Renault Goelette ra mắt vào năm 1947 tại Pháp với mục đích vận chuyển hàng hóa cho quân đội nước này. Renault Goelette xuất hiện ở miền Nam Việt Nam trong những năm 1960, chủ yếu phục vụ cho việc chở khách và hàng hóa. Ảnh: Renault Goelette chạy tuyến Tân An - Mỹ Tho.
Những chiếc Renault Goelette ở Việt Nam chủ yếu thuộc phiên bản Renault Goelette 1400 (ra đời năm 1956). Xe có dung tích động cơ 2.383cc sử dụng dầu hoặc xăng tùy theo phiên bản. Xe có chiều dài cơ sở 4.540cm, rộng 1.920cm và cao 2.250cm.
Tại Việt Nam, sau những năm 1980, do tình trạnh thiếu xăng dầu trầm trọng nên Renault Goelette 1400 được chuyển sang chạy bằng than. Từ đó, phía sau những chiếc xe này có thêm một bộ phận phụ trợ với buồng đốt phía dưới và than nằm phía trên tự rơi vào buồng. Ảnh: "Lò than" phía sau Renault Goelette 1400.
Thực chất, đây là cách dùng than đốt cháy ở môi trường yếm khí tạo ra CO và dẫn vào buồng đốt. Xe vẫn chạy bằng động cơ đốt trong chứ không phải chạy bằng hơi nước như nhiều người lầm tưởng.
Vì chạy bằng than nên xe thường chạy những quãng đường ngắn dưới 100km. Tại TP HCM, trước đó, tuyến Hóc Môn - Bà Điểm - Tân Bình - TP HCM - Long Khánh cũng chạy bằng xe này. Ảnh: Renault Goelette 1400 của hợp tác xã 19/5 chạy tuyến Xuân Thới Thượng - Chợ Lớn.
Không những vậy, Renault Goelette 1400 còn chạy các tuyến cố định từ tỉnh này sang tính khác trong khu vực Duyên hải miền Trung. Vì chạy bằng than nên xe thường có vận tốc không cao và hay hỏng vặt dọc đường. Ảnh: Renault Goelette 1400 chạy tuyến Nha Trang.
Những hành trình trên dưới 100km mà đi mất cả ngày là chuyện rất bình thường vào thời điểm hiếm xe cộ ngày trước. Vé gần khu vực "lò than" thường có giá rẻ hơn so với các chỗ ngồi khác trong xe, bởi khu vực đó rất nóng. Ảnh: Renault Goelette 1400 chạy tuyến Huế - Quảng Trị.
Đa phần những chiếc Renault Goelette 1400 tại Việt Nam vào thời điểm đó đều được gia cố gầm, sắt - xi và những chiếc bánh lớn hơn để tăng tải. Đầu xe không có cửa lên xuống bên hông nhưng do đặt "lò than" phía sau nên phải mở cửa phụ bên hông cho xe. Ảnh: Renault Goelette 1400 tại bến xe TP Huế.
Những chiếc xe than cà tàng đã lùi xa vào tâm trí người Việt, thỉnh thoảng vẫn được họ nhắc lại như tìm về quá khứ. Đối với người trẻ, đây có lẽ là chuyện cổ tích.
Ngày nay, những chiếc Renault Goelette 1400 được dân sưu tập tìm kiếm và mua lại với giá rất cao trên thị trường. Ảnh: Một chiếc Renault Goelette 1400 được phục chế tại Victoria - Hoi An Resort.
