Tiêm kích đa năng Su-30SM là phiên bản đặc biệt được phát triển trên cơ sở hai mẫu Su-30 xuất khẩu cho Ấn Độ (Su-30MKI) và Malaysia (Su-30MKM), do Tổng công ty Irkut sản xuất theo đơn hàng Không quân Nga. Tính tới thời điểm cuối năm 2014, Không quân Nga nhận được tổng cộng 34 Su-30SM, trong khi Hải quân Nga nhận 3 chiếc.
Tiêm kích đa năng Su-30SM được Sukhoi thiết kế lại theo các yêu cầu từ Không quân Nga. Nó có thể triển khai cho nhiều nhiệm vụ gồm: chiến đấu trên không; tấn công mục tiêu mặt đất, mặt biển; tác chiến tấn công điện tử và cảnh báo sớm.
Cơ bản thì Su-30SM có hình dạng giống với các máy bay họ Su-30, có sử dụng cánh mũi tương tự như biến thể Su-30MKI/MKM. Máy bay chế tạo bằng vật liệu titan và nhôm độ bền cao.
Một trong các ưu điểm lớn nhất mà Su-30SM sở hữu là trang bị động cơ tuốc bin phản lực AL-31FP có kiểm soát véc tơ lực đẩy đem lại khả năng siêu cơ động trên không.
Máy bay có thể đạt tốc độ tối đa hơn 2.000km/h, tầm bay khoảng 3.000km, trần bay hơn 17km.
Kết hợp động cơ kiểm soát véc tơ lực đẩy và cánh mũi đem lại cho máy bay chiến đấu khả năng thao diễn tốt trên không, thuận lợi trong các tình huống không chiến.
Su-30SM có thể tăng tầm hoạt động xa hơn nữa nếu được tiếp nhiên liệu trên không.
Về hệ thống điện tử, Su-30SM được trang bị hệ thống radar mạng pha chủ động (AESA) BARS có tầm hoạt động tối đa 400 km với mục tiêu là máy bay cỡ lớn; hoặc 100 km ở bán cầu trước, 55 km ở bán cầu sau với máy bay có diện tích phản xạ radar nhỏ, theo dõi 15 mục tiêu và dẫn đường cho tên lửa tấn công 4 mục tiêu cùng lúc.
Về hỏa lực, Su-30SM có thể mang được hầu hết các loại tên lửa, bom hiện đại của Nga hiện nay. Đặc biệt, nó có thể mang được tên lửa hành trình chống tàu/đối đất Oniks có tầm phóng 120-300km tùy từng độ cao. Lưu ý thêm rằng, Oniks chính là phiên bản cơ sở cho sự phát triển tên lửa BrahMos mà Ấn Độ đang sử dụng.
Nhìn chung tiêm kích đa năng Su-30SM vượt trội Su-30MK2 mà Việt Nam đang sử dụng trên nhiều mặt. Còn nếu so với Su-35, nó cũng không thua kém nhiều về tính cơ động và hệ thống radar trong khi giá cả có thể phải chăng hơn. Hơn nữa, Việt Nam đã có nhiều năm sử dụng Su-30MK/MK2, nên việc chuyển đổi sang hệ máy bay mới như Su-30SM có thể dễ dàng hơn.
Không những vậy, Su-30SM được phát triển từ Su-30MKI – một nền tảng đã được chứng minh tính năng, độ tin cậy qua nhiều năm sử dụng trong Không quân Ấn Độ. Chẳng thế mà, sau cùng người Nga lại quyết định phát triển Su-30SM để sử dụng thay vì tập trung hoàn toàn cho chương trình Su-35, Su T-50.
Rõ ràng, tiêm kích đa năng Su-30SM hoàn toàn phù hợp với Không quân Nhân dân Việt Nam ở thời điểm hiện tại. Đó là giải pháp an toàn và đáng tin cậy nhằm nâng cao sức chiến đấu của không quân trong nhiệm vụ bảo vệ vùng trời, vùng biển.
