng bảo vệ lợi ích hợp pháp của các bên, khu vực tư nhân mới có thể tham gia sâu rộng vào phát triển hạ tầng xã hội khu công nghiệp - một cấu phần quan trọng tạo nền tảng cho tăng trưởng bền vững, an sinh lao động và năng lực cạnh tranh của môi trường đầu tư Việt Nam.
